1. Egri chiziqli yupqa devorli fazoviy yopmalarning afzalliklari Egri chiziqli yupka devorli fazoviy temirbeton yopmalarning turlari

Yupqa devorli fazoviy yopmalarning afzalliklari:

• oraliq tayanchlarsiz qatta oraliqlarni yopish imkoniyati mavjudligi;
• yassi konstruktsiyalarga nisbatan materialni 25...40 % kam sarflanishi;
• bir yo‘la yuk ko‘tarish va to‘sish vazifalarini bajarishi; – konstruktsiya vaznining yengilligi; – me’moriy ko‘rkamlik va h.k.
• Bunday konstruktsiyalarning nuqsonlari:
• tiklash jarayonida ko‘p mehnat talab etishi;
• osma transportni uskunalashda moslamalarning murakkabligi;
• –ikki tomonlama qiyalikka ega bo‘lgan yopmalarda tom ishlarining murakkabligi;
• egri chiziqli elementlarni tayyorlash texnologiyasi to‘g‘ri chiziqli elementlarga nisbatan noqulay ekanligi va h.k.

Shunga qaramasdan yupqa devorli qonstruktsiyalarning qo‘llanilishi yil sayin ortib bormoqda. Orasiga ustun qo‘ymasdan bunday konstruktsiyalar bilan bir va undan ortiq gektarga ega bo‘lgan maydonlarni yopish mumkin. Yupka devorli yopmalar ustunlar qadami 36x36, 40x40 m va h.k. bo‘lgan ko‘p oraliqli binolarda ham ishlatiladi. Tarhdagi o‘lchamlari 18x24 va 18x30 m bo‘lgan yig‘ma qobiqlar tayyorlash keng yo‘lga qo‘yilgan.

• Shunga qaramasdan yupqa devorli qonstruktsiyalarning qo‘llanilishi yil sayin ortib bormoqda. Orasiga ustun qo‘ymasdan bunday konstruktsiyalar bilan bir va undan ortiq gektarga ega bo‘lgan maydonlarni yopish mumkin. Yupka devorli yopmalar ustunlar qadami 36x36, 40x40 m va h.k. bo‘lgan ko‘p oraliqli binolarda ham ishlatiladi. Tarhdagi o‘lchamlari 18x24 va 18x30 m bo‘lgan yig‘ma qobiqlar tayyorlash keng yo‘lga qo‘yilgan.
• Qurilish va loyihalash amaliyotida asosan, sirti aylantirish va ko‘chish usulida hosil qilanadigan qobiqlar ishlatiladi. O’rtalik sirti egri, to‘g‘ri yoki siniq yassi chiziqni, ko‘zg‘almas to‘g‘ri chiziq atrofida aylantirish natijasida hosil qilingan qobiqlar aylanma qobiqlar deb ataladi. O’rtalik sirti, bir egri chiziqni ikkinchi egri chiziq bo‘ylab ko‘chirish natijasida hosil bo‘lgan qobiqlar, ko‘chma qobiqlar deb ataladi.

Shunga ko‘ra temir beton fazoviy konstruktsiyalar quyidagilarga bo‘linadi: o‘rtalik sirtining shakliga
ko‘ra – (1-rasm)