1 м а ъ р у з а: Кириш. Фаннинг мақсади ва вазифалари

16. 5-расм. Ғиштли деворнинг бирлашган қисмини кучайтириш. 
а-тасма ёрдамида ташқи ва ички деворларни бирлаштириш; б-ораёпма 
плита билан ташқи деворни бирлаштириш; 1-ташқи девор; 2-ички девор; 3-
ораёпма; 4-деворнинг бирлашган қисмидаги ёриқ; 5-тасма; 6-металдан 
тайёрланган бурчаклик; 7-болтлар; 8-девордаги тирқиш; 9-тортиш учун 
гайка; 10-темирбетондан тайёрланган ораёпма тўсин; 11-тўсиннинг ҳимоя 
қатламидан тозаланган ишчи арматура; 12-тўсиннинг арматурасига 
пайвандланган пластинка; 13-пластинкага пайвандланган тасма; 14-қистирма 
шайба (тасмани маҳкамлаш учун).
Ғиштли бино ва иншоотларни устқурма ва реконструкция қилишда 
ҳамда деворнинг авария ҳолатида, тош-ғишт конструкцияларни тўла 
алмаштириш тавсия қилинади. Дераза ораси деворини алмаштириш лозим 
бўлганда, дераза ости участкаларига таяниб перемичкаларни ушлаб турувчи 
тиргович ўрнатилади. 
Дераза ораси деворининг кенглиги 1 м дан ортиқ бўлганда 2 ёки ундан 
кўп тиргаклар қўйилади. Янги терма юқорироқ мустаҳкамликка эга бўлган,
маркаси 100 дан кам бўлмаган тош-ғишт материаллардан ва қоришмадан 
бажарилади. Бунда термадаги чок юпқа бўлиши учун ғишт зич ўтириши 
керак. Янги терманинг тепасини эскисига қадар 3-4 см га етказилмайди ва бу 
тирқиш, маркаси 100 ва ундан ортиқ бўлган қуюқ цемент қоришмаси билан 
беркитилади. Зарур ҳолларда эски ва янги терманинг зич туташиши ҳали 
қотмаган қоришмага текис пўлат поналар қоқиш орқали таъминланади. 

---

Вақтинча қўйилган маҳкамлагич-тиргаклар янги терма қоришмаси ўзининг 
лойиҳавий мустаҳкамлигининг 50% олиб бўлгандан сўнг олиб ташланади. 
Назорат саволлари 
1.Тош-ғишт конструкцияларнинг қўлланилиш соҳасини тушунтириб 
беринг. 
2. Ғишт деворларда қандай нуқсонлар учрайди? 
3. Ғишт деворларни қандай кучайтирилади? 
Қайси ҳолларда ғишт конструкциялар тўла алмаштирилади?