1 amaliy mashg‘ulot mavzu: Zararli moddalarning atmosferada tarqalish va ruxsat etilgan tashlanish me’yorlarini hisoblash

5- rasm. Эlektr filtrining sodda ko‘rinishi
Yengli filtrlar changlangan havoni siyrak to‘qilgan tukli mato orqali sizib o‘tkazishga asoslangan. Bunday filtrlar changli havoni, sh.j. rangli metallurgiyadan chiqadigan changli havoni ham, mayin tozalashda qo‘llaniladi. Ularning korpusi metalldan tayyorlangan bo‘lib, ular ichida diametri 220 mm va uzunligi 4 m gacha bo‘lgan matodan tayyorlangan yenglar osib qo‘yilgan. Filtrlarning markasiga ko‘ra ularning ichidagi yenglar soni 7 tadan 396 tagacha bo‘ladi. Changli havo yenglarga filtrning ustidagi kollektorlar orqali kiradi, chang zarralari yeng ichida tutilib qoladi va yenglar davriy ravishda qoqib turiladi, tozalangan havo esa yenglar orqali yenglararo bo‘shliqqa sizib o‘tadi va pastki kollektorlar orqali tashqariga chiqarib yuboriladi. Bu usulda tozalashning samaradorligi 99,9 % gacha bo‘ladi (6 – rasm).
Quruq-ho‘l usul chang zarralarini inertsion va markazdan qochma cho‘ktirish usullari bilan, ulardan keyin skrubber yordamida changli havoni yuvish bilan amalga oshiriladigan pog‘onali tozalashga asoslangan:
inertsion cho‘ktirish (lot. Inertia – turg‘unlik) chang zarralarining dastlabki yo‘nalishidagi harakat tezligi (1,0-3,0 m/s) gaz oqimi yo‘nalishi o‘zgartirilganda ham saqlab qolinishiga asoslangan. Bu usul bilan tozalashda ko‘p jalyuzli hamda tokchali changtutgichlar ko‘proq qo‘llaniladi va bunda ifloslangan havo kattaligi 20 mm gacha bo‘lgan chang zarralaridan dag‘al tozalanadi;



6- rasm. Yengli filtr

1 – changli havoni taqsimlash va yig‘ish kamerasi; 2 – kesik konus shaklidagi diametri 240 mm va uzunligi 2755 mm bo‘lgan 8 ta tukli matoli filtr; 3 – havo to‘plagich; 4 – shamollatgich trubasi; 5 – changli havoni qabul qiluvchi quvur; 6 – toza havoni chiqaruvchi quvur; 7 – tiqin bilan berkitilgan quvur

markazdan qochma cho‘ktirish tozalanadigan havoning siklon ichida sodir etiladigan aylanma harakatidan yoki siklonning o‘zining aylanma harakatidan paydo bo‘ladigan markazdan qochma kuchlar ta’siriga asoslangan bo‘lib, buning uchun ikki pog‘onali siklonlar (7- rasm) va aylanuvchan siklonlar (rotosiklonlar) qo‘llaniladi (8- rasm). Bu usul havoni yirikligi 30 mm. dan katta chang zarralaridan tozalashda qo‘llaniladi. Tozalash samaradorligi 90% atrofida.