1. iqtisodiyotga kirish

Texnologik ishsizlik - bu yangi yuqori unumli uskunalar va texnologiyalarni qo‘llash bilan bog‘liq ravishda yollangan ishchilarni ozod qilish bilan bog‘liq bo‘lgan ishsizlikning majburiy shakli.

Texnologik ishsizlik texnika va texnologiyalarning yangi avlodlariga o‘tish, qo‘l mehnatini mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish natijasida vujudga keladi. Shu bilan bir qatorda hududiy ishsizlik ham farqlanadi.

Hududiy ishsizlik muayyan hududdagi tarixiy, demografik, madaniy, milliy va ijtimoiy-ruhiy xususiyatdagi bir qator kompleks omillar ta’siri ostida ishchi kuchi talabi va taklifi o‘rtasidagi nomutanosiblik natijasi hisoblanadi.

Ko‘rib chiqilayotgan shakllardan tashqari, ishsizlikning ikki turini farqlash ham muhimdir: ochiq va yashirin.

Ochiq ishsizlik - bu mehnat bozoridagi holat, unda shaxs ishsizligini anglaydi va ish bilan ta’minlash xizmatida (mehnat birjasida) rasmiy ro‘yxatdan o‘tqaziladi.

Yashirin ishsizlik, ish izlash umidini yo‘qotishi sababli ish izlashni to‘xtatgan odamlarning mavjudligi bilan bog‘liq.

Iqtisodiyot rivojlanish darajasining pasayishi korxonalardagi ishlab chiqarish hajmining qisqarishiga olib keladi. Biroq korxona egalari o‘z ishchilarini birdaniga ishdan bo‘shata olmaydi. Buning natijasida birinchidan, ishchilarning ma’lum qismi rasman ish bilan band bo‘lsalarda, amalda to‘liq ishlamaydilar, ikkinchidan esa, mehnat unumdorligi pasayib korxona moliyaviy natijalariga salbiy ta’sir qiladi. Yashirin ishsizlik uchun ish kuni yoki ish haftasi davomida to‘liq band bo‘lmaslik xos. Yashirin ishsizlik mamlakatda vujudga kelishi mumkin bo‘lgan ijtimoiy keskinlikning oldini olishga intilish natijasida ham vujudga kelishi mumkin.