1. Fizik kechalarni tashkil etish va o’tkazish bo’yich uslubiy tavsiya

Tebranma harakat va tovush

Savol: Tovush generatori yordamida reproduktorning tovushini chiqaring va uni asta sekin auditoriyaning yon devoriga yaqinlashtiring. Kuzatuvchi qabul qiladigan tovush goh kuchayib goh pasayadi. Bu hodisani tushuntiring.

Javob: tajriba reproduktoridan to`g`ri keluvchi va devordan qaytuvchi tovush to`lqinlarining interferensiyasi bilan tushuntiriladi. Reproduktor harakatlantirilganda kuzatuvchigacha keladigan to`lqinlarning yo`l farqi o`zgaradi. Bu esa tovush kuchining o`zgarishiga olib keladi.

Savol: Tovush chiqarib turgan kamertonning oyog`ini stolga tekkizing. Bunda tovush kuchayadi va uning tovushi butun xonaga eshitiladi. Bu hodisa energiyaning saqlanish qonuniga zid emasmi, chunki tebranish ancha intensive bo`ldi-ku?

Javob: Agar kamerton stolga tegmasa uning past tovush tebranishi nisbatan uzoq davom etadi. Kamerton stolga qo`yilsa, uning qopqog`i ham tebrana boshlaydi. Biroq ularning birgalikdagi tebranishlari tezda so`nadi. Shunday qilib ikkala holda ham bir xilda energiya sarf bo`ladi.