1-hafta 1-ma’ruza. Mavzu: Dasturiy ta’minot talablar injiniring faniga kirish. Asosiy tushunchalar. Reja

3.1.4. Talablar bilan ishlash sikli
Zamonaviy axborot texnologiyalarida tizimni ishlab chiqishga qo‘yiladigan talablarni belgilaydigan hayot tsikli jarayoni funksiyalarni, ish vaqtini va narxini, shuningdek rivojlanish jarayonida erishilishi kerak bo‘lgan sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega. Talablar loyihani muhokama qilish, mavzuni tahlil qilish va hayot tsikli bosqichlarida oraliq mahsulotlarni loyihalashga yondashuvlarni aniqlash orqali ko‘tariladi.
Buyurtmachi va ishlab chiquvchi birgalikda loyiha muammolarini muhokama qiladilar, talablarni yig‘adilar, tahlil qiladilar, qayta ko‘rib chiqadilar, zarur cheklovlarni aniqlaydilar va hujjatlashtiradilar.
Talablarni chiqarish tizimning ishlashiga qo‘yiladigan talablar va cheklovlarning barcha mumkin bo‘lgan manbalarini aniqlashga va ushbu manbalardan talablarni chiqarishga qaratilgan.
Talablarni tahlil qilish talablardagi qarama-qarshilik va noaniqliklarni aniqlash va yo‘q qilishga, ularni aniqlashtirish va tizimlashtirishga qaratilgan.
Talablarning tavsifi ularni turli pozitsiyalardan tahlil qilish va baholash mumkin bo‘lgan tuzilgan hujjatlar to‘plami va modellari shaklida shakllantirish uchun amalga oshiriladi. Natijada, ushbu hujjatlar to‘plami tizim talablarining rasmiy formulasi sifatida tasdiqlanishi kerak.
Talablarni tasdiqlash dasturiy ta’minotni ishlab chiqish uchun zarur bo‘lgan (birinchi navbatda, izchillik va to‘liqlik, shuningdek texnik hujjatlar standartlariga muvofiqligi) ishlab chiqilgan talablarning tushunarliligini va ularning xususiyatlarini baholash muammosini hal qiladi.

3.1.5. Talablarni rasmiylashtirish uchun variantlar
Ishlab chiqilgan talablar buyurtmachi va ishlab chiquvchi o‘rtasida tizimni rivojlantirish uchun shartnoma tuzish uchun asos bo‘lgan maxsus hujjatda keltirilgan.
Loyihadagi talablarning rasmiylashtirilishi har xil bo‘lishi mumkin - bu uning hajmiga, qabul qilingan ishlab chiqish jarayoniga, foydalaniladigan vositalarga, shuningdek rasmiylashtirilgan talablarni hal qiladigan vazifalarga bog‘liq. Bundan tashqari, har xil muammolarni hal qiladigan bir nechta rasmiylashtirishlar parallel ravishda mavjud bo‘lishi mumkin.
Elektron pochta orqali yozishmalardagi norasmiy talablar. Mijozlarni rivojlantirishga jalb qilish bilan kichik loyihalarda yaxshi ishlaydi.
Hujjat shaklidagi talablar - mavzu doirasi va uning xususiyatlarini tavsiflash, shartnomaga ilova sifatida texnik topshiriq, ishlab chiquvchilar uchun funksional spesifikatsiya.
Talablar talablarni qo‘llab-quvvatlash vositalaridan birining grafikasi sifatida (IBM Rational RequisitePro, DOORS, Borland CaliberRM va boshqalar). Talablarning bunday taqdimoti ular tez-tez o‘zgarib turganda, ularning bajarilishini kuzatishda, vazifalar, odamlar, testlar, kodlar bilan "bog‘lash" paytida qulaydir.
Tasdiqlash uchun rasmiy talablar modeli, modelga asoslangan sinovlar va boshqalar.