1-Kesh xotira xususiyatlari(53-61). docx

2. Xotirada texlik muammosi
Protsessorlar xotira qurilmalariga nisbatan ancha tez ishlaydi.
Lekin
protsessorlar va xotira qurilmalari parallel ravishda takomillashayotganiga
qaramasdan bu tafovvut saqlanib qolmoqda. Protsessorlarni ishlab chiqaruvchilar

---

56
protsessor tezligini yanada oshirish uchun konveyer va superskalyar arxitekturalarni
ham qo’llamoqdalar. Biroq xotira ishlab chiqaruvchilari odatda xotira hajmini
oshirish 
imkoniyatlarini 
ko’proq 
qidirishmoqda, 
shuning 
uchun 
xotira
qurilmalarining ishlash tezligini oshirish hali ham dolzarbligicha qolmoqda. Bu
tafovvut protsessor ish jarayonida xotiradan ixtiyoriy so’z (word)ni olishi uchun bir
qancha siklni amalga oshirishi kerak bo’ladi. Xotira qancha sekin ishlasa axborot
olish uchun protsessor shuncha ko’p vaqt kutishi va nisbatan ko’p sikllarni amalga
oshirishi kerak bo’ladi.
To’xtalishlarni oldini olish usullari.
Ushbu masalani hal qilishning 2 xil usuli
mavjud:
1-usul.
Ma’lumotlarni xotiradan o’qish davomida u bilan bog’liq buyruqlarni
bajarib borish. Agar qaysidir buyruq ixtiyoriy so’z (word)ni xotiradan o’qilguniga
qadar ushbu so’zdan foydalanishni talab qilsa, u xolda protsessor ushbu buyruqni
to’xtatadi. Xotira qanchalik sekin ishlasa, buyruqlarni to’xtatish shunchalik ko’p
uchraydi.
2-usul.
Bu usulda shunday kompyuterni ishlab chiqish talab etiladi-ki, unda
kompilyator-dasturlar so’z (word) xotiradan o’qilmasidan avval uni ishlatmaydi va
to’xtalishlarni oldi olinadi. Lekin bu oson ish emas. Odatda bu usulda to’xtalishlar
apparat sathida emas balki dastur sathida amalga oshadi.
To’xtalishlarni oldini olish yechimlari.
Bu muammoning yechimi texnik
jihatdan emas balki iqtisodiy jihatdan qaraladi. Texnik nuqtai-nazardan protsessor
kabi tez ishlovchi xotira qurilmasini tashkil etish mumkin. Lekin bunday xotira
qurilmasini protsessorning mikrosxemalariga joylashtirish talab etiladi, sababi
ma’lumotlarni shinalar orqali uzatish sekin amalga oshadigan jarayondir.
Mikrosxemalarga katta o’lchamdagi xotira qurilmasini joylashtirish protsessor
o’lchamini oshiradi va tabiiyki uning narxi ham ortadi. Bu o’rinda protsessor
o’lchamlarini haddan tashqari oshirib yubormaslik muhim hisoblanadi. Ishlab
chiqaruvchi va foydalanuvchilardan kichik jahmdagi tezkor va katta hajmdagi
nisbatan sekin ishlovchi xotiradan birini tanlash talab etiladi.

---

57