1-маъруза : жисмоний тарбия назарияси ва усулияти предмети

TO`rtinchi davr – 19 asrning oxiridan ilmiy va O`quv fani sifatida jismoniy tarbiyaning nazariyasi va usuliyati shakllana boradi. Bu davrning xarakterli tomoni shundaki, fan sifatida jismoniy tarbiya jamiyat hayotining boshqa jabha-lariga ham taosir kO`rsata boshladi. Jismoniy tarbiya sohasi nazariyasi olimlaridan biri Petr Fransevich Lesgaft (1837-1909) O`zining tarix, anatomiya, pedagogika, antropologiya, jismoniy tarbiya metodikasiga oid asarlari bilan hozirgi zamon jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi mustaqil ilmiy-amaliy isbotladi.
Beshinchi davr – rivojlangan mamlakatlar va sobiq shO`rolar davlati olimlarining izlanishlari davri bO`lib, fanning intensiv rivojlanishi materialistik dialektikaga asoslangan holda O`sha davrda progressiv hisoblangan usuliyat-larga tayanib amalga oshirildi.
Jismoniy tarbiya muammolarini kompleksli hal etishda butun bir olimlar jamoalari, mutaxassislashtirilgan ilmiy va O`quv muassasalari samarali mehnat qildilar. Amaliy mate-riallarning mO`lligi, yangi qonuniyatlarning ochilishi, dast-labki yagona jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyatining differentsiyalanishiga olib keldi. YAngi maxsus fanlar «Jismoniy madaniyatni tashkillash va boshqarish», «Jismoniy mashqlar biomexanikasi», «Sport psixologiyasi», «Sport metro-logiyasi», «Sport fiziologiyasi», «Davolash fizkulpturasi», «Jismoniy mashqlar gigienasi», «Valeologiya» va boshqalar ajralib chiqdi. YUqoridagi fanlarning ayrim sohalari jismoniy tarbiya jarayonida bir necha aralash fanlarning bilimlaridan keng foydalanish lozimligini ilmiy-amaliy isbotladi. Masalan, bolalarning sport mutaxassisligi muam-mosi – bu faqatgina sport pedagogikasi muammosigina bO`lib qolmay, ijtimoiy, psixologik, sotsiologik va biologik muammolardir. Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati kursi pedagogik jarayon muammolarini umumiy psixologiya, pedago-gika, fiziologiya va boshqa fanlarning dalillarsiz tO`la izohlab, isbotlab olishni isbotladi.
Mavzu bo`yicha nazorat savollari.
1. Jismoniy madaniyatni ilmiy fan sifatida mavjudligi?
2. Jismoniy tarbiya nazariyasini ijtimoiy pedagogika fanlari bilan bog`liqligi?
3. Sport pedagogikasini mazmun mohiyatiG`
4. Jismoniy rivojlanish davrlari?