1. F. Listin məhsuldar qüvvələr nəzəriyyəsi Y. Şumpeterin sahibkar-novator nəzəriyyəsi

3. Q. Bekkerin insan kapitalı nəzəriyyəsi
Qari Stenli Bekker 1930-cu ildə ABŞ-da anadan olmuşdur. 1992-ci ildə mikroiqtisadi təhlilin tətbiq sferasının genişləndirilməsi üçün iqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı almışdır. Çikaqo universitetinin iqtisadiyyat və sosiologiya professorudur. “İnsan kapitalı” kitabı 1964-cü ildə nəşr edilmişdir.
Bekkerə görə bazar şəraitində işçinin məhsuldarlığı onun əmək haqqısının kəmiyyəti ilə eynilik təşkil edir. O işçinin insan kapitalı ilə, yəni onun bilik ehtiyatları ilə müəyyən edilir. Əmək prosesində ondan istifadə əlavə gəliri də təmin edir. İnsan kapitalının fiziki kapitaldan əsas fərqi onun öz daşıyıcısı olan şəxsdən ayrılmaz olmasından ibarətdir Buradan bir neçə nəticələr çıxır. Əvvəla insan kapitalının sahibi onun istehsalda istifadəsi zamanı şəxsən iştirak etməlidir. İkincisi, insan kapitalından gəlir əldə olunması üçün işçi öz əmək və qüvvəsini sərf etməlidir. Üçüncüsü, insan kapitalı, nə satıla, nə də vərəsəlik qaydasında verilə bilməz. Dördüncüsü, insan kapitalının xidmət müddəti insanın əmək həyatının davamlılıq ölçüsü ilə müəyyən edilir. Muasir cəmiyyətdə insan alveri mümkün olmadığına görə insan kapitalı üçün də pulla qiymət qoyulmur. Yalnız məhdud müddətə insan kapitalının işə cəlb olunması müşahidə olunduğu “icarə” sazişləri üzərində qurulmuş bazarlar fəaliyyət göstərir. Bununla yanaşı əmək haqqı başqasının insan kapitalından istifadə üçün “icarə” ödənişi kimi çıxış edir.
İnsan kapitalı təhsilə qoyulan investisiyaların miqdarına yəni biliklərin alınması və mənimsənilməsinə çəkilən pul məsrəflərinə bərabərdir. İnsan kapitalının formalaşmasına çəkilən məsrəflər özlərini investisiyalar kimi biruzə verirlər, çünki onlar resursların indiki zamandan gələcəyə yerdəyişməsini nəzərdə tuturlar. İnvestor bu gün gəlirinin bir hissəsini gələcəkdə daha yüksək gəlir əldə etmək xatirinə qurban verir. Gözlənilən məhsuldarlığı müəyyən xərclər hesabına yüksəltmək olar, belə ki, əks halda hazırlığa tələbat sonsuz olardı. Onun xərcləri təlim alan işçinin özünün sərf etdiyi vaxt və qüvvədən onun itirilmiş qazancından, başqaları tərəfindən həyata keçirilən müəllimlik fəaliyyətindən, həmçinin istifadə olunan avadanlıqlardan və materiallardan ibarətdir. Bekker insan kapitalının üç əsas növünü ayırır. Ümumi biliklər, əsas biliklər, və digər növ biliklər.