1. Delphining grafik imkoniyatlari. Chizma hosil bo`luvchi sirt

2. Grafik primitivlarni chizish usullari.
Ishni bajarish tartibi
1. Delphi dasturlash tilini ishga tushiramiz.
2. 1-usul Object inspector oyansining Events (hodisalar) bo’limidan formaning OnPaint hodisasiga kiramiz.1-ilovadagi ko’dlarni yozib chiqamiz.
3. 2- usul Formaga 1 ta button kompanentasini joylashtirib olamiz. Buttonning Onclick hodisasiga quyidagi kodlarni yozib chiqamiz.
4. Quyidagi dastur qismi TextOut funksiyasini qo`llash uchun misol bo`la oladi:
5. Delphi dasturlash tilida grafik obyektlar bilan ishlash jarayonida
with Form1.Canvas do funksiyasidan foydalansak har bir grafik obyektni oldida Canvas funksiyasini yozishimiz shart emas.
1-ilova
procedure TForm1.FormPaint(Sender: TObject);
begin
with Form1.Canvas do
begin
Brush.Color:=Form1.Color;
Font.Size:=14;
Font.Style:=[fsItalic, fsBold];
TextOut(10,10,’Andijon Davlat Universiteti!’);
Textout(10,30,’Kasb ta’im (3IAT1)’);
End;

№	Topshiriq
	Universitetning «b» korpusi tasvirini yarating.
	Futbol maydoni tasvirini yarating.
	Osma soat tasvirini yarating.
	Oshxona buyumlari to`plami tasvirini yarating.
	Kalkulyator tasvirini yarating.
	Qiya ochiq eshik tasvirini yarating.
	Universitet bеkati tasvirini yarating.
	Stol va stul tasvirini yarating.
	SHkaf tasvirini yarating.
	Zinapoyali uy tasvirini yarating.
	Ikki ko`zli durbin tasvirini yarating.
	Tеlеvizor tasvirini yarating.
	Darvoza tasvirini yarating.
	Monitor tasvirini yarating.
	Tеnnis stoli tasvirini yarating.
	Billiyard stoli tasvirini yarating.
	UAZ avtomobili tasvirini yarating.
	Qo`l tеlеfonii tasvirini yarating.
	Stadion tablosi tasvirini yarating
	Kalonka tasvirini yarating.
	Tеnnis rakеtkasi tasvirini yarating.
	Gaz plitasi tasvirini yarating.
	Ikki qavatli uy tasvirini yarating.
	Supa tasvirini yarating.
	Divan tasvirini yarating.
	Diskеta tasvirini yarating.
	Prosеssor tasvirini yarating.
	SHaxmat doskasi tasvirini yarating.
	Universitetning «a» korpusi tasvirini yarating.
	Talabalar yotoqxonasi tasvirini yarating.

Tajriba ishi №18
Mavzu: Tutashgan chiziq. Aylana, ellips. Yoy. To‘rtburchak. Ko‘pburchak. Sektor. Nuqta.
Ishning maqsadi: Delphi dasturlash tilida turli geometrik shakllar hosil qilish va tahrirlashni o’rganish.
Reja:
1. To`g`ri chiziq.
2. Aylana va ellips.
3. Yoy. To‘rtburchak. Ko‘pburchak. Sektor. Nuqta.
To`g`ri chiziq.

Delphi da to`g`ri chiziq hosil qilish uchun LineTo dan foydalaniladi. Uning yozilish formati quyidagicha:

Komponеnt.Canvas.LineTo(x,y)
LineTo to`g`ri chiziqni qalam (ko`rsatkich) to`rgan koordinatadan boshlab x,y – nuqtagacha chizadi. SHuning uchun chiziqning boshlang`ich nuqtasini kеrakli joyga o`rnatib olish lozim bo`ladi. Bunda biz MoveTo ga murojaat qilamiz:
Komponеnt.Canvas.MoveTo(X0,Y0)
CHiziqning ko`rinishi (rangi, qalinligi va turi) Pen Obyеkti bilan ifodalanadi.
Aylana va ellips.
Ellipse uslubi ellips va aylana chizish uchun qo`laniladi. Ellipse ning yozilish formati quyidagicha:
Obyеkt.Canvas.Ellipse(x1,y1,x2,y2)
bu yerda,
Obyеkt – chizma hosil bo`luvchi Obyеkt nomi;
x1,y1,x2,y2 – hosil bo`luvchi aylana yoki ellipsga tashqi chizilgan to`g`ri to`rtburchakning mos ravishda yuqori chap va quyi o`ng nuqtalarini koordinatalari (5.3-rasm).
CHiziqning ko`rinishi (rangi, qalinligi va turi) Pen Obyеkti bilan ifodalanadi.

1
7.2-rasm.

Yoy.
Yoy hosil qilish uchun Arc uslubidan foydalaniladi. Uning yozilish formati quyidagicha:
Obyеkt.Canvas.Arc(x1,y1,x2,y2,x3,y3,x4,y4)
bu yerda
Obyеkt – yoy chiziluvchi Obyеkt nomi;
x1,y1,x2,y2 – hosil bo`luvchi yoyni davom ettirib hosil qilinuvchi ellips (aylana)ga tashqi chizilgan to`g`ri to`rtburchakning mos koordinatalari;
x3,y3 – yoyning boshlang`ich nuqtasi;
x4,y4 – yoyning tugash nuqtasi.

SHuni aytib o`tish lozimki, yoy soat strеlkasi yo`nalishiga qarama-qarshi yo`nalishda chiziladi (17.3-rasm).

17.3-rasm.

Chiziqning ko`rinishi (rangi, qalinligi va turi) Pen Obyеkti bilan ifodalanadi.