1. Asarni janriy xususiyatlariga ko‘ra tahlil qiling. Hikoyada baliqchi oilasining turmushi haqida so'z boradi

Lev Tolstoy

Faqirlar

1. Asarni janriy xususiyatlariga ko‘ra tahlil qiling.

- Hikoyada baliqchi oilasining turmushi haqida so'z boradi.

2. Muallifning ijodiy metodi (realizm yoki romantizm)ni aniqlang.

- Realizm

3. Asarning tematik tasnifi (tarixiy, fantastik, biografik, detektiv va h.k.)

4. Asar mavzusi (kitob nima haqida?)

- Hikoyada baliqchi oilasining turmushi va turmushdan bir kun haqida gap ketadi

5. Asarning asosiy g‘oyasi va leytmotivini aniqlang.

- Befarq va loqayd bo'lmaslik

6. Asar sarlavhasi haqidagi fikringiz (nima uchun muallif aynan shu mavzuni

tanlagan?

- Oddiy oilaning kunlik turmush tarziga asoslanib.

7. Portret va personaj tasvirining qahramon psixologiyasi, kayfiyatiga

hamohang ravishda aks ettirilganligini izohlang.

8. Muallif va personaj nutqining o‘ziga xos xususiyatlarini tahlil qiling.

Badiiy asarda xalq tilining qanday imkoniyatlaridan foydalanilgan?

9. Ichki monologning qahramon tuyg‘u va kechinmalarini ochishdagi

vazifasini sharhlang.

- Janna erining kelishidan xavotirda bo'lib, tahlikada o'tiradi

10. Ko‘p ovozli (polifonik) tasvirning voqealar silsilasiga ta’siri qay tarzda

ekanligini aniqlang.

11. Asar voqealari qachon va qayerda ro‘y berganligi (xronotop)ga aniqlik

kiriting.

12. Tarixiy haqiqat va badiiy to‘qimaning asar syujetidagi o‘rni qay darajada?

13. Motivning badiiy-estetik vazifalarini, har bir motivning boshqa motivlar

bilan bog‘liq jihatlarini, ichki harakat va xususiyatlarini, asar mazmun-mohiyatini

yoritishdagi o‘rnini izohlang. Mas., tush, farzandsizlik, safar, sinov, uylanish,

homiy, xatar, o‘lim motivlari...

14. Badiiy asarni syujet unsurlari (prolog, ekspozitsiya, tugun, voqealar rivoji,

kulminatsiya, yechim va epilog)ga ko‘ra tahlil qiling.

- Prolog: Jannaning eski yelkanni yamab o'tirganicha erini kutishi;

- Tugun: Baliqchining uyga qaytib kelish yoki kelmasligi;

- Kulminatsiya: Janna qo'shnisini xabar olgani kirganida eva qo'shnining o'z uyida jon berib yotishi, go'daklari esa shirin uyquda bo'lishi;

- Epilog: Baliqchining Jannaga marhum qo'shnisining go'daklarini olib kelishini aytishi.

15. Badiiy asar kompozitsiyasi (asar sarlavhasi, epigraf, lirik chekinish,

qistirma epizod, badiiy qoliplash, asar annotasiyasi)ni tahlil qiling.

16. Asarda qo’llangan badiiy tasvir vositalarini aniqlang (metafora, istiora,

metonimiya, sinekdoxa, allegoriya, jonlantirish, sifatlash, о‘xshatish, mubolag'a, poetik sintaksis (intonatsiya, parallelizm, anafora, takrorlar, inversiya, antiteza,

ritorik munosabat, ritorik so'roq).

17. Muhit (varvarizmlar, vulgarizmlar, argo va jargon), davr (arxaizm,

istorizm, neologism) hudud (dialekt)ga mansublikni ifodalovchi tasviriy vositalarni

tahlil qiling.

18. Asardagi milliy kolorit (qanday milliy an’analar, udumlar aks etganligi)

qay darajada ifodalangan?

19. Badiiy asarda konfliktning qanday turlaridan (inson – inson, inson –

texnika, inson – tabiat, inson – jamiyat va h.k.) foydalanilgan.

20. Asarda mavjud folklor namunalari (maqol, mif, ertak, rivoyat, afsona va

hk.)ni aniqlang va asar mohiyatini ochishdagi vazifasini baholang.

21. Asarda qo’llangan badiiy detalning ahamiyatini izohlang.

22. Aforizm yoki falsafiy mushohadalarning asar g‘oyasini ochishdagi o‘rnini

izohlang.

23. Asardan olgan taassurotingiz. Sizga ma’qul bo‘lgan va bo‘lmagan

jihatlar.

- Befarq va loqayd bo'lmaslik, boshqalarning taqdiri haqida ham qayg'urish, boriga shukur qilib yashashlik, xotinning eriga hurmati va andishasi.