1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Kelgusi rejalar:

O'qituvchi: Pedagogik texnologiyalarni o'zlashtirish va darsda tatbiq etish, takomillashtirish, o'z ustida ishlash. Pedagogik mahoratni oshirish. O'quvchi: Mustaqil ishlashni o'rganadi. O'z fikrini ravon bayon qila oladi. O'rganilgan mavzu asosida qo'shimcha materiallar izlaydi, ularni o'rganadi. Do'stona muhitda, hamkorlikda ishlash ko'nikmasi shakllanadi.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism. 1. Matn tuzish. O'quv­chilarga har xil rangli rasmlar berilib, bog'lanishli matn tuzish topshirig'i beriladi.

Yangi mavzuning bayoni: Darslikda berilgan 1- va 2-topshiriqlar guruhlash va tahlil usulida bajariladi.

1-topshiriq. Darslikda berilgan bu topshiriqni bir o'quvchi sinf taxtasida, qolgan o'quvchilar esa o'z daftarlarida mustaqil bajarishadi. Ya'ni 1-topshiriq shartiga ko'ra, quyida berilgan so'zlarni xabar, buyruq-istak, shart ma'nolarini ifodalovchi guruhlarga ajratadilar.

Namuna:O 'ynadim, o 'yna, o 'ynayapman, o 'ynaylik, o 'ynagin, o 'ynama, o 'ynasam,

o 'ynasang, o 'ynasa edi.

Fe'l mayllari	So'zlar tizimi
Xabar mayli	o'ynadim, o'ynayapman
Buyruq-istak mayli	o'yna, o'ynaylik, o'ynagin, o'ynama
Shart mayli	o'ynasam, o'ynasang, o'ynasa edi

2-topshiriq shartiga ko'ra o'quvchilar quyida berilgan fe'llarni tarkibiy qismlarga ajratadilar. Buyruq-istak va shart ma'nolarini bildiruvchi qo'shimchalarni aniqlaydilar. Aytdim, ayting, aytay, aytsin, aytsam, aytsang, aytsa. Masalan, ayting - aytasos, -ing buyruq –istak mayli qo'shimchasi. Aytsa - ayt -asos, -sa shart mayli qo'shimchasi... kabi tahlil qilinadi.

O'qituvchi o'quvchilarning mustaqil bajargan va sinf taxtasida bajarilgan topshiriqlardan kelib chiqib barcha fikrlarni umumlashtiradi va o'quvchilarga quyidagilarni tushuntiradi.

Fe 7 asosida ifodalangan harakat-holat haqidagi xabar, buyruq-istak, shart ma 'nolarini ifodalovchi fe 7 shakllari mayl shakllari sanaladi. Fe'llarning uchta mayl shakli mavjud:

1) Xabar mayli; 2) Buyruq-istak mayli; 3) Shart mayli.