1. Котлован таги бўртиши ва чўкиш воронкаси ўлчамларини аниқлаш. Чўкишни қўзатиш белгиларини жойлаштириш. Иншоотлар чўкишини аниқлаш

Чўкиш воронкаларини ўлчамини аниқлаш. Иншоотлар қурилиши жараёнида чўкиш нафақат уларнинг пастки қисмида, балки улар атрофида ҳам содир бўлади. Бу ҳодиса ер қатламини унга қурилган барча иншоотлар билан бирга чўкишига олиб келади. Бу ердан чўкиш воронкасини чегараларини аниқлаш, бино атрофида юз бериши мумкин бўлган турли ҳодисаларнинг олдини олишга имкон беради.
Муҳим ҳисобланган чўкиш воронкалари ер ости иншоотларини, айниқса катта тунеллар, плотиналар ва бошқа гидротехник иншоотлар қурилишида юзага келади.
Чўкиш воронкалари ўлчамларини аниқлашда уларнинг кейинги ўсишини характерлаш учун қурилиш объектига яқин жойлашган бино пойдеворларига нивелир маркалари ўрнатилади. Маркалар баландлигини аниқлаш бир неча босқичда нивелирлаш асоси пунктига нисбатан бажарилади. Биринчи ва охирги босқич II синф нивелирлаш орқали бажарилиши мақсадга мувофиқ. Биринчи босқич ер ишлари бошланишидан олдин амалга оширилиши керак. Нивелирлаш ишларидан ташқари ер ости сувининг сатҳини, жинсларнинг намлиги ва бошқа факторларини қўзатиб бориш зарур.

2. 
   Режа: Чўкишни қўзатиш белгиларини жойлаштириш
   

Тик деформацияни ўлчаш усуллари. Деформацияни аниқлаш учун жойлаштириладиган белгилар ҳолати қабул қилинган ўлчаш усулига боғлиқ.
Иншоотлар ва улар пойдеворларининг чўкишини қўзатиш учун қўйидаги геодезик усуллардан фойдаланилади.
а) қисқа визир чизиқли (25 м гача) геометрик нивилирлаш;
б) қисқа визир чизиқли (100 м гача ) тригонометрик нивелирлаш;
в) гидростатик нивелирлаш;
г) фотограмметрик ва стереофотограмметрик план олиш.
Ноёб иншоотларни қўзатишда микронивелирлаш усули ҳам қўлланилиши мумкин.
Чўкишнинг абсолют қийматини аниқлаш учун бошланғич деб қабул қилинган реперда нивелирлаш амалга оширилади. Нисбий чўкишлар иншоотнинг нуқталари орасидаги ўлчашлар фарқидан олинади.
Чўкишни қўзатишда энг кўп қўлланиладиган усул юқори аниқликдаги геометрик нивелирлаш ҳисобланади. Нивелирлаш чўкиш маркалари деб қабул қилинган белгилар бўйлаб амалга оширилади. Бу белгилар иншоот пойдеворига ўрнатилган бўлиб, улар иншоот билан бирга ҳаракатланади, демак уларни қўзатиш орқали иншоотнинг алоҳида қисмлари чўкишини аниқлашимиз мумкин.
Чўкиш маркалари қўзатилаётган иншоотдан маълум масофада, чўкиш воронкасидан чеккада жойлашган реперлар тармоғига нисбатан аниқланади. Бу реперларнинг баландлик ҳолатлари барқарорлиги чўкишни қўзатиш давомида сақланиб қолиши керак.