1§. Jamiyatni axborotlashtirish va kompyuterlashtirish muammolari

Modem kartasi (modem-card). Tashqi modemni telefon kanali orqali kompyuter bilan bog’lovchi elektron qurilma. Razyo’mi tizimli blokning orqasiga chiqarilgan. Unga modemning kabeli ulanadi.
Kompyuterlar to’ri kartasi (Network card). Kompyuterlarni bir-biri bilan ulashga va ularning o’zaro moslikda ishlashini ta’minlashga xizmat qiluvchi elektron qurilma. Uning raz’yomi ikkita bo’lib, tizimli blokning orqa tomoniga chiqarilgan. Raz’yomlarning biri kichkina naycha shaklida bo’lib, ikkinchisi modem kartasi raz’yomidek.
Ko’pgina kartalar bir nechta vazifalarni ham bajarishi mumkin. Masalan, Intel kompaniyasining Safis Faxtion 400 modem kartasi kompyuterga ichki modem o’rnatishga xizmat qilishdan tashqari, skanerlar bilan ishlashga ham imkon beradi. Bundan tashqari kompyuterning samaradarligini oshirishga xizmat qiluvchi maxsus kartalar ham bo’lib, ular kengaytiruvchi kartalar deb ataladi. Masalan, bunday kartalarga grafik videokartalar misol bo’la oladi.
Barcha kartalar o’zlariga mos maxsus slotlarga o’rnatiladi.
4.4. Mikroprotsessorlar va sooprotsessorlar
Mikroprotsessorlar (microprocessors) - barcha arifmetik va mantiqiy amallarni bajaruvchi hamda kompyuter qurilmalarining ishlashini nazorat qiluvchi va boshqaruvchi elektron qurilma bo’lib, uchta asosiy qismlardan tashkil topgan: boshqarish moslamasi, arifmetik-mantiqiy moslama va mikroprotsessorli xotira.
Boshqarish moslamasi - eng murakkab moslama bo’lib, barcha qurilmalardan keluvchi signallarni qayta ishlaydi va boshqaruvchi buyruqlarni ishlab chiqadi, ularni kerakli qurilmalarga uzatadi hamda shu buyruqlarning bajarilishini nazorat qilib boradi.
Buyruq registrlari, amallar deshifratori, mikrobuyruqlarni eslab qoluvchi qurilma, adreslovchi va adreslarni kodlovchi qurilmalardan tashkil topgan.
Arifmetik-mantiqiy moslama - barcha arifmetik va mantiqiy amallarni bajarishga xizmat qiladi. Qo’shuvchi summator va mahalliy boshqarish registrlaridan tashkil topgan.