1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

Issiqlik balansi. 
Quyidagi belgilarni qabul qilamiz: D-isituvchi bug‘ning sarfi; J
i 
– uning 
entalppiyasi; J- ikkilamchi bug‘ning entalpiyasi; 
i
b 
=
s
b
t
b
- dastlabki eritmaning entalppiyasi; 
i
k 
=
s
k
t
k
- quyuqlashgan eritmaning entalppiyasi; 
i=s’

 
isituvchi bug‘ kondensatining entalppiyasi; 
s
b
, s
k
s

- dastlabki va quyuqlashgan eritma xamda kondensatning o‘rtacha solishtirma issiqlik 
sig‘imlari; t
b
, t
k
, 

- dastlabki va quyuqlashgan eritma xamda isituvchi bug‘ning to‘yinish 
xaroratlari. 
Issiqlikning kirishi va uning sarflanishi quyidagicha bo‘ladi: 
Issiqlikning kirishi 
Dastlabki eritma bilan…G
b
i
b
Isituvchi bug‘ bilan … D J
i
Issiqlik sarflanishi 
Quyuqlashgan eritma bilan … G
k
i
k 
Ikkilamchi bug‘ bilan… WJ
Quyuqlashish issiqligi…Q
kons. 
Atrof muxitga yo‘qotilgan issiqlik …Q
y.
Issiqlik balansi quyidagicha ifodalanadi:
G
b
i
b
+ DJ
i
= G
k
i
k
+ WJ +Di + Q
kons
+ Q
y 
Isitish yuzasi.
Uzluksiz ishlaydigan bug‘latish qurilmasining isitish yuzasi issiqlik o‘tkazishning 
asosiy tenglamasi orqali topiladi: 
,
t
К
Q
F


(9) 
bu yerda Q – issiqlik sarfi; K – issiqlik o‘tkazish koeffisiyenti; 

t – xaroratlarning foydali farqi 
(jarayonning xarakatlantiruvchi kuchi).
.
55. «Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni. 
Texnologik jarayonlar, asosiy qurilmalar, fanning maqsadi, axamiyati, rivojlanishi, turlari, 
gidromexanik, issiqlik, modda almashinish, kimyoviy, mexanik, turg‘un, noturg‘un.
Kimyo sanoati uchun malakali injener kadrlar tayyorlashda «Kimyoviy ishlab chikarish asosiy 
jarayonlarii», qisqacha «Jarayonlar va qurilmalar» fani katta axamiyatga ega. Bu fan 
talabalarga o‘z ixtisosliklarini nazariy jixatdan chuqur egallashga, ularning injenerlik 
bilimlarini mustaxkamlashga, qanday qilib ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va 
texnologik qurilmalardan unumli va muqobil rejimda foydalanish mumkinligini o‘rgatadi.
1.
ASOSIY JARAYONLARNING TURLARI
Kimyo sanoatida turli-tuman texnologiya jarayonlari ishlatiladi. Bunday jarayonlar ayrim 
belgilariga asosan bir necha sinflarga bo‘linadi. Texnologiya jarayonlarini ularning
xarakatlantiruvchi kuchiga kura turlarga bulish maksadga muvofik. Shunga ko’ra asosiy 
jarayonlar 5 guruhga bo’linadi: