1-b Elektr energetika talabasi Ayapbergenov Azatbaynig Fizika fanidan mustaqil ishi

1-b Elektr energetika talabasi Ayapbergenov Azatbaynig Fizika fanidan mustaqil ishi.

Fotoeffekt hodisasi

• 1. Fotoefekt qonuni
• 2. Plank gipotezasi
• 3. Stoletov tajribasi
• 4. Absolyu qora jismnig modeli

Yorug’lik ta’sirida elektronlarning elektronlarning moddalardan ajralib chiqish hodisasi Fotoeffekt deyiladi. Bu hodisani 1887-y G.Gers kashf etgan va u 1890-y rus fizigi A.Stoletov tomonidan ornatilgan.

Agar atom yoki molekuladan ajralib olingan electron moddaning ichida erkin elektronlar sifatida qolsa, bunday hodisa ichki fotoeffekt deyiladi. Ichki fotoeffekt asosan yarimo’tkazgichlarda ku’zatilib 1908-yili rus fizigi A.Loffe (1880-1960 y.y) tomonidan o’rnatilgan

PLANK GIPOTEZASI h=6,63*

• Atomlar elektromagnit tolqinlarni porsiyalab chiqaradi – bu Kvant deyiladi. Har bir porsiyaning energiyasi nurning chastotasiga to’g’ri praporsional.
• E=hv

 

Fotoeffekt qonuni

To’yingan tok – tokning maksimal qiymati bo’lib , yoritilgan sirtdan ajralib chiqayotgan elektronlar soni bilan aniqlanadi. Fotoelektronning kinetik energiyasi yorug’lik intensivligiga bog’liq emas

Stoletov tajribasi

Vakumli maydon katod vazifasini bajaruvchi tekshirlyotgan K plastinkada va ab=nod vazifasini bajaruvchi A elektrod joylashtirilgan. Katod va anod R qarshilik orqali tok manbaiga ulangan. Elektrodlar orasida kuchlanish voltmetr V , zanjirdagi tok esa Galvanometr G yordamida o’lchanadi. Katod yoritilmagan dastlavki vaqtda zanjirda tok bolmaydi. Chunki katod va anod orasidagi boshlig’da zaryad tushuvchi zarrralar bo’lmaydi. Agar katod shisha kozgu orqali yoritilsa, galvanometr zanjirda tok paydo bolganini korsatadi unga Fototok deyiladi.

Absolyut qora jism modeli

Absalyut qora jism – har qanday tolqin uzunligidagi elektro magnit tolqinni yutuvchi jismdir (Shuningdek, har qanday uzunlikdagi elektromagnit tolqinni nurlantiruvchi ham).