1. Janubiy Amerika iqlimining tarkib topishida i muhim rol o‘ynaydi

1. Janubiy Amerika iqlimining tarkib topishida ... i muhim rol o‘ynaydi. A)Quyosh radiatsiyasi, relyef, havo massalari,tabiat mintaqalari B)Quyosh radiatsiyasi, relyef, havo massalari, okean oqimlar C)Okeanga yaqin yoki uzoqligi , havo massalari, kenglik omili D)Okeanga yaqin yoki uzoqligi , tabiat komponentlari, nisbiy balandliklar 2. Ekvatorial iqlim mintaqasi Afrikadagidek juda sernam. Yog‘inlar miqdori ... mm dan ko‘p. Yil davomida havo harorati ... °C atrofida A)3000,24-25 B)2400,30-32 C)3500,24-25 D)5300,23-25 3. Janubiy Amerikada subekvatorial zonasida yozda qancha yogin yogin yogadi? A)1000-2000mm B)3000-2500 mm C)1200-2000 mm D) 2300-3500 mm 4. Tropik mintaqaning ... qismlari passat shamollarining ta’sirida bo‘ladi. Shuning uchun Braziliya yassi tog‘ligining ... qismlariga... mm atrofida yog‘in yog‘adi. A) sharqiy Janubiy, 1500-2000 B)sharqiy,sharqiy, 2300-3400 C)sharqiy, sharqiy, 1 500-2000 D)sharqiy,garbiy 1 500 — 2 000 5. And tog‘larining tropik mintaqaga yaqin qismlarida qancha yogin tushadi? A) 200-400 B)250 -500 C)350-500 D)350-600 6. Tropik mintaqaning Tinch okean sohillariga ... sovuq oqimi yog‘in keltirmaydi va deyarli yog‘in yog‘maydi. Natijada, shudring Afrikadagi ... cho‘li kabi Atakama cho‘li namligining yagona manbayi hisoblanadi. A)Peru,Namib B)Atakama, Namib C)Atakama, Peru D) Peru, Saxroi kabir 7. Bu yerlarda yilning asosiy qismida havo nam va issiq bo‘ladi. Yanvarning o‘rtacha harorati +25 °C, iyulda esa +17 +19 °C ni tashkil etadi. Qaysi mintaqa ? A)subekvatorial B)subtropik C)tropik D)motadil 8. materikning 30° va 40° j. k. oralig‘idagi hududlarni egallaydi. Mintaqaning sharqida namgarchilik ko‘p (1 000 — 2 000 mm), yanvarda havo harorati +25 °C, iyulda +10 +15 °C atrofida bo‘ladi. Qaysi mintaqaga tegishli? A) subekvatorial B)subtropik C)tropik D)motadil 9. Mo‘tadil iqlim mintaqasining tinch okean sohillarida qancha yogin yogadi? A) 200-4000 B)200-3000 C)3400-4500 D)2000-3000 10. Mintaqaning sharqida ... -kontinental iqlim tarkib topgan bo‘lib, yog‘in 300 — 400 mm, qishi sovuq, qorli. Qaysi mintaqaga tegishli? A)subekvatorial B)subtropik C)tropik D)motadil 11. Amazonkaning nechta irmogi bor . A)500 B) 200 C)560 D)300 12. Amazonka daryosining o‘rta oqimidagi kengligi ... km, quyi oqimida ... km, quyilish joyida ... km ga boradi. Amazonka daryo suvining „ teskari oqish“ hodisasi ... km yuqori oqimgacha kuzatiladi. A)3,5,20,1470 B)5,80,320,1400 C)5,20,120,1200 C)5,20,28,1220 13. ... daryosi sersuvligi va uzunligi jihatidan materikda ikkinchi o‘rinda turadi. Bu daryoda dunyodagi eng keng (kengligi ....m, balandligi ... m) Iguasu sharsharasi hosil bo‘lgan. A)Iguasu,2700,72,Parana B)Parana,7200,27,Iguasu C) Orinoco,2700,27,Iguasu D)Parana,2700,72,Iguasu 14. Angel sharsharasi qaysi daryoda vujudga kelgan? A)Parana B)Amazonka C)Orinoko D)Kongo 15. Eng yirik ko‘li — ... materikning ...joylashgan. U ... ko‘llarining tipik vakilidir. And tog‘laridagi ....ko‘li Yer sharidagi eng balandda joylashgan katta va chuchuk ko‘ldir. U dengiz sathidan ... m balandlikda joylashgan. A)Marakaybo,janubida,Karst ,Titikaka,3810, B)Titikaka,shimoliy,laguna,Marakaybo,3810 C)Titikaka,shimoliy,Morena,Marakaybo, 3810 D)Marakaybo, shimoliy, laguna,Titikaka, 3810 16. Ekvatorial ormonlar Janubiy Amerikada nima deb nomlanadi? A)Gambia B)Selva C)Gileya D)a va b 17. ... kauchuk beradigan geveya daraxti, palmalarning har xil turlari, kakao daraxti, seyba (paxta) daraxti (balandligi 80 m), qovun daraxti va boshqalar vatani hisoblanadi. A)Subekvatorial ormonlar B)Amazoniya ormonlari C) Fasliy nam o'rmonlar D)Tropik changalzorlar 18. Kon-Tiki kemasini kim yasagan? A)Xeyerdal B)Eyerxiv C)Pazuxin D)Xoxlov 19. Ekvatorial o‘rmonlarda qanday tuproqlar tarqalgan? A)kashtan B)laterit C)Ferralit D)b va c 20. ... zonasi subekvatorial iqlim mintaqalari hududidagi pasttekisliklarda, yassi tog‘liklarda tarkib topgan.A)Subekvatorial ormonlar B)Savannalar C) tropik ormonlar D)tog ormonlari 21. ... zonasi. Bu zona Braziliya hamda Gviana tog‘liklarining shimoliy yonbag‘irlarini egallaydi. Braziliya tog‘ligidagi o‘rmonlarda yomg‘irli mavsum uzoq davom etadi, qurg‘oqchil davr esa uch-to‘rt oygacha cho‘ziladi. Shu sababli o‘rmonlarda bargini to‘kadigan daraxtlar soni orta boradi. A) Savannalar B) Subekvatorial o‘rmonlar C)ekvatorial ormonlar D) tropik changalzorlar 22. Zonaning hayvonot dunyosi Osiyo va Afrika hayvonlari kabi, daraxtlarda yashashga moslashgan. Masalan, dumi bilan osilib yashashga moslashgan maymunlar, yalqovlar, hatto qurbaqa va kaltakesaklar ham daraxtlarda yashaydi. Qaysi zonaga tegishli? A) Savannalar B) Subekvatorial o‘rmonlar C)ekvatorial ormonlar D) tropik changalzorlar 23. Ekvatorial o‘rmonlarda Daryolar bo‘yida, suv havzalarida vabotqoqli yerlarda tuyoqli hayvonlar — ... va suv cho‘chqasi — ... ,eng yirik bo‘g‘ma anakonda iloni, yirtqich ... balig‘i — „daryo odamxo‘ri“ yashaydi. Qalin o‘rmonlar orasida yirtqich hayvonlardan ... uchraydi. A)tapir,karibar,piranya, yaguar B)Karibar,piranya,tapir,yaguar C)Tongiz,karibar,piranya,Arslan D)Tapir,piranya,tongiz,yolbars 24. Subekvatorial o‘rmonlarda yiliga ... mm yog‘in yog‘adi. Gviana tog‘ligining shimoliy qismida yog‘in bundan ham ko‘p yog‘adi. Natijada doimiy yashil o‘rmonlar tarkib topgan. A)2300-3400 B)2000-3000 C)1500-2000 D) 3500-4000 25. Qushlardan kolibri qushi, xilma-xil to‘tilar, katta shaftolixo‘rlar ko‘p tarqalgan. Yirik kapalaklar, yaltiroq qo‘ng‘izlar, o‘rgimchaklar va chumolilarning xilma-xil turlari bor. Qaysi zonada yashaydi ? A) Savannalar B) Subekvatorial o‘rmonlar C)ekvatorial ormonlar D) tropik changalzorlar 26. Zirhlilar — shox moddadan iborat qalqoni bo‘lgan sutemizuvchi hayvonlar, chumolixo‘r, kemiruvchilar qaysi zonada yashaydi? A) Savannalar B) Subekvatorial o‘rmonlar C)ekvatorial ormonlar D) tropik changalzorlar 27. Savannada necha xil tabiat kompleksi rivojlangan? A) 5 ta B)4 ta C) 6ta D) 3 ta 28. Savannalarda yirik qushlardan qaysi qush yashaydi? A)Kolibri B)Katta tuyaqush C)Nandu tuyaqushi D)Katta korshapalak 28. Janubiy Amerikadagi tropik cholni aniqlang ? A)Peru B)Atakama C)Saxalin D)unday cho'llar yo'q 29. Dashtlar Janubiy Amerikada .... (indeyeslar tilida „daraxtsiz yerlar“) deb ataladi. A) gileya B)Selva C)Pampa D)Limanalar 30. Atakama cho‘lida qancha yogin yogadi? A)25-100 mm B)30-40 mm C) 50-100 mm D) TJY 31. Chalov, betaga, yovvoyi tariq bu osimliklar qayerda uchraydi? A)Savannalar B)dashtlar C) chalachollar va chollar D)Patagonoya 32. Tabiiy sharoiti qattiq, yog‘in kam yog‘adigan bu o‘lka Patagoniya deb ataladi. Bu zonada kam hosilli bo‘z tuproqlar keng tarqalgan. O‘simlik qoplami juda siyrak, ular chimli g‘allagullilardan va tikanli butalardan iborat. Kemiruvchilar, nutriya, mayda zirhlilar kabi hayvonlar ko‘p uchraydi. Bu qaysi iqlim mintaqasida joylashgan? A)ekvatorial B) subtropik C)tropik D)motadil 33. Lamalar, tuyaqushlar, pampa bug‘usi, pampa mushugi va boshqa hayvonlar qaysi zonada uchraydi? A)Patagoniyada B)pampada C)Savannalarda D)a va b 34. Balandlik mintaqalarining ko‘p yoki kam bo‘lishi, asosan, ikki sababga: .... ga bog‘liq? A) Togning okeanga yaqinligiga va togdagi tabiat zonalariga B)tog‘ tizmalarining balandligiga va ularning ekvatorga yaqin yoki undan uzoqda joylashganligiga C)tog‘ tizmalarining balandligiga va Togning okeanga yaqinligiga D) a va b 35. Bu yerda ko‘zoynakli ayiq, mo‘ynali shinshilla, yovvoyi lamalar uchraydi. Tog‘larning tik yonbag‘irlarida yirik yirtqich qushlardan kondorlar yashaydi. Qayer nazarda tutilyabdi? A)Savannalar B)Kordilyera tog‘lari C)And tog‘lari D)Appalachi togi 36. ekvatorga yaqin joylarda And tog‘larining balandligi ... metrni tashkil etadi. A) 3000-4000 B) 5 000 — 6 000 C)4000-5000 D)5600-7000 37. Subtropik mintaqaning And tog‘i etaklarida chalacho‘llar joylashgan. Yuqoriga ko‘tarilgan sari bu mintaqa ... mintaqasi bilan almashinadi. A) qattiq bargli doimiy yashil o‘rmonlar B)buk o‘rmonlari C)alp o‘tloqlari D)butazorlar E) a va d 38. Janubiy Amerika relyefidagi tafovutlariga ko‘ra ikkita yirik tabiiy geografik o‘lkaga ajratilgan — ... va ... A) Tog‘li G‘arb va Tekislikli Sharq B) Tog‘li Sharq va Tekislikli Garb C) Kordilyera tog‘lari va tekisliklar D) Tinch okean qirgogi va Atlantika okeani qirgoqlari 39. a)togli olkalar , b)tekislik olkalari Lyanos — Orinoko,2- Amazoniya, 3-Gviana va Braziliya yassi tog‘lari,4- Patagoniya ,5-Shimoliy And, 6-Markaziy And,7- Janubiy And A)a-1,2,3,4, b-5,6,7, B)a-1,3,5,7 b-2,4,6 C)a-2,4,6 b-1,3,5,7 D) a-5,6,7 b-1,2,3,4 40. Amazoniya issiq va nam iqlimli o‘lka hisoblanadi. Yil bo‘yi harorat ... °C, ... °C atrofida bo‘ladi. Yog‘ingarchilik .. - ... mm ni tashkil etadi. A) 24-27, 1300-3000 B)24-27,1500-3000 C)25-26,2000-3000 D)23-24,2500-5000 41. ... Amazonka va La-Plata pasttekisliklari hamda Atlantika okeani oralig‘ida joylashgan. U asosan, eng qadimgi kristall va metamorfik tog‘ jinslaridan tuzilgan. A)Appalachi togi B) Braziliya yassi tog‘ligi C)Gviana yassitog‘ligi D) a va b 42. ... ning g‘arbiy qismi ko‘p yarusli doimiy yashil ekvatorial o‘rmonlar bilan qoplangan. O‘rmonlarda yo‘g‘onligi.15 quloch keladigan baland bo‘yli seyba — paxta daraxti, qimmatli yog‘och beradigan sedrella daraxti, xilma-xil palmalar,.Braziliya nomining kelib chiqishiga sabab bo‘lgan pay brazil.daraxti (qizil daraxt), kakao daraxti, kauchuk beradigan geveya.daraxti o‘sadi. A) Braziliya yassitog‘ligi B)Gviana yassitog‘ligi C)Amazoniya D) Kordilyera tog‘lari 43. ... ning katta qismi subekvatorial va tropik, janubiy qismi esa subtropik mintaqalarda joylashgan. A)Amazoniya B) Braziliya yassi tog‘ligi C) Gviana yassitog‘ligi D) Patagoniya 44. Amazoniyaning suv bosmaydigan yerlarda... ko‘p uchraydi. A)kakao daraxti, kauchuk beradigan geveya daraxti,Braziliya yong‘og‘i B) sedrella daraxti, xilma-xil palmalar, sutli daraxt C) sutli daraxt, qizil rangli mango daraxti, Braziliya yong‘og‘i D)sedrella daraxti, xilma-xil palmalar,kakao daraxti, kauchuk beradigan geveya daraxti 45. Braziliya yassitog‘ligida yanvarning o‘rtacha harorati ... °C dan ... °C gacha, iyulning o‘rtacha harorati +12 °C gacha kuzatiladi. Yillik yog‘in miqdori o‘rtacha ... mm ga teng. A)+22 °C dan +29 °C , 2000-3000 mm B)+22 °C dan +29 °C, 1 400 — 2 000 mm C) +22 °C dan +29 °C, 1200-2000 mm D)+12 °C dan +20 °C,1 400 — 2 000 mm 46. Bu kichik o‘lkada daraxt baqalari, turli xil ilonlar, eng katta ilon — anakonda, toshbaqa va kaltakesak kabi hayvonlar yashaydi. Daryolarda, shuningdek, kaymanlar, alligatorlar hamda baliqlar ko‘p uchraydi. Qaysi olka? A)Amazoniya B) Braziliya yassi tog‘ligi C)Gviana yassitog‘ligi D)tekislikli sharq 47. Braziliya yassi tog‘ligining barcha daryolari ... to‘yinadi. A)qorlardan B)mavsumiy yoginlardan C)yomgimlardan D) a va b 48. Shimoliy qismidagi o‘rmonlarda yelimli palma o‘sadi. Janubida Braziliya araukariyasi, doimiy yashil va aralash subtropik o‘rmonlar bor. O‘rmonlarning birinchi yarusida doimiy yashil o‘simliklar keng tarqalgan, ular orasida Paragvay choyi alohida ajralib turadi. Qaysi hudud tasvirlangan? A)Amazoniya B) Braziliya yassi tog‘ligi C)Gviana yassitog‘ligi D)tekislikli sharq 49. Qiziltumshuq, yolli bo‘ri, qizil bug‘u, nandu tuyaqushi, tapirlar qaysi kichik tabiiy geografik okrugga tegishli? A)Amazoniya B) Braziliya yassi tog‘ligi C)Gviana yassitog‘ligi D)tekislikli sharq 50. Janubiy Amerikada ... mln aholi yashaydi? A) 231 B)419 C) 678 D)491 51. Materikka kishilar bundan ... ming yillar ilgari ... dan kelgan ... asrda dastlab ispanlar bilan portugallar, keyinchalik esa Yevropa, Osiyo va Afrika mamlakatlaridan kelib o‘rnashgan. A)20,Afrikadan,XI B) 21. 20, yevropa, XVI B) 20,Osiyo,XIX C) 20,21, Yevropa, XIV D)21-20,Osiyo, XIX 52. Yevropaliklar bilan indeyeslarning chatishishidan hosil bo‘lgan avlodlar metislar, yevropaliklar bilan negrlar nikohi avlodlari mulatlar deyiladi. Indeyeslar bilan negrlar chatishmasi sambo deb ataladi. A) metislar,sambolar B )METISLAR, MULATLAR, SAMBOLAR C)SAMBOLAR, METISLAR, MULATLAR B)TUTS VA XIMLAR , NOGOL D);METIS,TUTSLAR,BRYUSLAR . 55. . . . . asrning boshlaridan tabiatni muhofaza qilish masalalariga e’tibor berila boshlandi. A)XX B)XIX C)XVIII D)XVI 56. . ....lar makkajo‘xori, kartoshka, yeryong‘oqni birinchi bo‘lib eka boshlaganlar A) mitinglar B) Hindular C)inklar D) a va b 57. Quyodagilardan faqat janubiy Amerikadagi qoriqxonalarni toping ? 1-Jau,2-Serengeti 3-Chako, 4-podokarpus 5- Manu, 6- Masai-Mara , 7-Parakas, A) 1 2 3 4 5 7 B)1,3,5,7 C)1,2,3,5,6,7, D)2,4,6,8 Janubiy Amerikada, qaysi milliy boglari UNESCOga kiritilgan? A) Jau B) shingu C)Pakas D) Kryugera