1-amaliy mashg'ulot. Morfologiyaga kirish

1-amaliy mashg'ulot.

Morfologiyaga kirish

1-mashq.
Quyidagi jadvalda mustaqil va nomustaqil fe’llarga xos xususiyatlar berilgan,ularni to`g`ri joylashtiring. Mustaqil fe’l Nomustaqil fe’l biror so`zni boshqarib yoki biror so`z tomonidan boshqarilib keladi lug`aviy ma’no asosidagi harakatni ifodalaydi har qanday harakat bajaruvchi bilan ham bog`lanadi harakat zamon bilan bog`lanishi mumkin bevosita lug`aviy ifodali harakat ma’nosiga ega emas zamonli va zamonsiz fe’lni farqlaymiz mohiyat e’tibori bilan uchga: yordamchi fe’l; ko`makchi fe’l; to`liqsiz fe’lga bo`linadi. fe’l nisbatlari kategoriyasiga ega fe’l mayli kategoriyasiga ega tuslangan va tuslanmagan fe’lni farqlashni taqozo qiladi. fe’l va fe’l bo`lmagan so`zning zamonini ko`rsatadi gapda biror bo`lak vazifasida keladi

Mustaqil fe`l	Nomustaqil fe`l
Biror so`zni boshqarib yoki biror bir so`z tomonidan boshqarilib keladi	Lug`aviy ma`no asosidagi harakatni ifodalaydi
Har qanday harakat bajaruvchisi bilan bog`lanadi	Bevosita lug`aviy ifodali harakat ma`nosiga ega emas
Zamonli zamonsiz fe`lni farqlaymiz
Fe`l nisbatlari kategoriyasiga ega	Mohiyat e`tibori bilan uchga; yordamchi fe`l, ko`makchi fe`l, to`liqsiz fe`lga bo`linadi.
Gapda biror bir bo`lak vazifasida keladi.	Tuslangan va tuslanmagan fe`lni farqlashni taqozo qiladi
	Fe`l va fe`l bo`lmagan so`zning zamonini ko`rsatadi.

2-mashq.
1-topshiriq. Quyida berilgan tibbiyot olami xususidagi fikrlarni diqqat bilan o`qing.

1. Kam yesang, uzoq umr ko`rasan. Kimki o`zidagi axmoqona kamchiliklarni yenga olsa, u irodalidir (B.Franklin).
2. Ortiqcha ovqatlanishdan o`zni tiyish – organizm uchun buyuk tozalanish, ammo bu kasallikka qarshi malham emas (P.Bregg).
3.Izzat tilasang, kam de, Sihat tilasang, kam ye ( o`zbek xalq maqoli). 4.Hayot – bu ovqatlanish fojiasidir (A.Ernest).
5. Inson sanchqi va qoshiq bilan o`ziga qabr qaziydi (P.Bregg).
6. Oldiga qo`yganni yemoq hayvonning ishi, Og`ziga kelganni demoq nodonning ishi (A.Navoiy).