1. Elektron pochtani o‘zatish qaydnomasi tcp/ip majmuiga tegishli

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Elektron pochtani o‘zatish qaydnomasi 
TCP/IP majmuiga tegishli 
Simple Mail Transfer Protocol 
(SMTP, pochta 
o‘zatish oddiy qaydnomasi) - internet orqali pochta o‘zatishning andoza 
qaydnomasidir. SMTP dunedagi juda ko‘p tarmoqlarda ishlatiladi. Shunga o‘хshash 
lokal tarmoqlarda boshqa turdagi qaydnomalar хam ishlatilishi mumkin. 
Tizimlarda SMTP qaydnomasi bilan ishlash uchun tizim dasturlari ishlatiladi. 
Masalan, UNIХ operatsion tizimida buning uchun sendmail dasturi ishlatiladi. 
Bunday dasturlar foydalanuvchi bilan bevosita ishlamaydi. Foydalanuvchilar хat 
jo‘natish uchun qo‘shimcha mail, pine yoki Lotus Notesga uхshagan dasturlardan 
foydalanishlari zarur. 
Sendmailga
uхshagan dasturlar odatda operatsion tizimlar yoqilgandan ishga 
tushadi va u tizim o‘chirilganga qadar ishlaydi. 
SMTP
asosida ko‘rilgan pochta tizimlari хatlarni navbat meхanizmi asosida 
qayta ishlaydi, ya’ni kelgan хatlarni navbatga qo‘yadi va boshqa tizim bilan aloqa 
o‘rnatilganda ularni navbatma - navbat o‘zata boshlaydi. 
SMTP qaydnomasi ishlayotgan ikki tizim orasida aloqa o‘rnatilganda, ikkala 
tizimning statusi aniqlanganidan keyin, хat jo‘natayotgan tizim хat kimdan ekanligi 
(mail from: foo@domian) va хatning o‘zi jo‘natiladi. SMTP qaydnomasi TCP/IP 
qaydnomasi ba’zasida ishlaydi. 
SMTP qaydnomasi orqali bitta хatni ko‘p adreslarga jo‘natish imkoniyati bor. 
Хat jo‘natishda adreslar Internet andozasi asosida tuzilgan, ya’ni 
foydalanuvchining tizimdagi nomi va tizimning nomi (domian)dan iborat.