7. Ishlab chiqarish jamg'artnulariga siirmoyalar, Korxona sarmoyalarni zaxiralar, taqsimlanmagan Ibyda, qarz orqali yoki korxona aktivlarini solish yo'li bilan moliyalashtiradi. Foyda ko'rmay ishlaydigan korxonalar uchun esa, bu manbalardan foydalanish cheklangan bo'ladi. Korxona ishlab chiqarish quwatlarini ko'pay-lirish: yangi tcxnologiyalar, modern izaisiyalash va ishlab chiqarish aktivlarini kcngaytirish uchun invcslitsiya sarmoyasiga muhtoj bo'ladi.
X. Milliy farnvonlik. Bizning ehtiyojimizni qondirish uchun zarur bo'lgan ishlab chiqarish vositalari. savdo vajamoat xizmatlari hamda icxnologik «nou-xau»larning salmoqli qismi korxonalar faoliyatidan kelib chiqadi, ya'ni xnsusiy egalikda bo'lgan rcsurslarning iqtisodiy rivojlanishi natijasida paydo bo'ladi.
Odatda. tadbirkor oldida quyidagi savollar ko'ndalang turadi:
• Nima isltluh chiqarilishi kerak ?
Jami ishlab chiqariladigan tovarlar va xizmallarning 2/3 qismi istc'mol tovarlari scktoriga jamlanganligi sababli. bunday tovarlar va xi/matlarning iste'molchilari nima ishiab chiqarish kerakligini bclgilaydigan guruhni tashkil ctadi;
• Bu kimlar uchun ishiab chiqarilishi kerak?
Iqtisodiyotda «Kimlar uchun?» dcgan savol, odatda, ishlab chiqarish omillari (resurslari)dan tayyorlangan mahsulotni sotib olish uchun cng ko'p pulga ega bo'lgan birovni belgilaydi. Umuman ayiganda, eng ko'p puldorlar bu — gullab-yashnayotgan korxonalar cgalari (istc'molchilar ularning tovarlari va xizmatlarini olishni xohlaydilar) va (yoki) kasbiy faoliyatiga katta talab bor (korxonalar ularning ko'nikmalari, malakalariga ehtiyoj sezadi) bo'ladigaulardir;
• Bu qatulay ishtab chiqariladi ?
Bu savolga javob, isle'molchining ehtiyojlarini inobatga olgan holda beriladi va korxonalar bilan iste'molchilarningo'zaro harakat qilishi orqali crishiladi. Masalan, “Rolls-Roys” — juda katta qunt bilan tayyorlanadigan va shu sababdan. ancha uzoq vaqt xizmat qiladigan, dabdabali mashina. Lekin ko'pchilik isle'molchilar “Rolls-Roys”ga ega bo'lislini o'zlariga ep ko'ra olishmaydi. Tadbirkorlar buni anglashadi va o'zlariga “Rolls-Roys” sotib olishga qurbi yetmaydigan odamlar istagini qondirish uchun ishonchliligi paslroq mashinalarni arzonroq narxlarda sotishadi.
Bu uch savolga qanday javob berilishi to'g'risida gapirganda, holatlarning har birida bozor qanday faoliyat yuritishini ta'kidlash muhimdir. Masalan, ayrim ishlab chiqarilayotgan tovarlarni iste'molchi xarid qilmasa, bu ularni ishlab chiqarishni to'xlalish haqida biznesga signaldir (nitna ishlab chiqarilishi kerak?). Agar iste’molchilar tovarning yuqori sifatga ega bo'lishiga qaramasdan u uchin belgilangan narxni to'lashmasa, ishlab chiqaruvchi, tovar sifati biroz pasayishi evaziga bo'lsa ham, uning narxini kamaytirish yo'lini topishga majburdir (qanday ishlab chiqarish?). Natijalari katta talabga sazovor bolgan kasbiy faoliyat bilan shug'ullanishga yoki shuningdek, katta talabga ega bo'lgan tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish bo'yicha biznesni barpo etishga qaror qilgan odamlar, yalpi tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish hajmining kattaroq qismini olishga muvaffaq bo'lishadi (kimlar uchun?)
Do'stlaringiz bilan baham: |