1. iqtisodiyotga kirish

Oddiy (normal) tovarlar - aholi daromadlarining oshishi bilan talab oshib boradigan tovarlar. Tovarlarning asosiy massasi ushbu toifaga kiradi. Masalan, avtomobillar, turizm xizmatlari. Oddiy tovarlarning tarkibida birinchi galda zarur va zebu ziynat tovarlarini ajratish mumkin.
Past toifadagi tovarlar - sifati past tovarlar, daromad oshib borishi bilan ularga talab pasayib boradi. Chunki iste’molchilar ularni sifatli mahsulotlarga almashtirishni boshlaydilar. Ushbu toifaga, masalan, ikkinchi qo‘l kiyim, ikkinchi sortli oziq-ovqat va boshqalar kiradi. Ushbu tovarlar odamlarning oddiy hayot kechirishi uchun zarurdir, ammo daromad ko‘payganda odamlar qimmatroq, sifatli va foydali tovarlarni - mevalar, go‘sht, pishloq va boshqalarni iste’mol qilishga o‘tadilar.
Talabning daromad bo‘yicha elastiklik koeffitsiyenti manfiy bo‘lsa (Ke<0 ), u holda mahsulot yoki xizmat past sifatli deb nomlanadi va unga talabning pasayishi iste’molchilar daromadining oshishi bilan belgilanadi. Ya’ni iste’molchi daromad miqdorining o‘sishi unga ko‘proq va sifatliroq mahsulotlarni sotib olishga imkon beradi. Bunday tovarlarga talabning daromad elastikligi koeffitsyienti dastlab ijobiy, keyin esa ma’lum bir daromad darajasiga yetganida u nolga tushadi va undan keyin salbiy qiymatlarga yetadi.
Talabning daromad bo‘yicha elastiklik koeffitsiyenti nolga teng bo‘lsa (EK =0) unda mahsulot yoki xizmat neytral deb nomlanadi va ushbu mahsulot yoki xizmatga talabning o‘sishi daromadning o‘sishi bilan belgilanmaydi. Ushbu tovar iste’moli va iste’molchilar daromadlarining o‘zgarishi o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqlik mavjud emas.
Talabning daromad bo‘yicha elastiklik koeffitsiyenti ijobiy bo‘lsa-da, (0< EK <1 ) lekin, birdan kichik bo‘lsa, unda mahsulot yoki xizmat birinchi galda zarur tovar deb ataladi va ushbu mahsulotga talab daromad oshishiga qaraganda sekinroq o‘sib boradi va to‘yinganlik chegarasiga ega. Masalan, tish pastasini olaylik. Odamlarga tish pastasi iste’mol qilishning miqdoriy chegarasi bor, undan ortig‘i insonlarga kerak emas, chunki ular uni iste’mol qila olmaydi. Ushbu darajaga yaqinlashganda, talabning daromad bo‘yicha elastikligi nolga intiladi: daromadni qanday oshirmasligimizdan qat’i nazar, tish pastasiga talab oshmaydi. Bunda talab hajmi daromaddan kichikroq foizga o‘zgaradi. Birinchi galda zarur tovarlarga nisbatan talabning daromadga nisbatan elastligi past bo‘ladi.