1-лаборатория иши

o‘quv    
materiali 
mazmuni 
ta‘limning 
tashkiliy 
shakllari 
ta‘lim 
metodlari 
ta‘lim 
vositalari 
O‘quvchi 
faoliyati
 
O‘quvchi
 
faoliyati 
ta‘lim 
maqsadi 
n
at
ij
a
 

---

 
36 
Pedagogik 
jarayonning 
rivojlanish 
dinamikasi 
uning 
ichki 
harakati, 
tarbiyachi 
bilan 
tarbiyalanuvchi  o‘rtasidagi  o‘zaro  munosabatlar  xarakteriga,  o‘zaro  tahsir  kuchiga  bog`liq. 
Pedagogik  jarayonni  tashkil  etishning  o‘ziga  xosligi:  tarbiya  obhekti  bir  vaqtning  o‘zida  tarbiya 
subhekti  ham  hisoblanadi.  O‘zaro  faollikka  asoslangan  pedagog  va  tarbiyalanuvchi  o‘rtasidagi 
hamkorlik  pedagogik  o‘zaro  tahsir  tushunchasini  to‘laroq  aks ettiradi. 
Subhekt  bilan  ob‘yekt  o‘rtasida  turli-tuman  aloqalar  mavjud: 
.. 
1.  Axborot  xarakterida  (o‘zaro  axborotlar  almashinib  turish). 
2.  Tashkiliy  faoliyat  aloqalari  (o‘zaro  birgalikdagi  faoliyat). 
3.  Kommunikativ  aloqalar  (muomala,  munosabat). 
4.  Boshqaruv  va o‘z-o‘zini  boshqaruv  aloqalari. 
Pedagogik  jarayonning  asosiy  elementlari:  maqsad,  vazifa,  vosita  va  natija.  Vosita  keng 
mahnoda  mazmun,  shakl  va  usullarni  o‘z  ichiga  oladi.  Pedagogik  jarayonni  harakatlantiruvchi 
kuchlar:  qo‘yilgan  talablar  bilan  tarbiyalanuvchi  imkoniyatlari  o‘rtasidagi  ziddiyatlardir.  Xuddi  shu 
qarama-qarshilik  rivojlanish  uchun  asosiy  manba  bo‘lib  xizmat  qiladi. 
2. Yaxlit pedagogik jarayon haqida tushincha. Pedagogik jarayon qonuniyatlari.  
Ta‘lim-tarbiya  tizimida  barcha  maqsad  va  vazifalarni,  shuningdek,  uning  tarkibiy  qismlarini 
kompleks  hal  etishga  yo‘naltirilgan  jarayon  yaxlit  pedagogik  jarayon  sifatida  qabul  qilingan. 
Yaxlit  pedagogik  jarayonning  tashqi  qonuniyatlari: 
1.  Pedagogik  jarayonning  maqsadi  nafaqat  ta‘lim  va  tarbiya  vazifalarini  qamrab  oladi,  balki 
pedagogni  ham,  o‘quvchi  shaxsini  ham  har  tomonlama  barkamol  qilib  rivojlantirishni  o‘z  ichiga 
oladi. 
2.  Yaxlit  pedagogik  jarayon,  uning  maqsad-vazifalari,  mazmuni,  shakl  va  metodlari  jamiyatning 
ijtimoiy-iqtisodiy  ehtiyojlaridan  kelib  chiqadi  va u jamiyatning  mafkurasi  va siyosatiga  bog`liq. 
3.  Pedagogik 
jarayonning 
maqsad 
va 
vazifalari 
nafaqat 
shaxs 
ehtiyojiga, 
balki 
uning 
imkoniyatlariga  ham  bog`liq  bo‘lib,  bu uning  tashqi  belgilaridir. 
Jarayonning  ichki  qonuniyatlari: 
1.  Ta‘lim-tarbiya  va rivojlanish  o‘rtasidagi  o‘zaro  bog`liqlik. 
2.  Tarbiya  va o‘z-o‘zini  tarbiyalash  o‘rtasidagi  bog‘liqlik. 
3.  Shaxs  faoliyati  bilan  uning  munosabati  o‘rtasidagi  bog`liqlik. 
4.  Shaxs  va jamoa  o‘rtasidagi  bog`liqlik. 
5.  Shaxsning  imkoniyatlari  bilan  pedagogik  ta‘sir  o‘rtasidagi  bog`liqlik. 
6.  Vazifa,  mazmun,  shakl  va metodlar  o‘rtasidagi  bog`liqlik.