1. Dj. Xiksning daromad xaqidagi ta’limoti. Nominal va real daromad

jamg‘arishdir. 

Milliy daromad ma’lum moddiy ne’matlardan tashkil topar ekan, uni ishlatish 

ham ma’lum moddiy asosga ega bo‘ladi. 

1) 

Moddiy  ne’matlar  joriy  ishlab  chiqarish  va  xizmat  ko‘rsatish  extiyojlar 

uchun  ishlatiladi.  U  joriy  yashash  va  uning  darajasini  oshirish  imkonini  beradi. 

Aholi  oziq-ovqat,  kiyim,  yoqilg‘i,  elektr  energiya,  madaniy  mollarni,  imoratlarni, 

uzoq  muddat  xizmat  qiladigan  buyumlarni  o‘z  extiyojini  qondirish  uchun 

ishlatadilar. 

Statistika  bunda  asosan  jon  boshiga  to‘g‘ri  keladigan  mahsulotlarni  natural 

ko‘rsatkichlarda hisoblaydi. Umumiy foydalanish esa qiymat formada o‘rganiladi. 

Statistika iste’molni o‘rganish uchun ko‘p manbalarga ega: 

1. 

 Mahsulot va xizmatlar savdosining aylanish ma’lumotlariga; 

2. 

 Jamoa a’zolariga berilgan mahsulotlarning natural ko‘rsatkichi; 

3. 

 Dehqon bozori savdosi materiallari; 

4. 

 Mexnatkashlar oilalari daromadlarini kuzatish materiallari. 

Mamlakatimizda doimo tanlama tarzda 90,000 oila xayoti kuzatib 

turiladi.  Bu  oilalarda  har  kuni  tushum  va  harajatlar  yozib  turiladi  va  ularning 

ma’lumotlari statistika organlarida guruhlarga ajratilib o‘rganiladi. 

2) 

Milliy daromaddan oxirgi foydalanish deyilganda faqatgina iste’mol qilish 

emas,  moddiy  ne’matlarni  jamg‘arish  ham  tushiniladi.  Mamlakatimiz  ko‘p 

avlodlar mehnati tufayli jamg‘arilgan juda katta hajmdagi moddiy ne’matlarga ega 

va ular milliy boyligimizning bir qismini tashkil etib, uni yanada ko‘paytirish uchun 

ishlatiladi. Natijada yana yangi binolar, inshootlar, mashina-uskunalar, xom-ashyo, 

materiallar,  yoqilg‘i,  yashash  uylari,  maktablar,  kasalxonalar,  kutubxonalar  soni 

ortadi. 

Yakuniy iste’mol uy xo‘jaliklari, davlat muassasalari va uy xo‘jaligiga xizmat 

ko‘rsatuvchi notijorat tashkilotlar tomonidan amalga oshiriladi. 

Jamg‘arish  iqtisodiyotning  barcha  sektorlari  va  tarmoqlari  bo‘yicha  asosiy 

---

9 

 

vositalarning  yalpi  jamlanishi,  moddiy  aylanma  mablag’lar  o‘sishi  va  nomoddiy 

aktivlarga egalik qilish sifatida amalga oshiriladi.