1-лоборатория иши

3. Дискрет тасодифий миқдор эҳтимолларининг тақсимот қонуни.

Биринчи қарашда, дискрет тасодифий миқдорнинг берилиши учун унинг мумкин бўлган қийматларининг ҳаммасини санаб чиқиш етарлидек кўринади. Аслида эса бундай эмас: тасодифий миқдорларнинг мумкин бўлган қийматлари бир хил бўлиб, уларнинг эхтимоллари эса ҳар хил бўлиши мумкин. Шу сабабли дискрет тасодифий миқдорнинг берилиши учун унинг эмас, яна уларнинг эҳтимолларини ҳам кўрсатиш лозим.

Дискрет тасодифий миқдорнинг тақсимот қонуни деб мумкин бўлган қийматлар билан уларнинг эхтимоллари орасидаги мосликка айтилади. Тақсимот қонунини жадвал орқали, аналитик усулда ва график усулда бериш мумкин.
Дискрет тасодифий миқдорнинг тақсимот қонунининг жадвал орқали берилишида жадвалнинг биринчи сатри мумкин бўлган қийматлардан иккинчи сатри эса уларнинг эхтимолларидан тузилади:

			...
			...

Битта синашда тасодифий миқдор мумкин бўлган қийматлардан биттасини ва фақат биттасини қабул қилишини назарда тутиб, ҳодисалар тўла группа ташкил қилади, деган хулосага келамиз; демак, бу ҳодисаларнинг эхтимоллари йиғиндиси, яьни жадвалнинг иккинчи сатридаги эхтимоллар йиғиндиси бирга тенг:

1–мисол. Пул лотереясида 100 та билет чиқарилган. Битта 50 сўмлик ютуқ ва ўнта 1 сўмлик ютуқ ўйналмоқда. тасодифий миқдор-битта лотереяси бор киши ютуқлари тақсимот қонунини топинг.
Ечиш. нинг мумкин бўлган қийматларини ёзамиз:

Бу мумкин бўлган қийматларнинг эхтимоллари қуйидагича:
.
Изланаётган тақсимот қонунини ёзамиз:

	0	1	50
	0.89	0.1	0.01

текшириш 0,01+0,1+0,89=1.

Равшанлик мақсадида дискрет тасодифий миқдорнинг тақсимот қонунини график усулда тасвирлаш ҳам мумкин, бунинг учун тўғри бурчакли координата системасида (x_i,p_i) нуқталар ясалади, кейин уларни тўғри чизиқ кесмалари билан туташтирилади, ҳосил қилинган шакл тақсимот кўпбурчаги дейилади.