1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

paxta, yung 
va
sintetik gazlamalardan
tayyorlangan materiallardan xam 
foydalaniladi. 
Bu xususiyaga ko‘ra filtrlash ikkiga bo‘linadi. 
1. Cho‘kma xosil qilish yo‘li bilan filtrlash. 
2. Filtrlovchi materialning teshiklarini to‘ldirish orqali filtrlash. 
Sanoatning ko‘p tarmoqlarida cho‘kma xosil qilish yo‘li bilan filtrlash keng qo‘llaniladi. 
Filtrlash jarayonida siqiluvchi va siqilmaydigan cho‘kmalar xosil bo‘ladi. Siqiluvchi 
cho‘kmalardagi zarrachalar bosim ortishi bilan deformasiyaga uchrab, ularning o‘lchami 
kichiklashadi. Siqilmaydigan cho‘kmalarda bosim ortishi bilan zarrachalarning shakli va 
o‘lchami deyarli o‘zgarmaydi. Sanoatda filtrlashdan so‘ng quyidagi qo‘shimcha jarayonlar 
amalga oshiriladi.
1. Cho‘kmani yuvish. 
2. Cho‘kmani oddiy xavo va inert gazlar bilan dudlash. 
3. Cho‘kmani issiq xavo bilan quritish. 
Filtrlash tezligi
. 
Filtrlash tezligi 
vaqt birligi ichidagi filtratning xajmini ko‘rsatadi. 
Filtrlash tezligi ajratilayotgan suspenziyaning fizik-kimyoviy xossalaricha, xosil bo‘layotgan 
cho‘kmaning xarakteri, filtrashning xossasi, filtrlash rejimi va boshqa kattaliklarga bog‘liq. 
Shuni aytib o‘tish kerakki, filtrlash jarayoni laminar rejimda boradi. Filtrlash tezligi quyidagi 
differensial ifoda bilan aniqlanadi. 
W = dV
f
/F
f
d

f
(7.2) 
bu yerda dV
f
- filtratning xajmi, m
3
; F
f
- filtrlash yuzasi, m
2
;
d

f 
- filtrlash vaqti, S 
2 
FILTRLASH TENGLAMASI
. 

---

Filtrlash jarayonida vaqt o‘tishi bilan bosimlarning farqi va cho‘kmaning gidravlik 
qarshiligi o‘zgarib boradi. Shu sababli filtrlash tezligi diffrensial ko‘rinishida quyidagicha 
yoziladi: 
DV
f

R 
W = ---------- = --------------------- (7.3) 
F
f
d

f

(R
2
+ R
f
) 
bu yerda 

R - bosimlar farqi, MPa; 

- suspenziyaning qovushoqligi, Pa s;
R
2 
- cho‘kma qatlamining qarshiligi; R
f
- filtr to‘siqlarining qarshiligi.