1-ma’ruza: fanlarni o‘qitish metodikasi kursiga kirish. Reja

Muammoli ta’lim nima?  Qanday qilib  muammoli vaziyat yaratish mumkin? 

 

Muammoli  deyilganda  o‘quv  materialini  o‘quvchilar  ongida  ilmiy  izlanishga 

o‘xshash bilish vazifalari va muammolari paydo bo‘ladigan qilib o‘rganish tushuniladi. 

 

O‘quvchilarning  fikrlash  faoliyatida  mantiqiy  to‘g‘ri,  ilmiy  xulosalarni  izlash  va 

o‘zlashtirishga rag‘batlantiradigan muammoli vaziyatlar vujudga keladi. 

 

Har  qanday  ta’lim  o‘quvchi  uchun  muammolidir.  O‘quvchi  ongida  muammoli 

vaziyatni  vujudga  keltirish,  o‘quvchining  faol  fikrlash  faoliyati  o‘quv  materialini  puxta 

o‘zlashtirib olishlari haqida sharq pedagoglari qimmatli fikrlar aytib o‘tganlar. 

 

Mutafakkir  Abu  Rayxon  Beruniy  (937-1048)  didaktik  qarashlarida  o‘quvchilarni 

o‘qitish  hamda  tarbiyalash  jarayonida  birinchidan  turli  mavzularda  mulohazalar 

yuritishni, o‘quvchining zerikmasligini, zo‘riqmasligini ta’kidlagan. 

 

Muammoli vaziyatda: 



 

o‘quvchi uchun bilish qiyinchiligiga ega, ya’ni o‘rganilayotgan muammo ustida fikr 

yuritish; 

---



 

o‘quvchilarda bilishga qiziqish o‘yg‘otish; 



 tahlil  jarayonida o‘quvchilarning avvalgi tajribasi va bilimiga suyanish.  

 

Ta’lim  jarayonida  muammoli  vaziyatni  vujudga  keltirish,  undan  foydalanish 

usullarini yaratish, ta’lim tizimining har bir bosqichida o‘rganiladigan fanlarga xosdir. 

 

Muammoli vaziyat fanning mazmuni o‘ziga xos xarakter xususiyatlari, uni o‘rganish 

usullarini hisobga olgan holda yaratiladi. 

 

  Ta’lim jarayonida o‘qitishning induktiv va deduktiv usullariga ehtiyoj sezilmoqda.