Мазкур ҳолат экстралингвистик омилларга дахлдорми? Мисолни таҳлил қилиш орқали ҳиссиётларни баён этишда график тасвирларнинг аҳамиятини тушунтиринг. Haqiqatdan ham yo`l chetida savdo qiluvchilar ko`pgina hollarda avtomobillar harakatiga xalaqit beradi. Buning oqibatida har xil noxush hodisalar ro`y berayotganligi sir emas albatta. Bunday ko`ngilsizliklarni oldini olish maqsadida Janubiy Afrika Respublikasida “yo`l chetida savdo qilish mumkin emas” ishorasini beruvchi yangi yo`l belgilari ishlab chiqildi, buning oqibatida haydovchilar bizda ham xuddi shunday yo`l belgilarini qo`yilishini talab qilib chiqishmoqda.
Hozirgi kunda ko`pchilik bozorlar yaqinada va ularga yaqin hududlardagi yo`llar chetlarida savdo qiluvchilar juda ham ko`payib ketgan oqibatda yo`llarda tirbandliklar vujudga kelmoqda va buning natijasida ko`plab noxush hodisalar va muammolar kelib chiqmoqda.
Bu holat albatta ekstralingvistik omillar bilan daxldor hisoblanadi chunki, ular til bilan bog`liq bo`lmagan omillar hisoblanadi, ushbu omillarni hamma tilda gaplashuvchilar tushunadi ularni gapirib tushuntirib o`tishga hojat qolmaydi.
Grafik tasvirlarning ahamiyati juda katta hisoblandi, chunki ular aniq bo`lgani uchun ta`qiqlangan beligi sifatida so`z bilan bildirilganga nisbatan, kuchliroq, ta`sirchanroq bo`ladi.
Shunday ekan ushbu belgini bizda ham qo`llash orqali avtomobillar harakatiga xalaqit berishni kamaytirish mumkin hisoblanadi. Buning natijasida sodir bo`layotgan ko`plab noxushliklarni oldini olish mumkin bo`ladi.
26.Туман ЙҲХБ йўлларда ҳалокатларнинг олдини олиш мақсадида тарғибот тадбирини ўтказди. Мазкур тадбир давомида ЙТҲга учраган машиналар паради ҳам ташкил этилди. Бироқ машина эгалари “Обрўйимизни тўкди”, деган сабаб билан бу параддан норози бўлишди. Жамоатчилик вакиллари эса бу каби кўргазмали намойишлар ибрат учун жуда фойдали деган қарашни олға суришмоқда. Сизнингча, бундай парадларнинг ўтказилиши қандай натижалар бериши мумкин? Ўз нуқтаи назарингизни эссе шаклида баён этинг. Halokatlarning oldini olish maqsadida qilingan tadbirlarni to‘g‘ri deb hisoblash lozim. Bilamizki, hozirda aynan avtotransport vositalari tomonidan sodir etilgan huquqbuzarliklar va ularning ayanchli oqibatlari ko’p muammolarga sabab bo’lmoqda. Bu o’z navbatida jamoatchilik hamda tegishli organlardan zarur choralar ko‘rinishni talab etmoqda. Ushbu kazusda keltirilgan holat ham aynan mana shunday holatlar sodir etilmasligi uchun qilingan chora-tadbirlar sirasiga kiradi. Haydovchilarning qilgan xatoliklari va uning natijasini keng ommaga ko‘rsatilishi obro’sizlantirish emas, ogohlik va hushyorlikka da’vat xolos. Biror bir vaziyatni jonli isbotini ko‘rib ta’sirlanish o’sha vaziyat haqida quruq eshtib fikrga kelishdan ko’ra yaxshiroq.
Ikkinchidan vaziyatni huquqiy asoslar orqali tahlil qilamiz. Yuqorida keltirilgan muammolarni bartaraf etishda 2017 yil 11-iyulda “Yo’l harakati xavfsizligini ta’minlash tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qaroriga muvofiq huquqbuzarliklar profilaktikasi va jamoat xavfsizligini saqlash hamda yo’lda sodir etilayotgan ko’ngilsiz hodisalar oldini olish maqsadida sohaviy xizmat xodimlari zimmasiga katta mas’uliyat yuklatilgan va bundan kelib chiqib aytish joizki, ular tashkil etgan paradni biz o‘z o‘rnida haqorat yoki kamsitish deb baho berishimiz masalaga to’g’ri yondashuv emas.