1-Ma'ruza Fanga kirish, fanning predmeti, o’qitish maqsadi va vazifasi. Reja Fanning prelmeti

T ranzistorlarni ulanish usullari. 3-rasm a, b, v da tranzistorlarning umumiy emitterli,umumiy bazali va umumiy kollektorli usulda ulanishi ko`rsatilgan.

3-rasm. Tranzistorlarni umumiy emitterli (a) umumiy bazali (b) va umumiy kollektorli (v) usulda aniqlanadi.

Bipolyar tranzistorlar. Bipolyar tranzistorlarda, emitter baza va kollektor qatlamlari yahlitmonokristallarda hosil qilingan bo`ladi (4-(a) rasmda). Bu qatlamlardagi erkin tok tashuvchilarning konsentrasiyasi va qatlamlarning qalinligi qat`iy qiymatlarga ega. 4-(b) rasmda

bipolyar tranzistorlarni zanjirga ulash sxemasi ko`rsatilgan.

4-rasm. a,b-bipolyar tranzistorlarni elektr zanjiriga ulash.




Maydon tranzistorlari. Ma`lumki tranzistorlar konstruktiv tuzilishiga qarab bipolyar va unipolyar tiplarga ajratadi.

Maydon tranzistorlar unipolyar tranzistorlar qatoriga kiradi.

Maydon tranzistorlarida ishchi tok yarim o`tkazgich uchun asosiy bo`lgan zaryad tashuvchilar (elektron yoki kovak) yordamida vujudga keladi. Bipolyar tranzistorlarda esa ishchi tokni hosil qilish har ikkala tip tok tashuvchilar ham katta rol o`ynaydi. P-n o`tishli maydon tranzistorlarini ulanish sxemasi 5-rasmda ko`rsatilgan.
5-rasm. Maydon tranzistorlarini tarmoqqa ulanish sxemasi.

Tiristor uch va undan ko`p p-n o`tish va ikki turg`un holatga ega bo`lgan, ochiq holatdanyopiq holatga va aksincha o`ta oladigan yarim o`tkazgichli asbobdir. Faqat ikki chiqish uchlari bo`lgan p-n-p-n strukturasi dinistor deb ataladi (6-rasm, a). Uchta chiqish uchlari bo`lgan p-n-p-n strukturasi tristor deb ataladi (6-rasm b, v). Tristorfagi chetki p- qatlam anod vazufasini, chetki qatlam esa katod vazufasini bajaradi va ular tristorning emitterlari deb ataladi. Oraliqdagi P-bazaga ulangan uchunchi elektrod boshqaruvchi elektrob deb ataladi.