1. iqtisodiyotga kirish

Sindikat – bir turdagi mahsulot ishlab chiqaruvchi bir necha korxonalarning birlashmasi. Bunda ishlab chiqarish vositalariga mulkchilik birlashma ishtirokchilarining o‘zida saqlanib qolgani holda, ular tomonilan ishlab chiqarilgan mahsulot maxsus tashkil etilgan yagona sotish tashkiloti (savdo kontoralari) orqali amalga oshiriladi. Monopolistik birlashmalarning yanada murakkab shakllari monopollashtirish jarayoni to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishlab chiqarish sohasiga kirganda paydo bo‘ladi. Shu asosda monopol birlashmalarning trest, konsyern kabi shakllari vujudga keldi.

Trest – bir tarmoqda ishlab chiqarish vositalari va tayyor mahsulotga birgalikdagi mulkiy egalikni ta’minlovchi ishlab chiqaruvchilarning yuridik shaxs ko‘rinishidagi birlashmasi.

Konsyern – rasmiy jihatdan mustaqil bo‘lgan, ko‘p tarmoqli korxonalar (sanoat, savdo, transport va bank kabi turli soha korxonalari) ning majmuini o‘z ichiga oluvchi birlashma.

Konsorsium – tadbirkorlarning yirik moliyaviy opyeratsiyalarini birgalikda amalga oshirish maqsadida ma’lum bir davrga birlashuvi (masalan, yirik miqyosli loyihalarga juda katta miqdorda va uzoq muddatli kredit byerish yoki investitsiyalar qo‘yish).

XX asrning 60-yillarida AQSH va ba’zi rivojlangan mamlakatlarda konglomyeratlar paydo bo‘ldi. Konglomyerat - ishlab chiqarish va texnik birligi bo‘lmagan turli xil korxonalarni o‘ziga qo‘shish natijasida hosil bo‘lgan monopolistik birlashma.

Moliyaviy guruh - bu bank tashkilotlari tomonidan boshqariladigan uyushma. Ushbu uyushma guruh a’zolari mablag‘larini tasarruf qiladi, ularni faoliyatini boshqaradi va muvofiqlashtiradi.