|
O’ZBEKISTON DAVLAT JAHON TILLARI UNIVERSTETI 3-FAKULTET XORIJIY TIL VA ADABIYOT YO’NALISHI 101-GURUH TALABASI SaidOVA PArizodaNING ADABIYOT FANiDAN TAYYORLAGAN TAQDIMOTI Reja: Mixail Aleksandrovich Sholoxov 1905 yilda Donetsk tumani Vyoshenskaya qishlog'ining Krujilin fermasida ishchi oilasida tug'ilgan. - Mixail Aleksandrovich Sholoxov 1905 yilda Donetsk tumani Vyoshenskaya qishlog'ining Krujilin fermasida ishchi oilasida tug'ilgan.
Ota - Aleksandr Mixaylovich Sholoxov xizmatchi, bug 'tegirmonini boshqargan. Onasi - Anastasiya Danilovna Chernikova - Chernigov viloyatidan Donga kelgan serf dehqonning qizi.
1923 yil 15 -noyabrda Sholoxov avval cherkov maktabida, keyin 1918 yilgacha gimnaziyada o'qigan. Birinchi jahon urushi, keyin esa fuqarolar urushi boshlanishi munosabati bilan u atigi to'rtta ta'lim oldi. 15 yoshida u Qizil Armiyaga ko'ngilli bo'ldi. - 1923 yil 15 -noyabrda Sholoxov avval cherkov maktabida, keyin 1918 yilgacha gimnaziyada o'qigan. Birinchi jahon urushi, keyin esa fuqarolar urushi boshlanishi munosabati bilan u atigi to'rtta ta'lim oldi. 15 yoshida u Qizil Armiyaga ko'ngilli bo'ldi.
Bo‘lajak adib hayotni mana shunday o‘rgandi, xalq kurashida qatnashdi, o‘z ijodini saxovat bilan boyitgan ulkan kuzatishlar zaxirasini to‘pladi
M. Sholoxov 20 yil 1920 yildan Don o'lkasida xizmat qilgan va aylanib yurgan. O'zini boqish uchun u yuk ko'taruvchi, usta, g'isht teruvchi bo'lib ishlagan. U uzoq vaqt oziq-ovqat ishchisi bo'lgan.
Mixayel Sholoxovning " Toychoq " hikoyasi juda ajoyib hikoya boʻlib, u oʻquvchini oʻziga rom qilib qoʻyishi turgan gap.
Bu hikoyada toychoqning tugʻilish pallasida atrofda boʻlayotgan voqeliklar juda ustalik bilan aks ettirilgan boʻlib, unga doʻlning vaximali yogʻishiyu, pulemyotchining oxu- nolalari, atrofda boʻlayotgan urush manzaralari tasvirlanadi.
Shu bilan birgalikda hikoya davomida xirmon yoniga kelib tushgan toʻp oʻqi sababli uydan chiqqan Trofimning ayni damdagi va toychoqni koʻrgandagi axvoli, hamda tashqi koʻrinishi va qaysidir ma'noda fe'l atvori ustalik bilan tasvirlangan.
Hikoyani oʻqir ekansiz toychiqni koʻrgan Trofimgatoychoqning yoqmagani va Trofimda uni oʻldirib qoʻyaqolish istagi paydo boʻlishi, ona biyaning unga qontalash koʻzlar bilan termulib qaragani oʻquvchini hikoyaga bolgan qiziqishini yanada orttiradi va uni oʻz qariga tortib ketadi.
Mixael Sholoxovning " Xol" hikoyasi bir insonning taqdiri, urush yillarida boshidan oʻtkazganlari va koʻrgan kechirganlari haqida soʻzlovchi hikoya hisoblanadi
Hikoyaning “Stolda kuygan o‘q-dori anqib turgan patron gilzasi, qo‘y so‘ngagi, dala xaritasi, ma’lumot, ot terining isi urib qolgan naqshdor yugan, bir bo‘lak non”- deya boshlanishining oʻziyoq yozuvchining tasavvur olamining naqadar boy ekanligini koʻsatib beradi. Bu misralar orqali adib urush vaqtida eskadron komandirlarining yashash sharoitlari haqida ham soʻzlagan desak mubolagʻa boʻlmaydi.
Bu asarda urush daxshatlarini boshdan kechirgan kishining boy va goʻzal ruxiy olami katta maxorat bilan ifodalangan. Hikoya qaxramoni Koshevoy Nikolay Ismli shaxs boʻlib, u eskadron komandiri boʻladi. Hikoyaning oʻquvchini hayratga soluvchi jixatlaridan yana biri Koshevoy nikolayning atiga 18 yoshdaligi boladi. Hikoyada Nikolay Koshevoyning tashqi koʻrinishi ham ustaomonlik bilan tasvirlanadi. Nikolay yosh boʻlishiga qaramay yarim yil mobaynida har qanday katta yoshli eskadron komandiridanda ustamonlik bilan boshqara oladigan aqilli shaxs sifatida tasvirlanadi.
Nikolayning otasi German urushida bedarak ketgan boʻlib, unga otasidan otga ishqibozlik, bexad dovyuraklik xislatlari va chap oyogʻining yuqori qismida kaptar tuxumidek kaladigan xol meros boʻlib qoladi . Nikolka oʻn besh yoshgacha xizmatkorlikda sargardon umr kechiradi. Keyiinchalik u Stanistada Vrangelga urushga ketayotgan qizil polkka qoʻshiladi. Shu bilan yil yozida Nikolka Donda harbiy komissar boʻladi. Umuman olganda bu hikoya bir insonning xayot yoʻlini tasvirlab beruvchi asar boʻlib, yozuvchi unga oʻzidagi kechinmalarni ustaomonlik bilan singdiradi.
Xulosa : Mixael Sholoxovning bu asarlarini oʻqib shuni aytishim mumkinki bu asarlar bir- biriga anchayin oʻxshash va ma’no jihatdan ham yaqin hikoyalar hisoblanar ekan. Men “ Toychoq ” hikoyasini oʻqiganimda urush pallasida bolayotgan voqeyliklar toychoq obrazi yordamida Juda ham keng qilib yoritib berilganini sezdim. Adibning “ Xol “ hikoyasini oʻqiyotganimda ham oʻzimni huddi “ Toychoq “ dagi singari Nikolka Koshevoy obrazida hikoyadagi voqeyliklarga tushib qolgandek his ettim. Hikoyalardagi oʻxshatishlar va tasvirlar meni misoli bir oʻpqondek oʻz domiga tortar va hikoya soʻngi qanday tugʻashi haqidagi qiziqish butun vujudimni chulgʻab olgan edi. Bolayotgan voqeyliklar koʻz oʻngimda goʻyoki men bilan bolayotgandek gavdalanishi meni yanada jumbushga solar edi. Men bu hikoyalarni oʻqib oʻzimga juda boy tasurotlar oldim deya qoʻrqmay ayta olaman va boshqalarga ham bu hikoyalarni oʻqishlarini tavsiya qilaman. E’tiboringiz uchun raxmat!
Do'stlaringiz bilan baham: |
