1. Fayllarni arxivlash. Arxivlash dasturlari

---

4-amaliy 
Arxivlash dasturlari. Fayllarni axrivlash va arxiv 
fayllami ochish. Internet tarmoqlarida axborot 
makoni haqida tushuncha berish. Elektron pochtalar 
bilan ishlashni o‘rgatish 
Reja: 
1.
 
Fayllarni arxivlash. 
2.
 
Arxivlash dasturlari 
3.
 
Arxivlashning qo`shimcha imkoniyatlari. 
4.
 
Xulosa. 
 

---

1.
Fayllarni arxivlash.
 
Kompyuterdan foydalanish jarayonida turli sabablarga ko’ra diskdagi 
ma’lumotlarni o’chirish yoki zararlantirish mumkin. Bu magnit diskning ishdan 
chiqishi, fayllarning buzilishi yoki umuman ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin. 
Shuningdek kompyuter xotirasida ma’lumotlarning ko’payib ketishi turli 
muammolarga olib keladi. Ma’lumotlarni hajm jihatdan kichraytirish uchun arxivlash 
dasturlaridan foydalanish mumkin. Arxivlash natijasida bir nechta fayl, hato 
kataloglar siqilgan holda bir faylga birlashtiriladi.., arxiv faylni ochish natijasida ular 
o’z holatiga qaytariladi. 
Fayllarni arxivlovchi dasturlar arxivatorlar deb ataladi. Arxivator dasturlar 
fayllarni arxivlash va ochish, arxiv fayllarni yangilash, bo’laklarga bo’lib va qirqib 
arxivlash, arxiv fayllarni birlashtirish, arxiv fayllar mundarijasini ko’rish, parolli 
arxiv fayllarni hosil qilish imkoniyatlariga ega. 
Arxivatorlar- bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha fayllarni 
yagona fayl – arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud bo’ladi
.
Fayllarni arxivlash – bu biror faylning diskda qisqartirilgan nushasini hosil 
qilish. 
Fayl yoki fayllar arxivlanganda arxiv fayli hosil bo`ladi va ularda arxivning 
mundarujasini tashkil etadi. Arxiv mundarijasida arxivda qaysi fayllar borligi haqida 
ma’lumot olish mumkin. Arxiv mundarijasida arxivdagi har bir fayl uchun quydagi 
ma’lumot lar saqlanadi.
Fayl nomi
Fayl saqlangan katalog haqida ma’lumot
Faylning oxirgi modifikatsiyasining kuni va vaqti.
Diskdagi va arxivdagi faylning uzunligi.
Arxivdagi har bir faylni davriy nazorat qilish uchun maxsus kod. Bu kod arxivni 
butunligini tekshirish uchun foydalaniladi.
Arxivlash jarayonida fayllar siqiladi. Shuning uchun ham arxivlashda siqish 
darajasi tushunchasi kiritilgan. Arxivlashda siqish darajasi deganda , faylning 
siqilgandan keyingi hajmining ( uzunligining ) boshlang`ich hajmiga nisbatiga 
aytiladi. Masalan , faylning boshlang`ich hajmi 100 kb bo`lib , uning siqilgandan 
keyingi hajmi 10 kb bo`lsa , ARJ arxivatori siqish darajasini 10% deb ( boshlang`ich 
hajmining necha foiz qolganligini) PKZIP arxivatori esa 90% deb ( boshlang`ich 
hajmining necha foizga qisqarganligi) ko`rsatiladi. 
Arxivlovchi fayllarning hozirgi kunda eng ommobop , qulay va ko`p 
ishlatiladigan turlaridan biri bu DOS operatsion tizimi ostida ishlaydigan 
ARJ 
arxivatoridir.

---

Fayllarni arxivlash bilan ARJ dasturi misolida tanishib chiqamiz. MATN 
katalogidagi fayllani arxivlash lozim bo`lsa , 
Arj a matn 
ko`rinishida buyruq 
beriladi. Bu yerda arj arxivlash dasturining nomi , a – (qo`shimcha qilmoq) 
so`zidan olingan arxivni tuzish yoki movjud arxivga fayllarni qo`shimcha qilish 
amalini anglatuvchi ko`rsatma , matn esa hosil qilinadigan arxiv faylining nomi. 
Mazkur buyruq berilgandan so`ng