1-лаборатория машғулоти

Ishning borishi: Bu mashg’ulot quyidagicha o’tkaziladi:

1. 
   100 ml suvga 10 g no’xat yoki boshqa dukkakli o’simlik urug’i solinib, dukkaklar yorilguncha (30 minut) qaynatiladi. Eritma issiq holicha 100 ml hajmli idishga filbtrlanadi. Bu filbtratga uning hajmi 100 ml ga etguncha suv qo’shiladi. Suv qo’shishdan oldin filbtrat kristalik soda bilan neytrallanadi. So’ngra bu aralashmaga 2 g shakar va 1,5-2 g agar-agar qo’shib eritiladi. SHu tarzda tayyorlangan suyuqlik Petri idishlariga 0,5 sm qalinlikda quyib qotiriladi.
   

35 - rasm. 1) Bakteriyalarning ildiz tukchalari orqali o’simlik to’qimasiga o’tish payti: a - ildiz tukchasi yonida to’planib turgan bakteriyalar; b - ildiz tukchasi ichida infeksion ipning hosil bo’lishi.

2) Katta qilib ko’rsatilgan hujayra va infeksion ip: a - o’simlik hujayrasi; b - infeksion ip.

36 - rasm. O’simlik hujayralari bo’linganda tugunak bakteriya hujayralarining

taqsimlanishi.

Qotib qolgan plastinkaga tarkibida tugunak bakteriyalar bo’lgan suyuqlik surkaladi. Plastinkaga surkaladigan suyuqlik bironta dukkakli o’simlik tugunagidan siqib olinadi. So’ngra Petri idishi 25-35° li termostatga qo’yilib, bir necha kun saqlanadi. Bu vaqt o’tgandan so’ng Petri idishidagi plastinkada tugunak bakteriyalar koloniyasi hosil bo’ladi. Koloniyalarni tashkil etgan bakteriyalar mikroskopda tekshiriladi.

2. 
   Dukkakli o’simlikning yosh tugunagidan suvi siqib chiqariladi. Buyum oynasiga undan bir tomchi tomizib Mazok tayyorlanadi. Mazok fiksasiyalangandan keyin sinbka yoki fuksin bilan bo’yalib, mikroskopda ko’rilganda tayoqsimon bakteriyalar borligi kuzatiladi.
   
3. 
   YAxshi rivojlangan (qarigan) tugunakni kesib, suvi siqib olinadi va yuqorida ko’rsatilgandek bakteriyali preparat tayyorlanadi. Bu preparat mikroskopda qaralganda shoxlangan bakteriyalar ko’rinadi.
   

13. 
    LABORATORIYA MASHG’ULOTI Spirtli bijg’ish va bu jarayonni qo’zg’ovchi tirik organizmlar.