1. Кириш Узум, мева ва сабзавотларни қуритиш технологиясининг ўзига хос томонлари


Узумни қуритиш ва майиз тайёрлаш технологияси



Download 59,04 Kb.
bet6/7
Sana21.02.2022
Hajmi59,04 Kb.
#23419
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
15 тонна узум қуритиш

6. Узумни қуритиш ва майиз тайёрлаш технологияси.

Қуритиш майдонларининг ўлчамлари хом ашё турига хом ашёнинг миыдорига ва районларнинг митералогик шароитларига боьлиы. Юыори хароратли ва паст нисбий намликли жойларда кичикроы майдон бщлади. Щртача 1 м2 ыуритиш майдончасига 12- 16 кг узум ыщйилади. 100 т узумни қуритиш учун қуйидагилар талаб этилади. 0,5 – 0,6 грк қуритиш майдони 5 –6 минг дона ёғоч патнус 1 т полиэтилен плёнкаси, 10 – 12 дудлаш яшиклари 3,5 х 2,5 х 2,5 м ўлчамли 1 та каемраси хажми 300 – 400 лари бщлган 2 та пишириш печи 5-6 та сартаровкалаш учун стол, шпарка ыилиш учун 50 –60 дона карка. Бундан ташыари 200 – 300 лари каустик сода ва 150 – 180 кг ширин соф содаси зарур бщлади. Ыуритиш майдончасини саомнли лой билан ыопланади ёки эни 2 м бщлган битон чизиылари қўйилади. Чизиқлар орсидаги йўлаклар 60 см қуритиш майдонинг бир қисмига (20 – 40%) плёнка остида қуритиш учун қуритлма ва навеслар қурилади. Майдончада тоза ичимлик суви ва водопровод бщлиши керак. Қуритиш учун келган узумларнинг зудлик билан ыуритиш ва ыайта ишлашга юбориш керак. Узумнинг қуритишда саылаш ватыи 10 соатдан ортмаслик керак. Сифатли қуриган махсулот олиш учун қайта ишланаётган хом ашёнинг сифати катта рол ўйнайди. Қуритиш учун келаётирилаётган узум истеoмолга яроыли бўлиши керак. Узумни ткриш тарспартировкаси ыилиш ва қуритиш хамда ыуритиш жараёни мезаник бузилишлардан эхтиёт ыилиш лозим. Ыайта ишлашдан олдин навлар бщйича ажратилади. Кейин эса щлчами ва пишиылилик даражаси бщйича ажратилади. Ыаторлари бщлимларга бщлинади. Шу билан бир ыаторда чириган ва пщпанак босганларидан ажратиб олинади. Щлчам жихатидан катта ва кичик бщлган узумларни ыуритиш ваыти турлича бщлади. Навларга ажратиш жараёни эса иссиылик режимларидан тщьри фойдаланиш ишыорнинг оптимал дазировкасининг танлаш олтингугурт ангидирид билан дудлашнинг тщьри йщлларини таoминлайди.


Узумлар сартировка машиналарида ёки транспартировкаларда навларга ажратилади. Транспартировка лентасини харакланиш тезлиги 0,12 м/с узумнинг лентасига бир ыават ыилиб солинади. Барча навдаги узумлар учун ишлаб чиыариш технологик жараёни ыуйидагича транспартировка саылаш ( ыисыа муддатли) сартировка ва инспексия. Ыуритиш усулларидан энг кщп ыулланиладиган ва ишыори жихатдан фойдалиси штабил усли билан ыуритишдир. Бу усл билан ыуритиш юыори сифатли махсулотдир.
Серыуёш щлкамиз юыори навли турли хил узумлар ва мевалар етиштирилади. Бу узум ва мевалар кимёвий таркиби, яoни қандорлиги хамда витаминга бойлиги билан Шимолий зонадаги узум ва мевалардан анча юқори туради. Мева ва узумларда инсон организми учун мухим ахамиятга эга бщлган турли витаминлар мавжуддир. Уларда енгил хазм бўладиган қанд моддалари, органик кислоталар, витамин ва минрал моддаларнинг кўплиги инсон организми учун қанчалик мухимлигини билдиради. Бизнинг хўл мева ва узумни узоқ вақт сақлашга хам бошқа узоқ жойларга жўнатишга вақтимиз ва имкониятимиз бўлган тақдирда хам махсус омборларда мева ва узумни кўп деганда 5 – 6 ой сақлаш мумкин. Бундай сақланган мевалар ва узумларнинг сифати пасаяди. Физик оғирлиги камаяди. Шунинг учун хом мева ва узумни қуритиш мухим хамиятга эга. Қуритилган махсулотни юклаш, тушириш, сақлаш жуда қулай шу билан бирга бу махсулотлар хар хил экспидициялар ва йўловчилари учун хам бебахо, сифатли махсулотлардир. Ўлкамизнинг иқлим шароитнинг харорати юқори хаво намлиги паст бўлиши мева ва узум офтобда куритиш учун жуда кулай бщлиб хисобланади. Офтобда куритилган махсулот суoний қуритилганига нисбатани юкори бахоланади. Узум ва мевани офтобда куритиш учун очик жойда махсус жихозланган куритиш майдонларни таёрлаш зарур куритиш майдонларини тщьри танлаш махсулот таннорхина пасайишга олиб келади ва махсулот сифати яхшиланади куритиш майдонларини боғ ва жихозларга якин жойда ташкил қилинса максадга мувофикдир. Куритиш майдонинг сатхи куритладиган меванинг турига , хар бир квадрат метирга жойлаштриладиган, микдорига боғликдир , масалан агар куритиш учун хар куни 10 тонадан махсулот келиб тушса ва хар квадрат метр 10 килограмдан куритиш жойлаштирилса бутун мавсум давомида мунча махсулот учун 10000 метр квадрат ёки куритиш майдони талаб этилар экан куритиш майдонига хар бир квадрат метрга 12- 15 кг.дан жойлаштириш мумкин. Қуритиш муддати махсулот тури ва қуритиш усулига қараб хам бир мунча фарқ қилади. Мсалан иккига ажратилган ўрик 5- 10 кунда бутулигича қўйилган ўрик 10 –15 кунда иккига ажратилган шафтоли 8- 12 узум 20 –25 ишқор билан ишлов берилгани эса 6- 10 кунда қуриб тайёр бўлади. Қуритиш майдонларида махсулотни қабул қилиш вақтигача сақлаш патинислараг жойлари қисмлари аниқ белгиланганг бўлиши лозим. Булардан ташқари қуритиш пункитида меваларни ювиш учун идишлар, ишқор ёрдамида қуритиладиган бўлса, қайноқ сувга ботриб олиш учун қозонлар ўрнатилиши лозим. Қуритиш майдончасида мева ва узумни дудлаш бўлимлари ва тайёр махсулотни ваытинча саылаш учун омборлар тайёр бщлиши керак. Масалан: 100 т узумни ыуритиш учун майдондан ыуйидагилар бщлиши лозим. 0,6 гектар ыуритиш майдончаси 5-6 минг сатхи 60 х 90 см ли тахта патнислар хажми. 100 х 100 х 110 смли 10- 12 та дудлаш янги ишкор эритмасига ботириб олиш учун 300 – 400 литр сув сиьадиган 2 та ыозон ва бошыа анжомлар. Ыуритиш узум организм томонидан тез щзлаштириладиган гилиыозонга жуда бой бщганлиги сабабли юыори копиля бщлиб хисобланади. Маиз таркибида 1,5 – 2% азотли моддалар 1,9 – 2,2% кул бщлиб инсон организми учун витаминларга бойдир. Бир кг майз 2400 – 3250 колорияли бщлиб, кщпинча ыуритилган. Узумнинг нави ва қуритиш узунлига ыараб ыуриы махсулотнинг ыуйидаги хиллари ишлаб чиыарилади.
Бедони -- ишыор эритмаси ва олтингурурт ангидириди ишлатилмай офтобда оқ кишмишда қуритилган майз.
Сабза -- қайноқ ишқор эритмасига боритириб олиб, офтобда қуритилган майз.
Зарсимон сабза – аввало ишқор эритмасига ботриб олиб, ва олтингурурт ангидириди билан дудлаб сўнгра штабелда қуритилган оқ кишмиш.
Сояки -- махсус хоналарда оқ кишмишдан сояки қилиб қуртилади. Бунда ишқор ва олтингугурт қўлланилмайди.


Download 59,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish