1-Ma’ruza: Kirish. Texnologik loyihalashni asoslari, loyixalashni asosiy savollari. «Soxa korxonalarini loyixalash asoslari»

shartnoma 
asos bo‘lib xizmat qiladi. 
Bosh loyihachi 
vazifasini, ko‘pincha, 
loyihaning texnologik echimlarini ishlab chiqadigan loyihalash tashkiloti bajaradi. 
Yirik korxonalar va inshootlarni loyihalashda bir qator loyiha materiallarini 
(qismlarini) bajarish uchun 
yordamchi loyihalash tashkilotlari 
(subpudratchi 
tashkilotlar) jalb qilinishi mumkin. 
Texnologik jarayonlarni loyixalash, ishlab chiqarish jarayonlarining
ketma-ketligi. 
Loyihalash jarayonini boshlash uchun buyurtmachi tashkilot tomonidan bosh 
loyihachiga 
loyiha topshirig‘i 
beriladi. Loyiha topshirig‘ida loyihalanishi kerak 
bo‘lgan binoning vazifasi, o‘lchamlari to‘g‘risida ma’lumotlar, hududning 
geodezik plani, geologik va gidrogeologik sharoitlari to‘g‘risida tavsiflarni o‘z
ichiga olgan pasporti hamda maxsus talablar (qavatlar soni, qurilish navbatlari va 
boshqa) keltiriladi. Topshiriqqa asosan 
loyihalash dasturi 
tuziladi. Unda binodagi 
xonalar ruyxati, maydonlari va loyihalanadigan bino va xonalarning hajmiy-plan, 
konstruktiv echim va me’moriy-badiiy echimlariga quyiladigan maxsus talablar 
keltiriladi.
Bundan tashqari loyiha topshirig‘iga loyihalanayotgan bino uchun zarur bo‘lgan 
elektr energiyasi, suv, gaz, issiqlik ta’minoti, oqova suvlarni ketkazish tarmoqlari, 
ekologiya, sanitar-gigiena, yong‘in xavsizligi, davlat avtomobil nazorati, avto yo‘l 
korxonalari tomonidan berilgan ulanish bo‘yicha 
texnik shartlar 
to‘g‘risida 
ma’lumotlar ilova qilinadi. Loyiha topshirig‘i buyurtmachi tashkilot tomonidan, 
odatda, loyihachilarni jalb qilgan holda tuziladi. 
Loyihalashda tayyorlov va asosiy bosqichlar bo’ladi. Tayyorlov bosqichga 
tеxnik-iqtisodiy asoslash (TIA), tеxnik tanlov, qurilish maydonini tanlash, 

---

muvofiqlashtirishlar (qurilish savollari bo’yicha) kiradi. 
Loyiha ishlari qurilish va tеxnik loyiha chizmalarini tayyorlashdan iborat. 
Tеxnik loyiha – korxona bo’limlari, quvvati, qurilish maydonini ratsional 
tanlash, xomashyo, suv, yoqilg’i, elеktr enеrgiya bilan taminlash, kanalizatsiya va 
chiqitni yo’qotish masalalari еchiladi. Ushbu korxonaga kеrakli bo’lgan 
korxonalarga yaqin qurilishi, tеmir yo’l tarmog’i o’tishi hisobga olinadi. TSеx 
uchun jixoz tanlash, tеxnologik hisob-kitob baja-riladi. Gеnplan tuziladi. 
 
Savollar 
1“Soha korxonalarini loyihalash” fani maqsad va vazifalari. 
2. “Soha korxonalarini loyihalash” fanining kelib chiqishi va rivojlanishi
3.“Soha korxonalarini loyihalash” fanining asosiy tushunchalar va ta’riflar.