1. Biokimyoviy reaktorlar necha turga bo’linadi ? A. Davriy ishlaydigan reaktorlar

121 Xromasoma bo‘laklarining tushib qolishi nima deb ataladi?.

A) Deletsiyalar

B) Duplikasiyalar

C) Transpodisiyalar

D) Inversiyalar
122. Xromasomalar o‘rtasida xrosmasom bo‘laklarining o‘zaro joyi almashishi nima deyiladi?

A) Translokasiyalar

B) Inversiyalar

C) Tranpozisiyalar

D) Amplifikasiyalar
123. Nima missens-mutasiyaga olib keladi?

A) Transpozisiya va tranvereziyalar

B) Duplikasiyalar

C) Duplikasiya va transpazisiya

D) Transversiyalar
124. Boshlang‘ich genetopga teskari mutasiya natijasida yuzaga keladigan mutantlar nima deb ataladi?

A) Revertantlar

B) Supressorlar

C) Leki-mutant

D) Klonlar
125. Iz qoldirish (otpechatok) metodi biotexnologiyaga kim tomonidan kiritilgan?

A) D.Lederberg va E.Lederberg

B) N.N.Dubinin

C) V.V.Suxodeles

D) D.J.Uotson
126. Ichak tayoqchasi xromasomasi qanday namoyon bo‘ladi?

A) DNK molekulasining halqasimon shakli

B) Chiziqsimon DNK molekulasi shaklida

C) RNK molekulasining halqasimon shaklida

D) Chiziqsimon RNK molekulasi shaklida
127. “………..bu reklikonlar, doimiy ravishda xromasomadan tashqarida irsiylanadi” ushbu iborada nima nazarda tutilgan?

A) Plazmida

B) Vektorlar

C) Kosmida

D) Bakteriya
128. Bitta xromasomaga nechta yirik plazmida to‘g‘ri keladi?

A) 1-4

B) 10-200

C) 6-12

D) 100-150
129. Fag zarrachalari nimalardan iborat?

A) DNK, RNK va oqsildan

B) Faqat DNK

C) Faqat RNK

D) Faqat oqsildan
130. Faglar tomonidan amalga oshiriladigan donor hujayradan, resipiyent hujayraga genetik informasiyaning berilishi qo‘yidagi jarayonlarning qaysi biriga to‘g‘ri keladi?

A) Transduksiya

B) Translyasiya

C) Terminatsiya

D) Transpoditsiya
131. Donor hujayralan ajratilgan DNK ning resipiyent hujayraga tushishi natijasida sodir bo‘ladigan genetik axborot almashinuvi jarayoni nima deyiladi?

A) Transformatsiya

B) Transpozitsiya

C) Translyasiya

D) Terminasiya
132. Gen injenerligida namunaviy tadqiqot necha bosqichdan iborat?

A)4

B)2

C)3

D)1
133. Gen injenerligida DNK molekulalarining muhim manbai nima hisoblanadi?

A) Turli xil organizmlarning genetik materiallari bo‘laklari

B) Genlarning kimyoviy sintezi

C) Genlarning ximiko-orermentativ sintezi

D) Muhim manbalar yo‘q
134. DNK dagi bir xil ketma-ketlikni aniqlovchi fermentlar nima deb ataladi?

A) Izoshizomerlar

B) Ligazalar

C) Polimerazalar

D) Gidrolazalar
135. Rekombinant DNK ni xo‘jayin hujayrasiga kirishini va uni replikasiyasini ta’minlovchi qismi nima deb ataladi?

A) Vektor

B) Plazmida

C) Kosmida

D) Transpozon
136. Ichak tayoqchasi bakteriyasining necha xil vektorlari mavjud?

A)4

B)2

C)3

D)1
137. Klonotek genomlar yaratishga va eukariot DNK ning kata bo‘laklarini klonlashga moslashgan yirik hajmli vektorlar nima deb ataladi?

A) Kosmidlar

B) Transpozon

C) Plazmidlar

D) Bakterifaglar
138. Fazmidlar nima?

A) Fag va plazmidlar o‘rtasidagi gibridlar

B) Lyamda fagining yopishqoq uchli DNK li, plaznium

C) DNK ning katta bo‘laklarini klonlashga moslashgan vektorlar

D) Xromasomadan tashqaridagi genetik elementlar
139. Tarkibida plazmidalar va replikasiyasi va seleksiyasi uchun zarur bo‘lgan va fagning litik yetilishiga zarur genlarni saqlovchi ishlab chiqarilgan lyambda bakteriofaglari nima deb ataladi?

A) Fazmidlar

B) Kosmidalar

C) Plazmidlar

D) M13 fagi
140. Ko‘p miqdorda oqsil olish uchun nima qilish lozim?

A) m-RNK turg‘unligini ta’minlash va oqsil kroteolizini to‘xtatish

B) m-RNK turg‘unligini kamaytirish

C) MRNK turg‘unligini oshirish

D) Oqsil proteolizini oshirish
141. Sayt-spesiorik mutagenez texnikasi qanday imkoniyatlar beradi?

A) Mutatsiyalarni genning aniqlangan uchastkasiga olib kiradi

B) Mutatsiyalarni genning biron bir uchastkasiga olib kiradi

C) Matatsiyalardan ximoyalaydi

D) Genga mutatsiyalarning kirishiga yo‘l qo‘ymaydi
142. Imobilizatsiya nima?

A) Fermentlar faolligini saqlash uchun uning harakati va

tuzilishini chegaralash

B) Fermentlar faolligini o‘zgarishi

C) Fermentlar sintezi

D) Fermentlarning katolitik aktivligi va tuzilishining o‘zgarishi

143. Immobilizasiyaning adsorbsion usuli nimaga asoslanadi?

A) Tabiiy va sun’iy tashuvchilar yuzasiga fermentlarni biriktirish

B) Fermentlarni polimer gellarga bog‘lash

C) Fermentlarni membrana kosullariga bog‘lash

D) Fermentlarni ko‘ndalang tikish
144. Fermentlar immobilizasiyasida nima ro‘y beradi?

A) Gomogen holatdan giterogen holatga o‘tadi

B) Fermentlar geterogen holatdan gomogen holatga o‘tadi

C) Fermentlar strukturasi o‘zgaradi

D) Hamma javoblar to‘g‘ri
145. Hujayra va organlar uchun immobilizasiyaning qaysi usulidan foydalanish maqsadga muvofiq?

A) Polimer qo‘shilishga biriktirish

B) Ko‘ndalang tikish yo‘li bilan

C) Adsorbsiya usuli yoki kimyoviy sintez

D) Inkosulasiya usuli
146. Bioxavfsizlikning asosiy prinsiplaridan biri?

A) Inson, jamiyat va davlat o‘rtasidagi o‘zaro javobgarlikdir

B) Oziq-ovqat, harbiy va boshqa omillar bo‘lishi

C) Dori-darmonlar, vaksinalar, diagnostika preparatlari

D) Gen orqali davolash
147. Xavfsizlikni har xil turlari va ularni biotexnologiyaga ta’sirini o‘rgangan olim?

A) T.Ye.Popova

B) A.I.Nuriddinov

C) Z.R.Axmedova

D) S.M.Хodjiboyeva
148. Gen orqali davolash bu?

A) Gen targeting

B) Hujayra muhandisligi

C) Gen muhandisligi

D) Transgenoz
149. Gen muhandisligi nimani o‘rganadi?

A) Genlarni qirqish va ulashni, genlar ustida ishlashni

B) Genlarni va ularning tuzilishini

C) Genlarni ajratib olish

D) Hujayrada kechadigan biokimyoviy jarayonlarni
150. Gen muhandisligida o‘simlik hujayralarining qaysi hususiyatlari hayvon hujayralariga nisbitan afzal hisoblanadi?

A) Bitta hujayrasidan yaxlit o‘simlik olish mumkinligi

B) Yirik hujayra va bo‘linish tezligi

C) Biologik va morfologik belgilari

D) Reproduktiv xususiyati

151. Gen injeneriyasini in vitro sharoitda funksional genetik faol strukturalar tuzish yoki sun’iy genetik programma yaratish bu?

A) Rekombinant DNK

B) Transduksiya

C) Transformatsiya

D) Ferment

152. Birinchi marta rekombinant DNK yaratish usulini kim yaratgan?

A) P.Berg

B) T.Ye.Popova

C) Z.R.Axmedova

D) S.M.Хodjiboyeva
153. Rekombinant DNK olishning nechta usuli bor?

A) 3 ta

B) 5 ta

C) 2 ta

D) 4 ta
154. Rekombinant DNK olishning nechta usullari?

A) Konnektor,linker va restriktaza-ligaza

B) Fermentlar immobilizatsiyasi

C) Genlarni klonlash

D) Irsiyat va gen
155. Achitqi zamburug‘ining t-RNKsining alaninli qatori nechinchi yilda aniqlandi?

A) 1964 yilda

B) 1972 yilda

C) 1953 yilda

D) 1963 yilda
156. Transgenoz bu-?

A) Genom mo‘tadilligini buzilishi, “uxlab yotgan” genlarni faolligining uyg‘onishi

B) Oqsil biosintezi

C) DNK reduplikatsiyasi

D) RNK transkripsiyasi
157. Transgenoz tushunchasi haqida fikr yuritgan olim?

A) K.G.Gazaryan

B) T.Ye.Popova

C) P.Berg

D) Z.R.Axmedova
158. Transgenoz qanday genlar ta’sirida yuzaga chiqadi?

A) Genlarnipleyotrop ta’sirida

B) Noallel genlar ta’sirida

C) Komplementar ta’sirda

D) Epistatik ta’sirda
159. Dunyoda nechi yil mobaynida eng yangi biotexnologiya-gen muhandisligi sohasida olib borilgan ilmiy izlanishlar bu yo‘nalishni xavfsiz ekanligini tasdiqladi?

A) 30-yil

B) 40-yil

C) 20-yil

D) 50-yil
160. 1975 yil Asilomar (AQSh) da o‘tkazilgan xalqaro konferensiyada olimlar?

A) Gen muxandisligi bo‘yicha olib borilayotgan ishlar boshqa, shunga o‘xshash ishlardan xavfli emasligi, faqatgina biologik xavfsizlikni saqlagan holda nazorat o‘rnatilishi (o‘tkazilishi) lozim

B) Hujayra muxandisligi bo‘yicha olib borilayotgan ishlar boshqa, shunga o‘xshash ishlardan xavfli emasligi, faqatgina biologik xavfsizlikni saqlagan holda nazorat o‘rnatilishi (o‘tkazilishi) lozim

C) Rekombinat mikroorganizmlar bilan olib borilayotgan tadqiqotlarni bir qolipga solish bo‘yicha

D) Rekombinat mikrooorganizmlar laboratoriyadan tashqariga chiqmasligi haqida ko‘rsatmalar
161. AQShda rekombinat mikroorganizmlar bilan olib borilayotgan tadqiqotlarni bir qolipga solish bo‘yicha dastlabki qoida nechanchi yilda qabul qilindi?

A) 1976 yilda

B) 1972 yilda

C) 1980 yilda

D) 1964 yilda
162. Retsipiyent bu?

A) Asosiy qabul qiluvchi)

B) Begona (donor) gen

C) Genning bir bo‘lagi

D) Ferment
163. DNK da nukleotidlar ketma – ketligini o‘qish bu?

A) Sekvinerlash

B) Elektroforez

C) Replikatsiya

D) Trasformatsiya
164. Sekvinerlashning xillari?

A) Kimyoviy va fermentativ

B) Kimyoviy va fizikaviy

C) Elektroforez

D) Biologik va fiziologik
165. Genetik modifikasiya qilingan organizmlar va ulardan olinadigan mahsulotlarni biologik xavfsizlik nuqtai nazaridan baholashni eng asosiy bosqichlaridan biri?

A) Sanitariya-gigiyena ekspertizasidan o‘tkazish

B) Genlarni tekshirish

C) Genlarini klonlash

D) Qishloq xo‘jaligiga tadbiq qilish
166. Genlarni ko‘chirishning usullari mavjud bo‘lib ular?

A) Bevosita va bilvosita

B) Genlarni tekshirish

C) Genlarini klonlash

D) To‘g‘ridan-to‘g‘ri

167. Gen muhandisligida qanday fermentlardan foydalaniladi?

A) Revertaza, ligaza, restriktaza

B) Amilaza, liaza, ligaza

C) Transkriptaza, ligaza, gidrolaza

D) Oksidoreduktaza, transferaza

168. DNK ni bo‘laklarga bo‘luvchi ferment bu?

A) Restriktaza

B) Ligaza

C) Revertaza

D) Polimeraza
169. Biomakromolekulalar nima?

A) Biopolimerlar (nukleinkislotalar, oqsillar, polisaxaridlar) molekulasi

B) Aminokislota va lipidlar

C) Uglevodlar va oqsil moddalar

D) Makroelementlar va mikroelementlar
170. Nanobiotexnologiyalar deganda nimani tushunasiz?

A) Nanotexnologiyalarni nanobo‘lakchalarni tirik sistemaga ta’sirini o‘rganuvchi hamda biologik nanostrukturalarni tibbiyotda, ekologiyada, qishloq–xo‘jaligida va ishlab–chiqarishni boshqa sohalarida ishlatish usullarini o‘rgatuvchi bo‘limi

B) Nanohajmli biotexnolgik jarayonlar

C) Nanopreparatar olishga qaratilagn biotexnologiyalar

D) Biotexnologiyalarni yangi ko‘rinishi bo‘lib, ular nanostrukturalar tayyorlashda ishlatiladilar
171. Sekvenirlash bu?

A) Nukleotidlar ketma-ketligini aniqlash

B) DNK fragmentlarini ajratish

C) Molekulalar harakatiga

D) Nukleotidlarning qushilishiga
172. Plazmid DNK si o‘zida qancha genni saqlaydi?

A) 3-10

B) 15-20

C) 10-15

D) 1-5
173. DNKning qo‘sh spirali mobelini qachon va kim tomonidan kashf etgan?

A) 1953 yilda Dj.Uotson va F.Krik

B) 1957 yilda A.Kornberk

C) 1860 yilda Ch.Darvin

D) 1960 yilda M.Uilking, R.Franklin
174. Hozirgi paytda necha xil virusli entomopatogen preparatlarni ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yilgan?

A)3

B)4

C)2

D)5
175. Kallus to‘qimalari qachon regeneratsiyalanish qobilyatini yo‘qotadi?

A) Qariganda

B) Sabablari hali to‘liq aniqlanmagan

C) Umuman yo‘qotmaydi

D) To‘rtinchi marta qayta ekilganda
176. Qishloq xo‘jalik hayvonlarini ko‘payish biologiyasini boshqarish qaysi fan yutuqlariga asoslangan?

A) Endokrinologiya va biotexnologiya

B) Fiziologiya va biotexnologiya

C) Anatomiya va biotexnologiya

D) Biokimyo va biotexnologiya
177. Hayvonlarni ko‘payish fiziologiyasini o‘rganishda erishilgan eng katta muvaffaqiyat qaysi ichki sekretsiya bezi bilan bog‘liq?

A) Gipofiz

B) Oshqozon osti bezi

C) Ayrisimon bez

D) Buyrak usti bezi
178. Sut emizuvchilarni gipofizini oldingi qismida jinsiy bezlarni faoliyatini boshqarib turadigan nechi xil garmon ishlab chiqariladi?

A) 3 xil

B) 2 xil

C) 1 xil

D) 4 xil
179. Superovulyatsiya bu?

A) Urg‘ochi mollarda gormonlar yordamida ko‘plab ovulyatsiya chaqirish

B) Urg‘ochi mollarda gormonlar yordamida ovulyatsiyani to‘xtatish

C) Hayvonlarni sun`iy urug‘lantirish

D) Hayvon organizmiga UG garmonlarini kirgizish
180. Oqsillar agregatsiyasi deganda nimani tushunasiz?

A) Oqsil molekulalarini ikkilamchi strukturalar (o‘ngga qayrilgan L-spiral uchastkalar) orqali o‘zaro munosabatga kirishib, nadmolekulyar agregatlar hosil qilishi

B) Oqsillarni o‘zaro agregatsiyaga kirishishlari

C) Oqsillarni agregatlar yordamida cho‘kishi

D) Oqsillarni bir biriga to‘planishi
181. Tashuvchi oqsil nima?

A) Transmembrana oqsili o‘zini fazoviy strukturasini o‘zgartirib, moddalarni membrananing lipidli qavatidan o‘tishini ta’minlovchi oqsil

B) Mikroelementlarni hujayraga tashib kiruvchi modda

C) Mikroelementlarni hujayra organella orasida tashib yuruvchi modda molekulasiga suv yig‘ib olish hususiyatiga ega bo‘lgan makromolekula

D) Mikroelementlarni hujayra organellalari orasida tashib yuruvchi modda
182. Oqsil-retseptor deganda nimani tushunasiz?

A) Hujayra membranasida lokalizatsiya bo‘lgan spetsifik oqsil bo‘lib, u signalli moddalar (ligandlar) bilan bog‘lanib, ular uzatadigan tashqi signalni qabul qilish xususiyatiga ega

B) Hujayrada to‘planib, retseptorlik vazifasini bajaruvchi kompleks

C) Oqsil tabiatli retseptorlar

D) Retseptor vazifasini bajaruvchi oqsil moddalar
183. Oqsillarni modifikatsiyasi deganda nimani tushunasiz?

A) Polipeptidlarni kimyoviy o‘zgarishi

B) Oqsil molekulasini tarkibiga kiruvchi aminokislotalarni o‘rniga boshqa organik moddalar kiritilishi

C) Oqsillarni yog‘ kislotalari bilan boyitilishi

D) Oqsil-uglevod kompleksi hosil bo‘lishi
184. Fermentativ regulyatsiya bu?

A) Ferment molekulalariga metobolit mahsulotlari ta’sir qila boshlaganda fermentlarning miqdoriga bog‘liq bo‘lmagan holda ular aktivligining o‘zgarishi

B) Ferment miqdorining kamayishi bilan uning faolligining o‘zgarishi

C) Ferment faolligining o‘zgarmasligi

D) Bioximiyaviy reaksiya tezligining katalizator fermentlar ta’siri natijasida sekin o‘zgarishi
185. Tuganak bakteriyalar qaysi avlodga mansub?

A) Rhizobium

B) Agrobacterium

C) Azotobacter

D) Klebsiella
186. Qaysi birikmalar o‘simlik xo‘jayin va tuganak azotafiksatorlar o‘rtasida simbioz munosobatini o‘rnatuvchi genlarga ega?

A) Sym

B)Pak

C) Cfx

D) Osm
187. Yomon sifatlt o‘smalar va ma’lum mikroorganizm guruhlariga nisbatan fiziologik faollikka ega bo‘lgan hayotiy faoliyat mahsuloti?

A) Antibiotiklar

B) Garmonlar

C) Interferanlar

D) Interleykinlar
188. Rekombinat vaksinalar qanday olinadi?

A) Sigir o‘lati viruslaridan foydalaniladi

B) Kasallik qo‘zg‘atuvchi genlar klonlashtiriladi

C) V - gibridon hujayralari maxsulotlari

D) Tog‘ri javob yuq
189. Vaksina antigenlar qanday olinadi?

A) Kasallik qo‘zg‘atuvchi genlar klonlashtiriladi

B) Sigir o‘lati viruslaridan foydalaniladi

C) V - gibridon hujayralari maxsulotlari

D) To‘g‘ri javob yo‘q
190. Manoklonal antitelalar nima?

A) V - gibridon hujayralari maxsulotlari

B) Kasallik qo‘zg‘atuvchi genlar klonlashtiriladi

C) Sigir o‘lati viruslaridan foydalaniladi

D) To‘g‘ri javob yo‘q
191. Oziq biomassasida oqsil, nuklin kislotalar va lipidlar qancha miqdorda bo‘lishi kerak?

A) 80%, 2%, 1%

B) 90%, 1%, 0,5%

C) 60%, 10%, 5%

D) 10%, 55, 3%
192. Bakteriyalardan qaysi biri S yordamida oksidlab Fe, Cu, Zn va boshqa metallarni ishqorlaydi?

A) Thiobacillus ferrooxydans

B) Chrombacterium violaceum

C) Zoolgoca ramigera

D) Xantomonas campestris
193. Qaysi bir bakteriya oltinni eritadi?

A) Chrombacterium violaceum

B) Zoolgoca ramigera

C) Xantomonas campestris

D) Thiobacillus ferrooxydans
194. Avtotrof organizmlar, hujayraning organik birikmalarini qo‘yidagilarning qaysi biridan sintez qiladi?

A) CO₂ va H₂O

B) NH₂va H₂O

C) H₂S va CO₂

D) NH₂ va CO₂
195. Arzon va mo‘l xom ashyoni ko‘rsating?

A) Ksiloza

B) Laktoza

C) Melassa

D) Kraxmal
196. Uglerod va energiyaning keng tarqalgan manbalari bo‘lib hisoblanuvchi komponentlar?

A) Neft

B) (NH₄)₂ SO₄

C) NH₃

D) Mochevina
197. Ligninni aniqlashning keng tarqalgan metodida qaysi modda bilan ishlov beriladi?

A) SO₂

B) CO₂

C) NH₃

D) H₂S
198. Gemisellyulozalarning asosiy komponenti?

A) Saxaroza

B) Laktoza

C) Ksillon

D) Kraxmal
199. Sanoatning qaysi sohalarida amilazalardan foydalaniladi?

A) Tekstil, non pishirish, pivo ishlab chiqarish

B) Oziq-ovqat, teri, go‘sht sanoatida

C) Farmaseftikada, fotografiyada

D) Oziq-ovqat, tekstil, rezina
200. Bakterial proteazalardan foydalanish

A) Kir yuvish vositalari,oqsil gidrolizatlarini olish terini yumshatishda

B) Glyukozani ajratishda, sharbatlarni yorqinlashtirishda

C) Ko‘pik miqdorini muvozanatlashtirishda tish pastasiga qo‘shiladi

D) Bolalar ozuqasini ishdab chiqarishda