1. Iqtisodiy talimotlar tarixni fanining predmeti va uslubi

48) Monetarism Fridmen

1950-1960-yillar davomida keynschilik ta`limotiga qarshi monetarizm ta‘limoti yuzaga keldi. Uning asosiy vakillaridan biri Milton Fridmen hisoblanadi. Uning ta‘limoti keynschilikka qarama-qarshi go`yadir. Keyns tomonidan yaratilgan konsepsiyada pul hech qanday rol o`ynamagan va narxlarning tushishi uchun hech qanday ahamiyat kasb etmagan. Keynsning tadqiqotlarida pulni yetkazib berish va narxlarning shakllanishi o`z ifodasini topgan. Ikkinchi jahon urushi yillarida rivojlangan davlat g`aznasi va qayta ta`minlash o`rtasidagi kelishuvlarning birida shu narsaga kelishib olindi, ya‘ni narxlarni eng past darajada saqlab turish uchun har qanday turdagi bondlarni sotib olish. Fridman buni bajarish uchun har qanday turdagi o`zgarishlarni amalga oshirgan. Monetaristlar davlatning iqtisodiyotda pulni yetkazib berish siyosati muhim rol

o`ynashini ta`kidlab o‗tishdi. Shuning uchun monetaristlarning asosiy muommosi pul hisoblangan. Monetarizm iqtisodiy ta‘limotlar tarixida keng tarqalgan mashhur

va nufuzli oqim bo‗lib, bu oqimning atoqli namoyandasi Chikago universitetining professori, iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti sohibi Milton Fridmen (1912) o‗z g‗oyadoshlari – monetaristlar bilan birga pul massasi bilan ishlab chiqarish o‗rtasidagi bog‗liqlikni tadqiq qildilar. Monetarizm keynschilar ta‘limotiga muqobil tarzda yuzaga kelgan bozor iqtisodiyotida pulni olqishlovchi nazariyadir. Bozor mexanizmi ustunligiga asoslangan M.Fridmen nazariyasiga ko‗ra erkinlik va xususiy tadbirkorlik o‗rtasida ichki bog‗liqlik mavjud. Faqat xo‗jalik erkinligi sharoitida siyosiy erkinlikka, iqtisodiy samaradorlikka va tenglikka erishish mumkin.