1. Kredit iqtisodiy kategoriya sifatida. Kreditning mohiyati. Kreditning funksiyalari

Kredit” –so`zi lotincha ,,kredit” so`zidan olingan bo`lib ishonch degan ma`noni anglatadi. Kredit – bu pul va tovar shaklidagi resurslarni qaytarib berishlik, muddatlilik va foiz to`lashlik shartlari asosida berish natijasida yuzaga keladigan qiymatning harakatidir. Kredit munosabatlarining subekti bo`lib kreditor va kredit oluvchi hisoblanadi, kreditning obekti bo`lib pul va tovar hisoblanadi.
Bank kreditining obekti bo`lib pul mablag’lari hisoblanadi. Tijorat kreditining obekti tovarlardir. Hozirgi kunda kreditning sudxo`rlik shakli mavjud emas, bu shakl kredit munosabatlarining dastlabki shakllanish bosqichlarida mavjud edi. Kredit insoniyatning buyuk kashfiyoti hisoblanadi:

1. 
   Kredit xo`jalik yurutuvchi sub`ektlar faoliyatini rivojlantirish imkonini beradi.
   
2. 
   Kredit mamlakatning eksportning salohiyatini yuksaltirish imkonini beradi.
   
3. 
   Kredit iqtisodiyotdagi to`lovning uzluksizligini ta`minlash imkonini beradi.
   
4. 
   Kredit davlatning o`z funktsiyalarini bajarilishini taminlashda muhim o`rin tutadi.
   
5. 
   Kredit aholining turmush farovonligini ta`minlsh imkonini berdi.
   

Kredit o`zining aniq printsiplariga ega.

1. 
   Qaytarib berishlilik printsipi;
   
2. 
   Muddatlilik printsipi;
   
3. 
   Foiz to`lashlilik printsipi;
   
4. 
   Ta`minlanganlik printsipi.
   

Kreditlar odatda birinchi toifali garov ob`ektlari bilan ta`minlanadi. (er, oltin va boshqa metallar) 5) Maqsadlilik printsipi.
Kreditnin zarurligini belgilovchi omillar.

1. 
   Kreditning zarurligini belgilovchi eng asosiy omil bu kapitalning doiraviy aylanishi va aylanishidir. P-ishlab chiqarish vositalari…..
   

ishlab chiqarish jarayoni-T`-P`
bu jarayonnig takrorlanishi capital aulanmasi deyiladi

2. 
   ayrim tarmoqlarda ishlab chiqarishning mavsumiy harakterga ega ekanligi.
   
3. 
   davlat budjetining defitsitinig mavjudligi.
   
4. 
   aholining turmush farovonligini ta`minlashning zarurligi.
   

Kreditning ob`ekti ikkitaga bo`linadi:
-pul mablag’lari; -tovarlar.
Bank kreditlarni pul mablag’lari shaklida beriladi.
Ob`ekti tavar bo`lgan kredit tijorat krediti deyiladi. Bunda sotilgan tavarlarning puli kechiktirib to`lanadi ya`ni ma`lum muddat o`tgandan so`ng to`lanadi. Tijorat krediti odatda tijorat vekseli bilan rasmiylashtiriladi.
Hozirgi davrda bank kreditlarini berish tizimi tijorat kreditlari berish tizimiga qaraganda yuksak darajada rivojlangan. Buning asosiy sababi pulning yuqori likvidli akti ekanligidir.
Kreditning sub`ektlari bo`lib quydagilar hisoblanadi.

• 
  Banklar, nobank kredit tashkilotlari, kredit uyushmalari, lombardlar, mikromoliyalash tashkilotlari, kredit korperativlari, korxonalar, jismoniy shaxslar, davlat, davlat organi,halqaro moliya kredit tashkilotlari.
  

Kredit-qiymatning harakati bo`lib pul va tavar ko`rinishidagi mablag’larni qaytarib berishlilik, muddatlilik va foiz to`lashlilik asosida berish natijasida yuzaga keladi.
Kredit orqali jamiyatimizda quyidagi ijobiy natijalarga erishish mumkin: