1-лаборатория иши

2-Mavzu: Jahon pedagogika fanining 
taraqqiyot tarixi (4soat). 
I.Ya.A.Komenskiyning  pedagogik tizimi   
(2soat). 
 

---

 
173 
ularga  pedagogik  jihatdan  to‗g‗ri  yondashilsa,  yuqori  axloqli  va  ma‘lumotli  bo‗lib  yetishishlari 
mumkin,  deb ta‘kidlaydi. 
 
 
2.Ya.A.Komenskiyning  pedagogik qoidalarini  izohlang.   
 
1.  Bolalarda  jismoniy  va  madaniy  kuchlami  ilk  yoshlik  davridan  boshlab  izchillikda 
rivojlantirishni,  doimo  ulaming  takomillashishiga  ko'maklashishni  talab  qiladi. 
2.  Tarbiya  tabiatga  uyg‗un  bo‗lishi,  tarbiyada  barchani  hamma  narsaga  o‗rgatish,  tabiat 
ko'rsatmalariga  asoslanish,  bolaning  shaxsiy  «inson  xususiyatlarini  hisobga  olish  lozim. 
3.  "Umumiy  tabiiy  usul  buyumlarning  tabiati"dan  kelib  chiqadi  va  tabiatining  o‗zi"ga 
asoslanadi,  masalan,  o‗qitishni  predmet,  narsa,  buyum  bilan  umumiy  tanishtirishdan,  bolalarning 
uni  yaxlit  idrok  qilishlardan  boshlash,  undan  keyin  uning  ayrim  tomonlarini  o'rganishga  o‗tish 
zarur. 
Komenskiy  fikricha,  tarbiyaning  maqsadi  kishini  mangulik  dunyosiga  tayyorlashdan  iboratdir. 
Bu  uch  xil  tarbiya  orqali  amalga  oshirilishi  mumkin: 
1.  Aqliy  tarbiya. 
2.  Ahloqiy  tarbiya. 
3.  Diniy  tarbiya. 
Bu  maqsad  bolaning  tug‗ilganidan  to  24  yoshgacha  amalga  oshadi.  Bu  davr  ichida  bola  to‗rt 
maktabni  o‗qib tugatishi,  har biri  6 yil  o‗qishi  kerak deb hisoblaydi. 
Komenskiy  ta‘limning  tabiatga  uyg'unligi  mezonidan  kelib  chiqib  quyidagi  yosh  davrlarni 
belgilaydi.  U  kishining  rivojlanishida  to‗rt  davrni  ajratib  ko‗satadi:  go‗daklik,  bolalik,  o‗smirlik, 
yetuklik  davrlari. 
Mazkur  prinsipning  mohiyati  quyidagi  jadvalda  to‗liq  keltiriladi: