1-Laboratoriya ishi Температура ва босим ўлчаш мосламаларидан фойдаланиш

1. Ишдан мақсад: 
Озиқ-овқат маҳсулотларини узоқ вақт сақлаш бўйича олинган назарий 
билимларни мустаҳкамлаш, музлатиш жараёнининг моҳиятини тушуниш, 
музлатиш жараёни даврида маҳсулот таркибининг ўзгаришини кузатиш, 
маҳсулот таркибига кирувчи сувнинг музга айланган миқдорини, музлатиш 
учун сарфланган совуқлик миқдори ва вақт сарфини аниқлашдан иборат. 
Совитиш технологияси бœйича олинган назарий билимларни 
мустаҳкамлаш, маҳсулотга совуқлик таъсир эттиришнинг тœғри ва қулай 
йœлини танлашни œрганиш, маҳсулотларни сақлаш давомида улар 
вазнининг камайиши, ички ва ташқи ўзгаришларини ўрганиш таҳлил 
қилиш . 
2. Назарий қисм. 
Музлатиш – бу маҳсулот таркибидаги сувнинг таъсир эттирилган совуқлик 
ёрдамида музга айланиш жараёни демакдир
. 
Маҳсулот музлаганда, унинг танасида яшовчи микровужуд ва 
бактериялар ўз ҳаёт фаолиятини буткул тўхтатади. Бунга сабаб ўзида ҳар хил 
минерал моддаларни жамлаган сувнинг музлаши микровужуд ва 
бактерияларнинг озиқланиш жараёнини тўхтатади. Шунинг учун ҳам 
музлатилган маҳсулот узоқ вақт сақланади. 
Маҳсулот музлаганда унинг танасида кечувчи мураккаб биокимёвий 
жараёнлар секинлашади ёки бутунлай тўхтайди. Маълумки, ҳар қандай 
биологик объектнинг ҳаёт фаолияти сув билан боғлиқ бўлади. Демак, 
маҳсулот таркибида сув миқдорининг камайиши унинг эрта етилиши ва 
эскириб қолишини олдини олади. 
Маҳсулот музлашининг бошланғич даврида ҳосил бўлган муз фақат соф 
сувдан иборат бўлади. Маҳсулотнинг музга айланмаган қисми эса сувнинг 
минерал тузлар ва қанд моддаси билан аралашмаси кўринишида бўлади. Бу 
аралашма эса криогидрат ҳароратида бўлади. Бу аралашма - 55 65С 
ҳароратда музлайди. 
Совитиш жараёнида маҳсулот вазнининг камайиши, унинг таъми, ранги, 
кœриниши ва сифатига салбий таъсир кœрсатади. 
Шу сабабли маҳсулотни совитиш технологиясида маҳсулот вазнининг 
камайишини олдини олиш мақсадида совитиш жараёнининг тезлигини 
ошириш мақсадга мувофиқ бўлади. Шу билан бир қаторда камера ҳавоси 
ҳарорати нисбий намлигини ошириш, маҳсулотни камерада зичроқ 
жойлаштириш, ҳимоя қатламларидан фойдаланиш (яшиклар, полиэтилен 
плёнкалар, музли экран ва ҳакозо) каби усуллар кенг қўлланилади. 

---

 
1