1-amaliy mashg‘ulot Mavzu: Xom-ashyo, material va mahsulotlarning asosiy xossalari

Solishtirma og‘irlik. Hajm V birligidagi suyuqlikning og‘irligi G solishtirma og‘irlik  deyiladi:
(16)

bu yerda G - suyuqlik og‘irligi, N; V - hajm, m³;  - solishtirma og‘irlik, N/m³.

Massa bilan og‘irlik o‘zaro quyidagicha bog‘langan:

(17)

bu yerda g = 9,81 m/s² - erkin tushish tezlanishi.

Massa miqdorini solishtirma og‘irlik formulasiga qo‘ysak, zichlik bilan solishtirma og‘irlikning o‘zaro bog‘lanish nisbati quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:

 =   g (18)

MISOLLARNI ISHLASH NAMUNASI

1. Reaktor 1 dan bosim idishi 2 ga (1-rasm) nasos yordamida 45℃ li xlorbenzol 10 t/soat massaviy sarfda uzatilyapti. Bo­sim idishida atmosfera bosimi, reaktordagi suyuqlik sathi ustida esa 200 mm.sim.ust. (26,6 kPa), truba quvur uzunligi 26,6 m, ozgina yemirilishga duchor bo‘lgan diametri 76x4 mm li po‘lat trubalardan yasalgan. Truba tarmog‘ida 2 ta kran, diafragma (d=48 mm), 5 ta to‘g‘ri burchak ostida trubaning birdan burilishi (r/d=3) bor. Xlorbenzol H=15 m balandlikka ko‘tarilmoqda.

1-rasm. 1- masalaga oid shartli sxema

Qurilmaning f i.k.=0,7 deb qabul qilib, nasos iste’mol qilayotgan quvvati topilsin.

Boshlang’ich malumotlar jadvali:
Berilgan: G = 10 t/soat = 10000/3600 kg/s;
t = 45℃;
P = 735 mm.sim.ust.:
P = (P_a- 200) 133,3 Pa;
f.i.k.= 0,7;
P = 9,81x10⁴ Pa;
d = 68 mm;
H = 15 m;
L = 26,6 m;
Mahalliy qarshiliklar:
kranlar 2 2x2 = 4
diafragma 1 1x4 = 4
To‘g‘ri burchakli burilish 5 0,13x5 = 0,65
a = 90°
kirish 1 0,5x1 =0,5
chiqish 1 _{ }=9,95
Nasosning quvvati N ni toping.
Ye ch i sh:
Masalani yechish sxemasini tuzamiz.
1. Masalaning bosh formulasi:

Sekundli hajmiy sarf Q

bu yerda _{ } =1080 kg/m³ - suyuqlik zichligi;

Oqimning o‘rtaga tezligi sekundli sarf tenglamadan topiladi:

Oqim harakat rejimi Re kriteriysi yordamida ifodalanadi:

Re>10000 bo‘lgani uchun harakat rejimi turg‘un turbulent re­jim. Shuning uchun, muhitning qarshilik koeffitsienti:

formulasi orqali hisoblanadi.
Mahalliy qarshiliklar yig‘indisi 9,95 teng. Bosim yo‘qotilishini aniqaymiz.

Nasosga kerakli quvvatni aniqlaymiz.