1. Ishlab chiqarish texnologiyasining takomillashuvi a muvozanat narxining o‘sishiga

1. Ishlab chiqarish texnologiyasining takomillashuvi

a) muvozanat narxining o‘sishiga;

b) taklif egri chizig‘ining chapga siljishiga;

c) taklif egri chizig‘ining o‘ngga siljishiga;

d) talab egri chizig‘ining o‘ngga siljishiga;

e) talab egri chizig‘ining chapga siljishiga olib keladi.

2. Ishlab chiqaruvchilar tayyorlagan mahsulotlariga ko‘zda tutilgan muddatdan nisbatan avvalroq yuqori narx belgilashga majbur bo‘lishdi, u holda ...

a) talab qisqaradi;

b) talab ortadi;

c) taklif kamayadi;

d) taklif ortadi;

e) talab o‘zgarmaydi.

3. Quyidagi tushunchalardan qaysi biri odamlarning xarid qilishga bo‘lgan xohishini va uning haq to‘lash qobiliyatlarini ifodalaydi?

a) ehtiyoj;

b) o‘zini ko‘rsatish;

c) zaruriyat:

d) xohish;

e) talab.

4. Odamlarning mahsulotlarni qo‘shimcha ravishda arzon sotib olishga tayyorligi, nisbatan ...

a) o‘rnini bosish samarasida;

b) me’yoriy naflikning pasayishida;

c) daromad samarasida;

d) taklif qonunida;

e) T. Veblen samarasida to‘laroq ifodalanadi.

5. Tovar va xizmatlar bozori muvozanat holatda bo‘ladi, agar...

a) talab taklifga teng bo‘lsa;

b) narx va foydaga teng bo‘lsa;

c) texnologiya darajasi sekinlik bilan o‘zgarsa;

d) talab hajmi taklif hajmiga teng bo‘lsa;

e) tovarlar sifati talabga javob bersa.

6. Agar tovarga taklif va talab ortsa, u holda ...

a) tovarning umumiy miqdori ortadi;

b) narx ko‘tariladi;

c) narx barqaror bo‘ladi;

d) jamiyatning farovonligi oshadi;

e) tovarlarning umumiy miqdori kamayadi.

7. Agar tovar narxi talab egri chizig‘i bilan taklif egri chizig‘i kesishgan nuqtadan past bo‘lsa, u holda:

a) ortiqcha miqdorda tovarlar hosil bo‘ladi;

b) tovar taqchilligi yuz beradi;

c) xom ashyo ortiqchaligi kuzatiladi;

d) xom ashyo yetishmovchiligi kelib chiqadi;

e) resurslar narxi ko‘tariladi.

8. Talab va taklifning narxni tartibga solishdagi rolini tushuntirish uchun misol qilib qaysi bozorni ko‘rsatish mumkin?

a) tovar bozorini;

b) resurslar bozorini;

c) valyuta bozorini;

d) har qanday bozorni;

e) xizmatlar bozorini.

9. Agar ikki tovar bir-birini o‘rnini bossa, u holda birining narxining o‘sishi...

a) ikkinchi tovarga talabning pasayishiga;

b) ikkinchi tovarga talabni o‘zgarmasligiga;

c) ikkinchi tovarga talab hajmining ortishiga;

d) ikkinchi tovarga talab hajmining pasayishiga;

e) ikkinchi tovarga talabning ortishiga olib keladi.

10. Tovarning narxi 1,5 ming so‘mdan 2 ming so‘mga ko‘tarildi, talab hajmi esa 1000 dan 900 donaga tushdi, deylik. U holda narxga nisbatan talab egiluvchanligi nimaga teng?

a) 3,00;

b) 2,71;

c) 0,37;

d) 0,33;

e) 1,5.

11. Qaysi holatda narxga nisbatan talab egiluvchanligi yuqori bo‘ladi?

a) birinchi darajali zarur tovarlarga nisbatan zeb-ziynat buyumlariga;

b) iste’molchilar mazkur tovardan eng samarali foydalanishsa;

c) tovar ishlab chiqarish uchun muqobil xarajatlar ko‘p bo‘lsa;

d) iste’molchiga tovar shuncha kam zarur bo‘lsa;

e) zeb-ziynat buyumlariga nisbatan eng zarur tovarlarga.

12. Tovar taklifining qisqarishi nimaga olib keladi?

a) o‘zaro o‘rin bosuvchi tovarlarga talabning ortishiga;

b) agar narxga nisbatdan tovarga talab egiluvchan bo‘lsa, umumiy tushumning ortishiga;

c) agar daromad bo‘yicha tovarga talab noegiluvchan bo‘lsa, umumiy tushumning ortishiga;

d) bu tovarga talabning ortishiga;

e) o‘zaro bir-birini to‘ldiruvchi tovarlarga talabning ortishiga.

13. Agar tovarning narxi 1 % ga tushishi unga bo‘lgan talabni 2% ga ortishiga olib kelsa, u holda talab:

a) noegiluvchan;

b) egiluvchan;

c) yagona egiluvchan;

d) mutloq noegiluvchan;

e) mutloq egiluvchan bo‘ladi.

14. Agar narx 5%ga pasayishi umumiy taklif hajmining 8%ga qisqarishiga olib kelsa, u holda taklif:

a) noegiluvchan;

b) yagona egiluvchan;

c) egiluvchan;

d) mutloq noegiluvchan;

e) mutloq egiluvchan.

15. Har qanday tovar miqdori bir xil narx bo‘yicha sotilsa, u holda bunday tovarga talab:

a) mutloq noegiluvchan;

b) mutloq egiluvchan;

c) egiluvchan;

d) noegiluvchan;

e) yagona egiluvchan.

16. Taklif qonuni narxlarning o‘sishi, boshqa sharoit (omillar) o‘zgarmagani holda qachon namoyon bo‘ladi?

a) taklifning o‘sishida;

b) taklifning kamayishida;

c) taklif hajmining o‘sishida;

d) taklif hajmining kamayishida;

e) taklifning o‘zgarmasligida.

17. Talab qonuni nimalarni taqozo qiladi?

a) taklifning talabga nisbatan ko‘pligi narxning pasayishini;

b) agar iste’molchilarning daromadi ortsa, tovarlarni ko‘proq sotib olishini;

c) talab egri chizig‘ining keskin og‘ishini;

d) tovar narxi tushganda, sotib olish rejalashtirilgan tovarlar hajmi ortishini;

e) tovar narxi ko‘tarilganda taklifning kamayishini.

18. Mahsulotning narxi tushishiga nimalar sabab bo‘lishi mumkin?

a) xususiy tadbirkorlarga soliqlarning ortishi;

b) iste’molchilar daromadining ortishi;

c) bir-birining o‘rnini bosuvchi tovarlar narxining o‘sishi;

d) o‘zaro bir-birini to‘ldiruvchi tovarlar narxining tushishi;

e) ishlab chiqarish resurslari narxining tushishi.

19. Iqtisodiy hayotda shunday holat yuz berish mumkinki, ayrim tovarlarga narxlar o‘sishi bilan ularga bo‘lgan talab kamaymasdan balki ortib, boradi. Bu holat qanday nomlanadi?

a) egiluvchanlik;

b) Giffen samarasi;

c) o‘rnini bosish samarasi;

d) daromadlar samarasi;

e) Fisher tenglamasi.

20. Daromadlar o‘zgarishi bilan talab to‘g‘ri mutanosiblikda o‘zgaradigan tovarlar qanday nomlanadi?

a) o‘rnini bosuvchi tovarlar;

b) past toifali tovarlar;

c) oliy toifali tovarlar;

d) nufuzli tovarlar;

e) hayotiy zarur tovarlar.

-SAVOL

1. Mikroiqtisodiyot fani nimani oʻrganadi?

2. Iqtisodiyotning markaziy muammosi.

3. Noyob resurslarni taqsimlashning asosiy tamoyillari.

4. Ishlab chiqarish imkoniyatlari chizigʻi nimani ifodalaydi?

5. Chekli transformatsiya normasi nimani ifodalaydi?

6. Talab va taklif chiziqlari tushunchasi.

7. Talab va taklifga taʼsir etuvchi omillarni taʼriflang.

8. Bozor muvozanati nimani ifodalaydi?

9. Minimal va maksimal narxlar oʻrnatilishi qanday oqibatlarga olib keladi?