1. Begona o’tlar haqida tushuncha. Begona o’tlarning zarari

7.Tekinxo’r yovvoyi o’simliklar. Tekinxo’r yovvoyi o’simliklarning yashil barglari va ildizlari bo’lmaydi. Ular yashil bargli o’simliklar tanasidagi suv va oziq moddalarni maxsus so’rg’ichlari yordamida o’zlashtirish hisobiga yashaydi. Tekinxo’r yovvoyi o’simliklar poya parazitlari va ildiz parazitlariga bo’linadi.

Poya parazitlari. Bu guruhga chirmovuqdoshlar oilasiga mansub zar-pechaklarning barcha turi kiradi. Ular ingichka poyali va yo’g’on poyali-larga bo’linadi.

Ingichka poyali zarpechaklar. Ingichka poyali chirmovuq, zarpechak, sariq chirmovuq-Cuscuta L. approximata Babing. Bir yillik o’t. Poyasi sariq yoki zarg’aldoq-sariq, ingichka, ipsimon, chirmasha-digan, so’rg’ichlari bilan yopishib yashaydi. To’pguli sharsimon tugun-cha shaklda bo’ladi. Gullarining rangi oq. Mevasi ikki uyali, to’rt urug’li sharsimon ko’sakcha. Urug’i sharsimon, tuxumsimon-burchakli, sarg’ish yoki malla rang. Aprel-iyunda ko’karib chiqadi. Iyun-avgustda gullaydi. Iyul-oktyabrda urug’ tugadi. Bitta o’simligi 3000 tagacha urug’ qiladi. Urug’lar unuvchanligi tuproqda 12-15 yilgacha saqlanadi.

Sebarga zarpechagi, mayda urug’li zarpechak-Cuscuta epithymum Mur. Poyasi qizil, juda ingichka, ipsimon. To’pguli sharsimon tuguncha shaklida. Mevasi ko’sak. Iyun-sentyabrda gullab urug’ tugadi. Bitta o’simligi 2500 tagacha urug’ qiladi. Urug’larning unib chiqishi uchun optimal harorat +18…+24⁰C hisoblanadi. Beda va sebarganing asosiy begona o’ti hisoblanadi. Кo’pgina poliz va sabzavot ekinlarida parazitlik qiladi.

Dala chirmovug’i-C.camperstris Juncker. Poyasi ipsimon, shoxlan-gan, sariq yoki to’q sariq. Gulkosasi yarim sharsimon, yaltiroq. Gulto-jisi qo’ng’iroqsimon, tugunchasi va ko’sakchasi yassi sharsimon. Iyul-sentyabr oylarida gullab urug’ beradi. Hamma joyda tarqalgan, sabza-vot, poliz ekinlari, kanop va boshqa o’simliklarda parazitlik qiladi.

Janub chirmovug’i-C. australis R. Br. Bir yillik o’t, poyasi nozik, ipsimon, sariq. Gulkosasi teskari konussimon. Gultojisi kosasiga nisba-tan 2 marta uzun, och sariq. Tuguncha va ko’sakchasi yassi sharsimon. Iyun-avgust oylarida gullab urug’laydi. Asosan, sabzavot va poliz ekinlari va ba’zi yovvoyi o’simliklarda parazitlik qiladi.

Leman chirmovug’i, devchirmovuq, devpechak-C. Jehmannianna Bge. Bir yillik o’t. Poyasi yo’g’onlashgan, chizimchasimon qizg’ish yoki sarg’ish rangda. Boshoqsimon to’pguli 8 sm gacha. Tugunchasi va ko’sakchasi tuxumsimon, 5-6 mm, 3-4 urug’li. Iyun-sentyabr oylarida gullab urug’laydi. Ariq, kanal va daryo bo’ylarida, bog’ va tokzorlarda begona o’t sifatida uchrab, parazit holda o’sadi. Daraxt va butalarga chirmashib, parazitlik qiladi.