1-maruza: Dasturlash tillari. Reja: Dasturlash tillarining tarixi. Dasturlash tillarining darajalari

Barcha uchun tillar: 1964 yilda BASIC tili paydo bo'lishi bilan dasturlash haqiqatan ham keng tarqaldi. Dartmut kolleji o'qituvchilari Jon Kemeny va Tomas Kurtz o'quvchilarga kompyuter dasturlari asoslarini o'rgatish uchun uni ishlab chiqdilar. BASIC algoritmik til edi, uning yaratuvchilari uchun tezlik va samaradorlik emas, balki oson tushunish muhim edi. Shunday bo’lsada , BASIC tezda Microsoft va Apple dasturlarida mashhurlikka erishdi. Ammo hamma ham undan mamnun emas edi. Tilning muxoliflariga ko'ra, BASICning dastlabki versiyalarining soddaligi va tuzilmasizligi, noto'g'ri va xavfli rivojlanish usullaridan foydalanishni rag'batlantirgan.

«BASIC-ni ilgari o'qigan talabalarga yaxshi dasturlashni o'rgatish deyarli mumkin emas. Potentsial dasturchilar sifatida ular ruhiy jihatdan nogiron bo'lib, tiklanish umidida emaslar. "
Edsger Dijkstra.
Kaynozoy(kaynozaoy erasi. 66 mln yil oldin. Yerda jonli turlarning qirilib ketish davri): 1960-yillarda Bell Labs o'zining minikompyuterlari uchun Unix operatsion tizimini ishlab chiqishga jiddiy kirishdi. Birinchi operatsion tizimlar assemblerda yozilgan, ammo tajriba muvaffaqiyatsiz tugadi. Keyinchalik, alifbo tartibida Ken Tompson va Dennis Ritchi maxsus talqin qilingan B (Bi) tilini ishlab chiqdilar, ammo bu safar natija juda ko'p narsalarni kutib turdi.
Bularning barchasi 1972 – yolda C tilining yaratilishi bilan o’zgardi, bu urunish juda muvaffaqiyatli chiqdi va 40 yil o’tib ham dasturiy taminot ishlab chiqishda muhim o’rin egalladi. Masalan, IEEE Spectrum ma'lumotlariga ko'ra, "2015 yilgi eng yaxshi o'nta dasturlash tillari" oasida C ikkinchi o'rinni egalladi.
Boshqa yarim sharda Niklaus Virt Algol-68 tilining qoldiqlarida Paskalni ishlab chiqdi. U BASIC bilan bir xil maqsadga erishdi - o'rganish qulayligi va operatsiyalarning ravshanligi.
Ko'rinishidan soddaligiga qaramay, Paskal nafaqat o'qitishda, balki jiddiy rivojlanishda ham nihoyatda samarali til ekanligini isbotladi. Bu maktablarda ham, katta dasturlar dunyosida ham juda mashhur bo'lib qolmoqda: Total Commander, WinRAR, Skype va Nero Burning ROM ning dastlabki versiyalari Paskalda yozilgan.
1970-yillarning oxirida OOP(obektga yo’naltirilgan dasturlash) tamoyillari shakllandi, shu asosda C tili takomillashtirilib, avval "C with classes" nomini oldi, so'ngra C++ nuqtai nazariga yaxshi tanish bo'ldi. Qisman yaratilishning mukammalligi tufayli, qisman C shuhrati tufayli C ++ uzoq vaqtdan beri eng ko'p so'raladigan til bo'lib kelmoqda. Unda Symbian, Windows va OS X operatsion tizimlari, Google Chrome va Mozilla brauzerlari va boshqa minglab mashhur dasturlar yozilgan.