1 bob. Axborotni himoyalash usullari va vositalarining tahlili

Virtual xususiy tarmoq protokollari

OSI modeli sathlari	Tunnellashning bazaviy protokoli	Shifrlash vositalari
Seans sathi	SOCKS	Quyidagi protokollardan foydalanadi.
Transport sathi	SSH	AES, 3DES, Blowfish
	SSL/TLS	AES, 3DES, IDEA, RC4 va h.
Tarmoq sathi	IPSec (ESP)	AES, 3DES va h.
Kanal sathi	L2TP	Yuqoridagi protokollardan foydalanadi.
	PPTP	MPPE (RC4)

L2TP (Layer 2 Tunneling Protocol) – PPP-kadrlarni tarmoq sathi paketlariga inkapsulyatsiyalovchi kanal sathining tunnel protokoli. Protokolning afzalligi sifatida foydalanish ustuvorliklarini va multiprotokollikni (nazariy jixatdan IPga bog‘liq emaslikni) madadlashini ko‘rsatish mumkin. Shifrlash mexanizmi o‘zidan yuqori sathga ishonib topshiriladi, masalan IPSec apparat yordamida amalga oshirilishi mumkin. PPTPdan farqli holda, TCP/IP tarmoqlarida ushbu protokol transport protokoli UDPga moslangan.
IPSec (IP Security) protokoli ikkita rejimda – transport va tunnel rejimida ishlaydi. Transport rejimida (ushbu rejim hostlar orasidagi ulanishlarni o‘rnatishda ishlatiladi) IPSecdan, qandaydir boshqa usul, xususan, shifrlash funksiyasi bo‘lmagan L2TP tomonidan tashkil etilgan “nuqta-nuqta” xilidagi tunnellarni himoyalashda foydalanish mumkin. Tunnel rejimi shunday tunnelarni yaratishga imkon beradiki, shifrlangan butun paket (transport rejimidan farqli holda, butun paket sarlavhasi bilan shifrlangan) adresatga yetkazish uchun yuqori sathga inkapsulyatsiyalanadi.