1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

V. Yangi mavzu bayoni:

Yozuv taxtasiga bir necha fe'l so'zlar yozilib qo'yilgan. Masalan: keldi, boryapti, o'qiyapti, o'qidi, ko'rdi, eshityapti, bormoqda, o'rganmoqda kabi.

O'quvchilar quyidagi savol-topshiriqlar asosida fe'l so'zlarni tahlilqiladilar.

1 Fe'llarga so'roq bering.

2 Zamon shakllarini aniqlang.

3 Zamon ma'nosini ifodalaydigan qo'shimchalarni toping.

4 Fe'llar qaysi zamonda?

Shundan so'ng quyidagi ko'rsatma vositasida yangi mavzu tushuntiriladi.

Fe'llar	-yap+ shaxs-son	-moqda+ shaxs-son	-(a)yotir + shaxs-son	-(a)yotib+ shaxs-son
Yozmoq
Otmoq
Ishlamoq

O'quvchilar guruhlarga bo'linadi. Har bir guruhdan 3 tadan o'quvchi chiqib jadvalni to'ldiradi. Qolgan o'quvchilarham jadvalni daftariga yozib, misollar qo'shadi.

Shu tarzda doskadagi topshiriqlar bajarilgach, o'quvchilar bildirgan flkr-mulohazalarni umumlashtirib, -yap, -moqda, (a)yotir, -(a)yotib qo'shimchalari, fe'lninghozirgizamonshakllari, fe'lning asos qismidan anglashilgan harakatning gap aytilayotgan vaqtda yuz berayotganini, shaxs-son qo'shimchalari zamon qo'shimshalaridan so'ng qo'shilishi ta'kidlanadi.

Mustahkamlash. Darslik bilan ishlash (Elektron darslikdan foydalaniladi).

Mustahkamlash jarayonida mashqlar bajariladi. Hozirgi zamon ma'nosini ifodalaydigan fe'llarni topib, ularni tarkibiy qismlarga ajratish sharti berilgan 215-mashq quyidagicha bajariladi.

Namuna: Yo 'llarning chekkasidagi gullar barchaga salom berayotir.

Berayotir -ber - asos, -ayotir hozirgi zamon ma'nosini ifodalovchi qo'shimcha, ish-harakat fikr aytilayotgan vaqtda yuz berayotganini ifodalab kelgan.

228-mashq elektron darslik asosida bajariladi. Gaplardagi hozirgi zamon fe'llarini topib, ular tahlil qilinadi. O'quvchilar ongiga milliy va umuminsoniy qadriyatlar singdiriladi.

O'quvchilar bilimini baholash.

O'quvchilarning o'z guruh-jamoasida faolligi, uy vazifasini to'g'ri va aniq bajarishi, dars davomida berilgan savollarga javoblari inobatga olinib, baholanadi.

5. Yakuniy xulosani aytib, uyga vazifa berish.

229-mashq shartiga ko'ra -yap, -moqda, (a)yotir, -(a) yotibqo'shimchalari orqali ifodalangan hozirgi zamon shakllarini yasash va ularni tahlil qilish uyga vazifa qilib beriladi.
“Tasdiqlayman” O’TIBDO’: __________________