1-Maruza Kirish

Davlat 
nomi 
Davlat 
kodi 
Davlat 
nomi 
Davlat 
kodi 
Davlat 
nomi 
93 
90-91 
779 
54 
 
380 
789 
50 
599 
759 
400-440 
489 
520 
57 
729 
Avstraliya 
Avstriya 
Argentina 
Belpgiya va 
Lyuksembu
rg 
Bolgariya 
Braziliya 
Buyuk 
Britaniya 
Vengriya 
Venesuela 
Germaniya 
Gonkong 
Gretsiya 
Daniya 
İsroil 
539 
569 
84 
80-83 
529 
690 
850 
750 
87 
94 
70 
590 
560 
460-469 
888 
İrlandiya 
İslandiya 
İspaniya 
İtaliya 
Kipr 
Xitoy 
Kuba 
Meksika 
Niderlandiya 
Yangi-
Zelandiya 
Norvegiya 
Polpsha 
Portugaliya 
Rossiya 
Singapur 
383 
00-09 
 
869 
64 
30-37 
859 
780 
73 
76 
860 
880 
 
45-49 
478 
Sloveniya 
AQSh va 
Kanada 
Turkiya 
Finlyandiya 
Frantsiya 
Chexiya 
Chili 
Shvetsiya 
Shveytsariya 
Yugoslaviya 
Janubiy 
Korea 
Yaponiya 
O’zbekiston 

---

Nazorat  soni  EAN  algoritmi  bo’yicha  kodni  skaner  vositasida  to’g’ri 
o’qilganligini tekshirish uchun xizmat qiladi. 
EAN-8  kodi  qadoqlangan  kichik  o’lchamli  mah’sulotlar  uchun  mo’ljallangan. 
EAN-8 kodlari quyidagi tarkibdan iborat: 

 
davlat kodi ("davlat bayrog’i"); 

  korxona (firma) - tayyorlovchi kodi; 

  nazorat soni. 
Baozan, tayyorlovchi korxona kodining o’rniga mah’sulotning qayd etish tartib 
raqami keltirilishi h’am mumkin. 
 
Raqamlar qatori skaner uchun emas, balki xaridorlar uchun mo’ljallangan. 
Talabgor  (xaridor)  uchun  malumot  faqat  mah’sulot  tayyorlangan  davlatni 
bildirish  bilan  chegaralanadi,  chunki  davlat  kodi  maxsus  nashrlarda  va 
malumotnomalarda  keltiriladi  yoki  maxsus  malumotlar  bankida  saqlanishi 
mumkin.  To’liq  shtrixli  kod  tashqi  savdo  tashkilotlari  yoki  savdo  subektlari 
uchun  muh’im  bo’lib,  mah’sulotning  aniq  kelib  chiqish  rekvizitlarini  bilish 
uchun va kerak bo’lsa mah’sulotning sifati kontrakt (shartnoma) talablariga mos 
kelmaydigan  bo’lsa,  buning  uchun  javobgar  idoraga  aniq  manzil  bo’yicha 
raddiya yoki norozilik bildirish imkoniyatini yaratadi. 
 
O’zbekiston Respublikasida mah’sulot sifatini sertifikatlashtirishda shtrix-
kodlar  tizimi  tobora  keng  joriy  etilmoqda.  1999  yilda  «O’zdavstandart» 
qoshidagi  metrologiya,  standartlashtirish  va  sertifikatlashtirish  soh’asidagi 
mutaxassislarni  tayyorlash  va  malaka  oshirish  institutida  shtrix-kodlar 
masalalari bilan shug’ullanuvchi markaz tashkil etilgan. Ushbu markazning tasis 
etishdan  maqsad  -  mah’sulotlarni  avtomatlashtirilgan  tarzda  identifikatsiyalash 
borasidagi  muammolarni  h’al  etish  va  bu  faoliyatni  keng  ravishda  targ’ib 
etishdir  Albatta,  bunda  xalqaro  meyoriy  h’ujjatlarni  h’isobga  olgan  xolda 
kodlashning standartlashtirilishi aloh’ida ah’amiyatga egadir. 
O’zbekiston Respublikasida shtrixli kodlashning joriy etilishi, eng avvalo, 1996 
yilning 26 aprelida qabul qilingan "İstemolchilarning xuquqlarini h’imoya qilish 
to’g’risida"  qonunning  4  moddasida  ko’zda  tutilgan,  istemolchining  xarid 
qilinayotgan  mah’sulot  xaqida  zarur  va  ishonchli  malumot  olish  xuquqini 
taminlash  bo’yicha  davlat  kafolatini  amalga  oshirishda  mustah’kam  zamin 
yaratadi. 
Shtrixli  kodlash  ishlab  chiqarish  korxonalari  uchun  quyidagi  afzalliklarni 
vujudga keltiradi: 

  avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarining joriy etilishini osonlashtiradi; 

  ishlab chiqarish, mah’sulotni saqlash, sotish va ayriboshlash kabi faoliyatlarda 
h’isob-kitob ishlarining samaradorligini oshiradi; 

 
resurslarni chuqur tah’lil qilish uchun imkoniyat yaratadi; 

  xujjatlar aylanishini tezlashtiradi; 

 
muntazam  ravishda  mah’sulotni  realizatsiya  qilish  va  h’arakati  xaqidagi 
ishonchli malumotlarni yig’ishni yo’lga qo’yish mumkin; 

---


 
boshqaruv  va  nazorat  mah’kamalarining  so’rovlari  bo’yicha  mah’sulot 
xususidagi malumotlarni tezkor ravishda taqdim etish mumkin. 
Biroq  xaridor  faqat  sotib  olayotgan  mah’sulotini  ishlab  chiqargan  davlat 
to’g’risidagi  malumotnigina  emas,  balki  tegishli  barcha  malumotlarni  h’am 
bilishni  istaydi.  Bu muammo  h’am  vaqti  kelib  standartlashtirish vositasida h’al 
etilishi  mumkin.  Biroq  buning  uchun  sertifikatlashtirish  vositasida  taomilga 
kiradigan, majburiy standart talablar ro’yxatini kengaytirish lozim bo’ladi.