1. Geometrik grafika fani noyob adabiyotlaridan Evklidning «Negizlar», G. Monjning «Chizma geometriya» va sobiq ittifoq davrining dastlabki yillarida nashr etilgan o‘quv adabiyotlarining mazmuni bilan tanishtirib


P rofessor, texnika fanlari doktori N.A.Rыnin (1877-1943)



Download 36,56 Mb.
bet18/35
Sana09.06.2023
Hajmi36,56 Mb.
#950055
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   35
P rofessor, texnika fanlari doktori N.A.Rыnin (1877-1943) tasvirlash usullari sohasida ko‘pgina asarlar yozgan olim hisoblanadi. Uning «CHizma geometriya», «Son belgili proeksiyalar», «Perspektiva», «CHiziqli perspektiva elementlari» kitoblari chizma geometriya fanini rivojlantirishda katta ahamiyatga ega bo‘ldi. N.A.Rыnin rus olimlaridan birinchi bo‘lib chizma geometriyani proektiv geometriya bilan bog‘lab o‘qitish va «CHizma geometriyaning ahamiyati va uning metodlarini taqqoslash», «Tasvirlash metodlari», «Tekis figuralar transformatsiyasi» kabi ko‘p ilmiy asarlar yozib qoldirgan. N.A.Rыnin «CHizma geometriya masalalar to‘plami», «Proektiv geometriya elementlari va ularni aerofotos’emkada qo‘llanishi», «Kinematografiya», «Kino perspektiva va uni aviatsiyada qo‘llanilishi», «Aksonometriya va uni mexanikada qo‘llanilishi» va boshqa bir qator asarlarni yaratish bilan grafika fanini rivojlantirgan hamda uni boshqa fanlarga tadbig‘ini keng ko‘rsatib bergan olim hisoblanadi.
P rofessor D.I.Kargin (1880-1945) o‘zining ko‘p sonli ilmiy tekshirish ishlari bilan chizma geometriya va injenerlik grafikasi faniga katta xissa qo‘shgan olim. U grafik hisoblashlar va yasashlarni aniq bajarish bo‘yicha ilmiy ishlar olib borgan. SHrift grafikasi bo‘yicha buyuk mutaxassis bo‘lgan. D.I.Kargin grafika fani bo‘yicha birinchi fan doktori hisoblanadi. U 1947 yilda G.Monjning «CHizma geometriya» kitobini rus tilidagi tarjimasining ilova qismida chizma geometriya tarixi maqolasini yozgan. Professor D.I.Kargin bir necha yillar davomida Leningrad ilmiy seminariga rahbarlik qilgan.
Professor N.A.Glagolev (1888-1945) atoqli sovet geometri bo‘lib, Sovet davridagi proektiv maktabning rahbarlaridan biri hisoblanadi. 1922-23 yillarda Moskvadagi Bauman nomli oliy texnika o‘quv yurtining injener quruvchi fakulteti talabalariga chizma geometriya kursini proektiv geometriya asosida o‘qigan. 1923 yilda shu kurs asosida konspekt chop etgan. U nomografiya va yasashlarni mexanizatsiyalashtirish kabi ishlarni chizma geometriya faniga kiritgan. Uning chizma geometriya fanidan original darslgida pozitsion va metrik masalalarni qardoshlik mosligi asosida bayon etgan. Professor N.A.Glagolev Moskva universitetida chizma geometriya fanidan dars bergan va ilmiy izlanishlar olib borgan.
Professor A.I.Dobryakov (1895-1948) tomonidan 1952 yilda chop etilgan «CHizma geometriya kursi» ancha mukammal darslik hisoblanib, arxitektura-qurilish institutlari uchun yozilgan bo‘lib, kitobda arxitektura fragmentlarining turli elementlarida soyalar va perspektiv yasashlar to‘liq ko‘rsatilgan. Bu klassik darslikda chizma geometriyaning barcha bo‘limlari nazariy tomondan berilgan bo‘lib, ularning tadbig‘i qurilishning turli injenerlik sohalarida keltirilgan. Professor A.I.Dobryakov tomonidan sirtlarni kesishish usullari, sirtlarni klassifikatsiyasining nazariyasi kabi ishlanishlar ham bajarilgan. A.I.Dobryakov chizma geometriya va chizmachilik fanlari bo‘yicha sobiq SSSR Oliy attestatsiya kamissiyasiga N.A.Rыnindan keyin raislik qilgan.
C Hizma geometriya va muhandislik grafikasini rivojlantirishda o‘zlarining eng ko‘p xissalalarini qo‘shgan Sovet geometrlaridan Rossiya professorlari I.I.Kotov, N.N.Rыjov, S.A.Frolov, A.V.Bubennikov va boshqalarning xizmatlari juda kattadir.

Download 36,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish