1-lab Elektr toki, kuchlanish, qarshilik nima?

1-lab

1. 
   Elektr toki, kuchlanish, qarshilik nima?
   

Tok kuchi deb o’tkazgichning ko’ndalang kesim yuzasidan vaqt birligi ichida o’tgan elektr zaryadiga miqdor jihatdan teng bo’lgan fizik kattalikka aytiladi.
I=q/t bu yerda I-tok kuchi, q-elektr zaryad, t-elektr zaryadi o’tishi uchun ketgan vaqt. Tok kuchi skalyar kattalik. Uning birligi amper(A), ampermetr asbobi orqali o’lchanadi.
Elektr va tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni zanjirning aniq bir qismida ko’chirishida bajargan ishiga teng bo’lgan kattalik. U=A/t bu yerda U-kuchlanish, A-ish, t-ketgan vaqt. Uning birligi volt(V), voltmetr orqali o’lchanadi.
Elektr zanjiri yoki zanjirning bir qismining elektr tokka ko’rsatadigan aks ta’sirini ifodalaydigan fizik kattalikka qarshilik deyiladi. R=ᵷl/s. Omda o’lchanadi.

2. 
   Om qonuni?
   

O’tkazgichdan o’tayotgan o’zgarmas tok kuchi bilan uning uchlaridagi potensiallar farqining o’zaro bog’liqligini ifodalovchi qonun.
I=U/R bu yerda U-potensiallar farqi, I-tok kuchi, R-qarshilik.
2-lab
Kirxgofning 1- va 2- qonunlari elektr zanjirlarni tahlil qilishda asosiy qonunlar hisoblanadi. Biz ushbu ikkita qonun va alohida zanjir elementlari (rezistor, kondensator, induktiv gʻaltak)ning tenglamalari bilan zanjirlarni tahlil qilishni boshlashda zarur boʻlgan asosiy qurollar jamlanmasiga ega boʻlamiz.

1. 
   Kirxgofning 1-qonuni: elektr zanjirining biror tuguniga kiruvchi va undan chiquvchi toklarning algebraic yig’indisi nolga teng.
   

Kirxgofning 2-qonuni: har qanday yopiq konturdagi potensiallar tushuvlarining algebraic yig’indisi shu konturdagi tok E.Yu.K.larining algebraic yig’indisiga teng.

2. 
   ushbu tenglamani tuzishda, konturni aylanib o’tish yo’nalishiga kuchlanish mos bo’lsa, uning ishorasi + va uning aksi bo’lsa, ishora – qabul qilinadi. Bu asosiy xususiyat.
   
3. 
   V, B – kirillchada.
   
4. 
   V, B – kirillchada.
   
5. 
   I₁ – tepaga, I₂ – pastga, I₃=0, I₄ – pastga.
   
6. 
   I₁ – tepaga, I₂ – tepaga, I₃=const.
   
7. 
   Chizma yaxshi ko’rinmadi.
   
8. 
   A.
   
9. 
   I₁ – pastga, I₂ – tepaga, I₃ = 0, I₃ – pastga.
   
10. 
    1-tenglama mos.
    

U₆=U₁+U₄+U₃
U₆=U₁+U₅
U₆=U₂+U₃
U₆=U₂+U₄+U₅
U₂+U₃=U₁+U₄+U₃
U₂=U₁+U₄
U₁+U₅=U₂+U₃ - 2-tenglama ham mos.
U₆=U₃+U₂ - 3-tenglama mos emas.

11. 
    Agar R₃ qisqa tutashtirilsa, umumiy qarshilik ortadi. Chunki R₃ ishdan chiqadi. I₁-kamayadi. I₂-oshadi. I₃=0.
    
12. 
    R₃ qarshilik qisqa tutashtirilsa, zanjirdan tok o’tmaydi, ishdan chiqadi.
    
13. 
    R₂ qarshilik uzilsa, zanjir ketma-ket ulangan R₁ va R₃ qarshilikdan iborat bo’lib qoladi. R₃ ning kuchlanishi:
    

R₂ ishlayotgan paytda R₃ ning kuchlanishi:

2ta qiymatni solishtiramiz:

Bo’lgani uchun R₂ ishlamagan payt R₃da kuchlanish ortadi.

14. 
    i=
    

U3=R3*I=6*1=6V

15. 
    i1=
    

4-lab

1. 
   O’zgaruvchan tok va kuchlanishning qiymatlari tebranma tarzda o’zgarsa garmonik qiymatlarni qabul qiladi.
   
2. 
   I=
   

U=
O’zgaruvchan tok va kuchlanishlar chastota, boshlang’ich faza, sin va cos qonuniyatlari orqali ifodalanadi.

3. 
   O’tkazgichda birdek vaqt ichida o’zgaruvchan tok ajrata oladigan miqdorda issiqlik ajrata oluvchi o’zgarmas tok qiymatiga teng o’zgaruvchan tok qiymati uning haqiqiy yoki ta’sir etuvchi(effektiv) qiymati deb ataladi. U orqali aniqlanadi. – tokning amplitudaviy qiymati yoki tebranish jarayonida erishishi mumkin bo’lgan maksimal qiymati.
   

5-lab