1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

Baqtra 
(Zariasp) bo'ldi. 
Bu yerda satrap ahamoniylar sulolasidan bo'lgan 
Bess 
edi. U Baqtra 
shahrini himoyachilarga tashlab, Amudaryoning narigi tarafiga qochgandi. 
So'g'diyona mustaqilligicha turardi. Makedoniyalik Aleksandr o‘z ustozi, 
qadimgi yunon faylasufi Aristotelning Amudaryodan ikki podsho - Kir II 
va Doro I kechib o'tgani, ikkalasi ham mag'lubiyatga uchragani, shu- 
ning uchun yaxshi tayyorgarlik ko'rishi lozimligi to‘g‘risidagi maslahatini 
yodda tutardi.
Maroaandanina bosib olinishi.
Mil. av. 329-yili 
Makedoniyalik 
Aleksandr qo'shinlari Amudaryodan o‘tib, 0 ‘rta Osiyoga bostirib kirdi. 
Qo'shinlar qarshisida esa 
Nautaka 
(Qashqadaryo vohasining sharqiy 
qismi) va 
Maroqanda 
turardi. 
Mil. av. 329-yili 
Makedoniyalik Aleksandr 
qo'shinlari Maroqandani egalladi. Aleksandr qo'shinlarning bir qismini 
qoldirib, o‘zi esa 
Kurushkat 
(Kiropolis) shahrini bosib olish uchun asosiy 
kuchlar bilan Sirdaryo qirg'oqlari sari siljiy boshladi. Rivoyatga ko‘ra, bu 
shaharga fors shohi Kir II asos solgan ekan.
So'g'diyona xalqi bosqinchilarga qarshi kurashga ko'tarildi. Tez 
orada so'g'diylarga baqtriyaliklar, sak va massagetlar qo'shildilar. 
Qo'zg'olonga iste’dodli rahbar va qo'mondon 
Spitamen 
boshchilik qildi. 
Ancha qo'shin to'plagan Spitamen Maroqandani qurshovga oldi. Aleksandr 
qamalda qolganlarga yordamga 
uch mingga yaqin 
jangchidan iborat 
qo'shin jo'natadi. Qadimda 
Politimet 
deb atalgan Zarafshon daryosi

---

21
bo'yida makedonlarga pistirma qo‘ygan Spitamen dushman guruhini 
tamomila qirib tashlaydi. Shunda Aleksandrning o'zi qo'zg'olonni bosti- 
rishga otlanadi. Yunonlarning katta kuchlari yaqinlashib kelayotganidan 
xabar topgan Spitamen qamalni to'xtatadi, o‘z qo'shinlarini sahro sari 
boshiab ketadi.
Saklar va massagetlarga qarshi kurash uchun Aleksandr Sirdaryo 
bo'yida - Xo'jand yaqinida bir tayanch manzil barpo etish to'g'risida 
buyruq beradi. Bu qal'a