1 лаборатория иши

Маҳаллий қаршилик коэффициентининг қиймати

	0,1	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6
10 100 1000 3000 3500	3,1 1,7 2,0 1,0 0,81	3,1 1,4 1,6 0,7 0,64	3,1 1,2 1,3 0,6 0,5	3,1 1,1 1,05 0,4 0,36	3,1 0,9 0,9 0,3 0,25	3,1 0,8 0,6 0,2 0,16

қолган маҳаллий қаршилик коэффициентлари 2-2 жадвалда келтирилган:
2-2 жадвал

№	Маҳаллий қаршилик турлари	Маҳаллий қаршилик коэффициент қийматлари
1 2 3 4 5 6	Трубага кириш Трубадан чиқиш Кран тўла очиқ бўлганда Тирсак учун Нормал вентиль Трубанинг бурилиши бурчак остида бўлса	0,5 1,0 0,2 1,1 4,5-5,5 0,14

Умумий босим йўқолишини қуйидаги тенгламадан

(2.18)


(2.19)
ва тўла гидравлик қаршиликни


(2.20)

ушбу тенгламалар ёрдамида аниқлаш мумкин.

Ушбу ишни ўтказишдан мақсад, тажриба йўўли билан суюқлик ҳаракати давомида ишқаланиш ва маҳаллий қаршиликларни аниқлаш, сўнгра уларни ҳисоблаш йўли ёки жадвалдан топилган қийматлари билан солиштириш. =f(Re) ва =f(Re) боғлиқликларни график усулда тасвирлаш.


Ишни бажариш тартиби.

2.1- расмда тажриба ўтказиш қурилмаси кўрсатилган. Идишдаги (1) сув марказдан қочма насос (4) ёрдамида труба ва турли хил маҳаллий қаршиликлар системаси орқали ўтказилиб, яна (1) идишга қайтарилади.

Тажриба қурилмаси қуйидаги қисмлардан иборат:

1- ўзгармас суюқликли идиш; 2- хайдаш йўлидаги жўмрак; 3- сўриш йўлидаги жўмрак; 4- марказдан кочма насос; 5- синалаётган текис бурчак остидаги тўғри бурилиш ( l =900мм); 6- синалаётган жўмрак ( l =1750мм); 7- синалаётган жўмрак ( l =375мм); 8- тиқинли жўмрак ( d =50мм); 9- ўлчовчи диафрагма (d =50мм, d =37мм); 10- аста-секин кенгайиш ва торайиш F /F =0,3; 11- синалаётган бирдан кенгайиш ва торайиш d =98мм; d =50мм F /F =0,5; 13- синалаётган змеевик ( D=380 мм d =50мм); 14- манометр.

Тажриба қурилмасида 10 та маҳаллий қаршиликлар бор. Суюқликнинг тезлиги хайдаш йўлидаги жўмракларнинг ёпиш ёки очиш орқали амалга оширилади. Суюқликнинг тезлиги 0,5 м/с дан 2,5 м/с гача ўзгартириш мумкин. қурилмадаги труба ва жўмракларниг шартли диаметри 50 мм.
Хажмий сарф ўлчови диафрагмага (9) уланган симобли манометрнинг кўрсаткичига қараб аниқланади. Маҳаллий қаршиликларда босимнинг йуқолиши хам манометрлар ёрдамида топилади. Суюқликнинг температураси симобли термометрда ўлчанади.

ТАЖРИБА ҚУРИЛМАСИНИНГ СХЕМАСИ

1. Суюқлик узатувчи бак сув билан тўлдирилади.
2. Суриш йўлидаги кран 3 очилади, хайдаш йўлидаги кран охиригача ёпилади. 3 ёки 12 кранлардан бири қаршиликларнинг хилига қараб очиб қуйилади.
3. Насос ишга туширилади.
4. Кран 7 очиб, сувнинг энг кичик сарфи ўрнатилади ва сув синалаётган қаршилик орқали ўтқазилади.
5. Манометр 15 ёрдамида босимнинг йуқотилиш ўлчанади, сўнгра сувнинг иссиқлиги аниқланади.
6. Кран 2 очиш орқали сувниннг сарфи аста-секин кўпайтириб борилади ва манометрларнинг кўрсаткичи ўлчанади.
7. Сув сарфи ўлчов диафрагмасига уланган манометр асосида топилади.